دیدگاه امام خمینی(ره) در مورد حکومت سیاسی
محورهای موضوعی :
حامد محسنی آذر
1
,
منوچهر صمدی وند
2
*
,
معصومه قره داغی
3
,
رضا نصیری حامد
4
1 - گروه علوم سیاسی وروابط بین الملل،واحد تبریز ،دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز ، ایران
2 - گروه تاریخ،واحدتبریز،دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز ،ایران(نویسنده مسئول)
3 - گروه تاریخ،واحدشبستر،دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر ،ایران(نویسنده مسئول)
4 - استاد مشاور - دانشگاه تبریز، موسسه تاریخ و فرهنگ ایران
کلید واژه: کلیدواژگان: امام خمینی(ره) , ولایت فقیه, حکومت سیاسی, جمهوری, حزب,
چکیده مقاله :
امام خميني(ره) ضرورت تشكيل حكومت اسلامي را اجراي شريعت و احكام دين معرفي مي‌كند و معتقد است حكومت الهي پس از رسول الله(ص) به معصومين(ع) و در زمان غيبت نيز حكومت اسلامي بايد تحت نظر فقيه به نيابت از امام معصوم (ع) باشد. در انديشه سياسي امام خميني(ره) ، نظام سياسي و حكومت مطلوب، حكومت اسلامي است .حكومت اسلامي هيچ يك از انواع طرز حكومت‌هاي موجود نيست، مثلا استبدادي نيست كه رئيس دولت مستبد و خودرأي باشد وحكومت اسلامي نه استبدادي است و نه مطلقه بلكه مشروطه است. البته نه مشروطه به معناي متعارف فعلي آنكه تصويب قوانين تابع آراي اشخاص و اكثريت باشد. مشروطه از اين جهت كه حكومت كنندگان در اجرا و اداره مقيد به يك مجموعه شرط هستند كه در قرآن كريم و سنّت رسول اكرم(ص) معين گشته است. مجموعه شرط همان احكام و قوانين اسلام است كه بايد رعايت و اجرا شود. از اين جهت حكومت اسلامي، حكومت قانون الهي بر مردم است. در زمان غیبت امامان معصوم حکومت اسلامی می‌تواند از سوی ولی فقیه تشکیل و اداره شود حکومت اسلامی برای اجرا شدن شریعت اسلامی لازم و ضروری است. امام خمینی(ره) توانست با توسل به مفاهیم سنت دموکراتیک، آراء مشروطه شیعی و حتی برخی از آراء سنت فکری چپ، ســنت فکری حکومت اســلامی را که خود به آن تعلق داشــت و با اعدام شــیخ فضل الله رو به افول رفته بود با حفظ هسته های فکری احیاء نماید.
Hamed Mohseni Azar Manouchehr Samadivand Masoumeh Ghareh Daghi Reza Nasiri Hamed Abstract Imam Khomeini (RA) introduces the necessity of establishing an Islamic government as the implementation of Sharia and religious laws, believing that after the Prophet (PBUH), divine governance belonged to the Infallibles (AS), and during the occultation, the Islamic government should be under the supervision of a jurist on behalf of the Infallible Imam (AS). In Imam Khomeini's (RA) political thought, the ideal political system and government is the Islamic government. The Islamic government is not any of the existing types of government; for example, it is not despotic where the head of state is tyrannical and arbitrary. The Islamic government is neither despotic nor absolute, but constitutional. However, not in the current conventional sense where the enactment of laws depends on the opinions and majority of individuals. It is constitutional in these sense that the rulers are bound in implementation and administration to a set of conditions specified in the Holy Quran and the Sunnah of the Prophet (PBUH). The set of conditions refers to the Islamic laws and regulations that must be observed and implemented. Therefore, an Islamic government is a government of God's law over the people. During the occultation of the Infallible Imams, an Islamic government can be formed and administered by the Supreme Jurisprudent (Wilayat-e Faqih). An Islamic government is necessary for the implementation of Islamic Sharia. Imam Khomeini (RA) was able to revive the intellectual tradition of Islamic government, to which he belonged and which had declined after the execution of Sheikh Fazlullah, by resorting to the concepts of democratic tradition, Shiite constitutionalist views, and even some views of the leftist intellectual tradition, while preserving its core intellectual elements.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی(۱۳۷۴): تهران.مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج چهارم
- انصاری، حمید(1392):حدیث بیداری، تهران: موسسه چاپ و نشر عروج.
- پارسانيا، حميد(1380): حديث پيمانه، چ پنجم، قم: انتشارات معارف.
- جمشیدی، محمدحسين(1385): انديشه سياسي امام خميني(ره)، تهران: پژوهشكده امام خميني(ره) و انقلاب اسلامي، معاونت پژوهشي.
- خميني، روح الله(١٣٧٨): ولايت فقيه، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره).
- -----------(۱۳۷9): صحیفة نور، مجموعه آثار امام خمینی(ره)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ج 1و4 و5 و 6 و 11 و 15
- ----------(1388): کشف الاسرار، چ اول، انتشارات شرکت کتاب.
- رجبی،محمدحسن(۱۳۷۷): زندگینامه سیاسی امام خمینی،تهران: مرکزاسناد انقلاب اسلامی.
- رنجبر کرمانی، علی اکبر(1389): روزشمار زندگی امام خمینی(س)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، موسسه چاپ و نشر عروج.
- رهبرعباسعلی، و حسن صادقیان کمارعلیا(1392): قالب نهادهاي مدني ايران در عصر پهلوي،فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی،دوره دهم،شماره سی وپنج،صص.179-192.
- فوزی تویسرکانی ، یحیی(1392): تحولات سياسي اجتماعي بعد از انقلاب اسلامي در ايران، ج1، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، موسسه چاپ و نشر عروج.
- قرشي، يوسف، جميري، محمد(1387): اصل چهار ترومن در ايران، فصلنامه تاريخ معاصر ايران، شماره46، صص102-71.
- نصیری(رضی)، محمد و دیگران(1394): رهیافت تحلیلی به وصیت نامه سیاسی– الهی امام خمینی(ره) (درسنامه)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.