معرفي نشريه
علمی
فصلنامه علمي راهبرد توسعه، مجلهاي است نظري و تجربي كه به مسايل مختلف توسعه در جمهوري اسلامي ايران ميپردازد و هدف از انتشار آن، زمينهسازي براي پيشرفت ايران و دستيابي به اهداف چشمانداز بيست ساله است.
راهبرد توسعه مفتخر است که آوردگاه انديشهها باشد. به همين منظور هيأت تحريريه فصلنامه راهبرد توسعه، از کليه استادان، صاحبنظران و پژوهشگران براي ارسال مقالات علمي و پژوهشي خود جهت چاپ در اين فصلنامه، دعوت به عمل ميآورد.
امتیاز و رتبه علمی: فصلنامه راهبرد توسعه طبق نامه شماره 11552/3 مورخ 86/12/27 و نامه تمديد امتياز (به شماره 25906/3 مورخ 91/2/11) وزارت علوم، تحقيقات و فناوري دارای رتبه علمی – ترویجی می باشد اما با استناد به آیین نامه نشریات علمی کشور مصوب اردیبهشت ماه 1398(به جای دسته بندی نشریات به صورت علمی – پژو هشی یا علمی – ترویجی) با عنوان نشریه علمی شناخته میشود.
فصلنامه علمی راهبرد توسعه بر اساس آخرین ارزیابی و رتبهبندی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (معاونت پژوهش و فناوری) در سال 1400 دارای رتبه علمی «ب» می باشد.
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - هم¬کنشی سیاست¬ پژوهی؛ حلقه مفقوده در فرآیند نظام برنامه¬ریزی توسعه ایران
محمد علي احمدي شاپورآبادي سيده ليلا متقيشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401با وجود اهمیت و جایگاه تفکرات علمی و نقش بارز پژوهش در سیاستگذاری¬های توسعه ، بازتاب وضع موجود و آسیب¬شناسی عدم تحقق اسناد و برنامه¬های توسعه کشور، از نوعی ناکارکردی و یا بدکارکردی و یا عدم بکارگیری یافته¬ها و توصیه¬های سیاستی در فرآیند تصمیم¬سازی و تصمیم¬گیری توسعه و چکیده کاملبا وجود اهمیت و جایگاه تفکرات علمی و نقش بارز پژوهش در سیاستگذاری¬های توسعه ، بازتاب وضع موجود و آسیب¬شناسی عدم تحقق اسناد و برنامه¬های توسعه کشور، از نوعی ناکارکردی و یا بدکارکردی و یا عدم بکارگیری یافته¬ها و توصیه¬های سیاستی در فرآیند تصمیم¬سازی و تصمیم¬گیری توسعه و عدم تعامل و هم¬کنشی سیاست¬پژوهی در سطوح بالادستی (فراقوه¬ای) حکایت دارد که اغلب باعث شده سیاست¬گذاریها از قابلیت اثربخشی در فرآیند توسعه برخوردار نباشند. با این وصف، نوشتار حاضر که با روش اسنادی و بر پایه تحلیل ثانویه داده¬های کیفی حاصل از مطالعه فراتحلیلی بر آسیب شناسی¬های برنامه¬های توسعه در ایران(1393) در راستای شناسایی آسیب¬هایی که مرتبط با فقدان هم¬کنشی سیاست¬پژوهی در برنامه¬های توسعه ایران از یک سو و شناسایی کاستی¬های مربوط به تعدد و موازی¬کاری¬های نهادها و دستگاه¬های دارای مراکزسیاست¬پژوهی و عدم انسجام اسناد و برنامه¬های توسعه¬ای از دیگر سو سازماندهي گرديده است. مهم¬ترین یافته¬ها نشان داده است از بین 99 آسیب و ایراد بررسی شده در مطالعه فراتحلیلی بر آسیب¬شناسی برنامه¬های توسعه ایران (1393)، 38 آسیب و ایراد مربوط به جنبه¬های مطالعاتی و پژوهشی و از سنخ سیاست¬پژوهی شناسایی گردید . به دیگر سخن 4/38 درصد از آسيب¬هاي برنامه¬هاي توسعه و عدم تحقق اسناد و برنامه¬هاي توسعه كشور معطوف به کاستی¬های مطالعاتی در سطوح تهیه برنامه¬های توسعه؛ پیش از برنامه¬ریزی ، سطح محتوایی، سطح فرآیندی و سطح اجرایی است. در این راستا بیشترین کاستی و آسیب¬های مطالعاتی و سیاست¬پژوهی مربوط به سطح محتوایی برنامه¬ریزی با 2/69 درصد و کمترین با 24 درصد مربوط به سطح پيش نيازهاي برنامه¬ريزي مشخص شده است. به منظور ظرفیت¬سازی و زمینه¬سازیها و جلوگیری از موازی¬کاریها، مهندسی بالادستی (فراقوه¬ای) هم¬کنشی سیاست¬پژوهی و نظارت¬پژوهی در سیاستگذاری¬های توسعه کشور به عنوان نخستین گام در بازنگری نظام برنامه ریزی توسعه در ایران با تاکید بر برنامه هفتم توسعه ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی اثر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی ایران
یحیی محققشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401ارزیابی آثار آموزشی در مراحل مختلف تحصیلی، همواره یکی از دغدغههای اصلی سیاستگذاران و فرادستان اقتصادی در کشورهای مختلف بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی در ایران است. اطلاعات و دادههای آماری این پژوهش از دادههای بودجه خانوار چکیده کاملارزیابی آثار آموزشی در مراحل مختلف تحصیلی، همواره یکی از دغدغههای اصلی سیاستگذاران و فرادستان اقتصادی در کشورهای مختلف بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی تأثیر آموزش پیش از دبستان بر رشد اقتصادی در ایران است. اطلاعات و دادههای آماری این پژوهش از دادههای بودجه خانوار مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و بانک جهانی برای دوره 1386 تا 1396 استخراج شده است. یافتههای تجربی نشان میدهد، سرمایهگذاری در آموزش پیش از دبستان، دبستان و سرمایهگذاری در آموزش عالی، تاثیر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی استانهای ایران داشته است. با عنایت به نتایج حاصله میتوان نتیجه گرفت که سرمایهگذاری در آموزش پیش از دبستان و دبستان از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا به برنامه ریزان کلان کشور توصیه میشود که برای پرورش و تربیت نیروی انسانی کارامددر عرصه فعالیت های اقتصادی می بایست سرمایه گذاری های راهبردی و بلند مدت در آموزش هدفمند در سطوح مختلف آموزشی انجام پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - الگوی مواجهه با پیامدهای خارجی منفی اقتصادی آلودگی هوای شهر تهران بر اساس موازین اسلامی
عطیه شفیعی حسن سبحانیشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی و وسایل نقلیه موتوری است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبرا چکیده کاملپیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی و وسایل نقلیه موتوری است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبران نکردن آن ابراز نموده است. این مطالعه به بررسی نحوه¬ی مواجهه دین اسلام با آثار خارجی منفی اقتصادی می پردازد. روش تحقیق کیفی داده بنیاد بوده و به کمک نمونه¬گیری غیر تصادفی 15 نفره از مدیران و کارکنان دولتی و شهرداری تهران و نخبگان اقتصاد اسلامی و انجام مصاحبه ی دقیق با آنها صورت گرفته است. براساس نتایج الگو ، کارایی آموزه¬های اقتصادی اسلام در جهت بهبود مشکلات ناشی از پیامدهای خارجی اقتصادی، وابسته به ارتقاء جایگاه اقتصاد محیط زیست بوده و پس از انجام این مهم است که می¬توان به کمک عوامل زمینه¬ای، مداخله¬گر و توسعه¬ای متوازن، الگوی محیط زیستی اسلامی را تجربه نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - علل کاهش مطالعه و بررسی عوامل اقتصادی موثر بر چاپ و نشر کتاب در ایران
محبوبه اسماعیلی حصاری محمد میرباقری جمشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401انتشار کتاب در هر جامعهای یکی از شاخصهای مهم رشد فکری و معنوی است. روند تولید کتاب در ایران، مانند هر جامعه دیگری، یکی از مهمترین شاخصها و نشانههای کیفیت زندگی فرهنگی و فکری است. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان میشود که غنیسازی و کیفیت زندگی فرهنگی و فکری جامعه ای چکیده کاملانتشار کتاب در هر جامعهای یکی از شاخصهای مهم رشد فکری و معنوی است. روند تولید کتاب در ایران، مانند هر جامعه دیگری، یکی از مهمترین شاخصها و نشانههای کیفیت زندگی فرهنگی و فکری است. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان میشود که غنیسازی و کیفیت زندگی فرهنگی و فکری جامعه ایران یکی از مهمترین اهداف انقلاب اسلامی و نظام سیاسی باشد. به نظر میرسد که در سیاستهای فرهنگی کشور و بهویژه در برنامههای توسعه، جلوهای جدی و برجسته دارد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان بر انتشار کتاب در ایران بین سالهای 1357 تا 1398 است؛ بنابراین، از نرمافزار EVIEWS و روش داده ترکیبی برای برآورد دادههای مدل استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که متغیرهای نرخ تورم و نرخ بهره تأثیر معنیدار و منفی دارند، متغیرهای نرخ باسوادی، کل جمعیت و ترکیب جنسیتی جمعیت تأثیر مثبت و معناداری بر تقاضای کتاب دارند و متغیرهای قیمت و درآمد کاغذ بر تقاضای کتاب در کشور تأثیر میگذارد. نتایج این مطالعه میتواند به سیاستگذاران فرهنگی کشور در تصمیمگیری کمک کرده و تقاضا برای کتاب در جامعه را افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - شناسایی و اولویتبندی پیشرانهای عوامل اثرگذار بر بینالمللیسازی کسبوکارهای کوچک و متوسط دانشبنیان در استان قزوین (حوزه تجهیزات پزشکی)
مرتضی موسی خانی عباس حاجی فتحعلی سیدرسول حسینیشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401کسبوکارهای دانشبنیان به خاطر پتانسیل و چابکی که نسبت به دیگر کسبوکارها در ورود به بازارهای جهانی و بهرهگیری از فرصتهای بینالمللی دارند، مورد توجه محققین کارآفرینی قرار گرفتهاند. از این جهت کارآفرینی بینالمللی و بینالمللیسازی این نوع کسبوکارها از زمینههای چکیده کاملکسبوکارهای دانشبنیان به خاطر پتانسیل و چابکی که نسبت به دیگر کسبوکارها در ورود به بازارهای جهانی و بهرهگیری از فرصتهای بینالمللی دارند، مورد توجه محققین کارآفرینی قرار گرفتهاند. از این جهت کارآفرینی بینالمللی و بینالمللیسازی این نوع کسبوکارها از زمینههای تحقیقاتی قابل توجهی در حال توسعه است. هدف مطالعه حاضر شناسایی و اولویتبندی پیشرانهای عوامل موثر بر بینالمللیسازی کسبوکارهای کوچک و متوسط دانشبنیان است. از منظر هدف، پژوهشی کاربردی و از نظر روششناسی، آمیخته- اکتشافی (کیفی- کمی) است. جامعه آماری شامل صاحبان و مدیر عاملان و کارکنان کسبوکارهای کوچک و متوسط دانش بنیان استان قزوین است که به عنوان صادرکننده فعالیت میکنند. در بخش اول پژوهش، عوامل اثرگذار با استفاده از رویکرد کیفی و با استفاده از کدگذاری باز و محوری نتایج مصاحبه با خبرگان شناسایی و استخراج شدند. روایی و پایایی دادههای بخش کیفی مورد تایید قرار گرفت. در بخش کمی با استفاده از جدول مورگان تعداد 108 نفر برای نمونه آماری با استفاده از نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف جهت سنجش نرمال بودن دادهها و آزمون فریدمن جهت اولویتبندی عوامل و پیشرانهای شناسایی شده استفاده شد. بر اساس نتایج رتبهبندی، عوامل زیر به ترتیب حمايتهاي دولتي، شرایط بازار خارجی، تحقیق و توسعه، شبکهسازی، زمینه خرد، زمینه کلان، توانمندیهای کسبوکار، ویژگیهای مدیریت سازمان و شرایط بازار داخلی دارای بیشترین اهمیت و اعتبار بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - الگوی سنجش سرمایه سازمانی (مورد مطالعه: یکی از نهادهای پژوهشی نیروهای مسلح)
سید امیر رضا نجاتشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401امروزه سرمایه سازمانی که از داراییهای نامشهود سازمان محسوب میشود، به عنوان منبعی راهبردی، منحصر بفرد و دارای ارزش رقابتی و پایدار برای سازمان به شمار میرود. هدف این مقاله سنجش سهم سرمایه سازمانی در تحقق اهداف کلان سازمان است که از طریق مدیریت نظامات، فرایندها و رویه چکیده کاملامروزه سرمایه سازمانی که از داراییهای نامشهود سازمان محسوب میشود، به عنوان منبعی راهبردی، منحصر بفرد و دارای ارزش رقابتی و پایدار برای سازمان به شمار میرود. هدف این مقاله سنجش سهم سرمایه سازمانی در تحقق اهداف کلان سازمان است که از طریق مدیریت نظامات، فرایندها و رویههای اجرایی، مدیریت دانش و ساختار سازمانی قابل حصول است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی، روش تحقیق توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی، روش جمعآوری اطلاعات توصیفی و نوع دادهها کمی بودهاست. جامعه آماری مدیران، کارشناسان ارشد و پژوهشگران حوزه علم و فناوری یک نهاد پژوهشی انتظامی و تعداد نمونههاي اين تحقيق 169 نفر تعیین که با استفاده از روش نمونهگيري تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آن براساس 20 پرسشنامه اولیه 964/0 بدست آمده که نشاندهنده پایایی مناسب برای پرسشنامه است. با استفاده از تحليل عاملي و الگوی معادلات ساختار يافته فرضيههاي تحقيق درباره مؤلفهها و شاخصهای تشكيل دهنده سرمايه سازمانی مورد بررسي قرار گرفت. آزمونهای آماری همبستگی نشاندهنده آنست که مولفهها و شاخصها در سطح معناداری تبیین کننده سرمایه سازمانی بودهاست. همچنین سرمایه سازمانی دارای تاثیر معناداری در ارتباط با تحقق اهداف کلان راهبردی بودهاست. الگوي ارائه شده نشان داد که سرمایه سازمانی از طریق چهار مولفه نظامات، مدیریت دانش، فرهنگ و ساختار سازمانی به همراه شاخصهایش قابل تبیین است و همچنین بیانگر تفسیری از توسعه و تعالی علم، فناوری و نوآوری نهاد پژوهشی توسط سرمایه سازمانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحلیل و بررسی تاثیرساختار حقوقی«نشانه¬های جغرافیایی» در توسعه صنایع¬دستی و گردشگری روستایی
حمید حمیدیان عباس برزوئیشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401نواحی روستایی دارای قایلیت¬های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می¬شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می¬توان از آن به عنوان صنایع¬دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه¬های رشد چکیده کاملنواحی روستایی دارای قایلیت¬های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می¬شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می¬توان از آن به عنوان صنایع¬دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه¬های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده¬است.درآمدزایی و تجاری¬سازی این صنایع بعضا می¬تواند در اقتصاد بومی منطقه¬ای،ملی و حتی بین¬المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می¬تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می¬تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع¬دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری، در عرصه های ملی و بین¬المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. از این رو این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی نظری و بنیادی و براساس روش کتابخانهای، مبتنی بر آثار و کتب و تحقیقات موجود در این زمینه، استفاده از داده های اینترنتی و پایگاههای داده و فهم نگارنده از این آثار به بررسی تاثیر ساختار حقوقی نشانه های جغرافیایی در توسعه ی صنایع دستی و گردشگری روستایی پرداخته است. با ¬این¬حال این تضمینات علی¬رغم فراهم¬نمودن فرصت¬هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی ساختار بازار و تعیین قدرت رقابتی بین استانهای تولیدکننده چغندرقند کشور
مجتبی داورپناه حمید محمدی سامان ضیایی مجید شهریاریشماره 70 , دوره 18 , تابستان 1401مزیت نسبی یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در فعالیتهای اقتصادی و تجاری است. اصولاً حمایت از محصولات داخلی در راستای توانبخشی تولیدکنندگان داخلی، برای حضور و رقابت در عرصه بینالمللی یکی از وظایف مهم دولت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار بازار و قدرت رقابتی بین استان چکیده کاملمزیت نسبی یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در فعالیتهای اقتصادی و تجاری است. اصولاً حمایت از محصولات داخلی در راستای توانبخشی تولیدکنندگان داخلی، برای حضور و رقابت در عرصه بینالمللی یکی از وظایف مهم دولت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار بازار و قدرت رقابتی بین استانهای تولیدکننده چغندرقند در کشور بر اساس شاخصهای نسبت تمرکز، هرفیندال- هیرشمن، مزیت نسبی آشکارشده، مزیت نسبی آشکارشده متقارن و شاخص کایدو و ضریب نوسان آنها طی دوره¬ی زمانی 98-1378 صورت گرفته است. نتایج نشان داد طی یک دورهی 20 ساله، ساختار بازار تولید چغندرقند در کشور انحصار چندجانبه بوده و بر اساس شاخص نسبت تمرکز چهار بنگاهی (CR4) استانهای آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خوزستان و کرمانشاه بیشترین سهم تولید را در کشور دارا میباشند. نتایج حاصل از بررسی میانگین شاخص مزیت نسبی متقارن بوده (RSCA) نشان داد به ترتیب استانهای آذربایجان غربی (69/0)، خراسان رضوی (49/0) و کرمانشاه (44/0) دارای بالاترین میزان RSCAمی باشد. در بین استانهای دارای مزیت نسبی آشکار شده (RCA)، استان آذربایجان غربی دارای بالاترین میانگین (89/5) دارای بالاترین میانگین بود. استانهای خراسان شمالی (39/0)، خراسان رضوی (40/0)، نیز دارای کمترین میانگین شاخص کای¬دو (χ2) طی دوره زمانی 1398-1378میباشند. لذا حمایتهای دولتی می¬بایست بهصورت هدفمند از محصولات و استانهایی باشد که دارای مزیت نسبی بالاتری هستند، این سیاست منجر به آن خواهد شد تا توسعه¬ی کشت و تولید محصولات در جهت استفاده¬ی بهیِنه منابع و عوامل تولید به کار گرفتهشده و بازاری با توان رقابتپذیری با بازارهای جهانی شکل گیرد پرونده مقاله
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: استان گلستان)
حمید رضائیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستای چکیده کاملهدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی از ادبیات نظري (به روش مرور نظامند) و مصاحبه با خبرگان (تحلیل محتوا) شناسایی شد. خروجی این مرحله شناسایی 29 مولفه در قالب چهار بعد اصلی بود. در گام بعدي به منظور برقراري ارتباط و توالی بین ابعاد و ارائه مدل ساختاري شان از روش مدلسازي ساختاري تفسیري بهره گرفته شد که در این روش بر اساس مد نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل هاي صورت گرفته، مدل توسعه پایدار کارآفرینی روستایی احصا گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ابعاد اجتماعی و محیطی در سطح اول و اقتصادی و نهادی در سطح دوم قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی مقایسهای جایگاه مهاجرتهای بینالمللی در برنامهریزی آمایش سرزمین کشورهای مقصد مهاجرت (مطالعه موردی: کانادا، آلمان، استرالیا و ایران)
زهرا ترکاشوندشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400کشورهای گوناگون در سطح جهان به علت ویژگیهایی که دارند و شرایط و اوضاعی که با آنها روبهرو هستند، به عنوان مقصد یا میزبان مهاجرت شناخته میشوند. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت برنامهها و سیاستهای آمایشی آلمان، استرالیا، کانادا و همچنین ایران در زمینه مهاجران و پناهن چکیده کاملکشورهای گوناگون در سطح جهان به علت ویژگیهایی که دارند و شرایط و اوضاعی که با آنها روبهرو هستند، به عنوان مقصد یا میزبان مهاجرت شناخته میشوند. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت برنامهها و سیاستهای آمایشی آلمان، استرالیا، کانادا و همچنین ایران در زمینه مهاجران و پناهندگان میباشد. روشی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته، از نوع اسنادی و توصیفی است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد کشورهای آلمان، استرالیا و کانادا با توجه به ویژگیهای سرزمینی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود برنامهها، سیاستها و خطمشیهای متنوعی را در جهت تسهیل مهاجرت و بهبود شرایط پناهندگان و مهاجران ترتیب دادهاند؛ که با بهرهبرداری از آنها به روشهای گوناگون، در جهت توسعه و پیشرفت کشورشان اقدام نمایند. به این ترتیب، هم کشورها (دولتها و ملتها) و هم مهاجران و پناهندگان بهرهمندیهای کافی و ضروری برایشان حاصل شده و به اهداف مدنظرشان نزدیکتر میشوند. اما در ایران سیاستها و برنامههای یکپارچه، منسجم و کارآمدی در سطح ملی وجود ندارد تا از نتایج حضور مهاجران و پناهندگان به نحو مطلوبی بهرهمندی ایجاد شود و خود مهاجران نیز بتوانند شرایط زندگی قابل قبولی را داشته باشند. در ایران در زمینه مهاجرت، برنامهها بهصورت فوری و کوتاهمدت تدوین میشوند تا به وسیله آن بتوان به نحوی حجم مهاجرت و پناهندگی را در کشور کنترل کرد؛ اما درمورد اثرات و بازخوردهای بلندمدت آن که میتواند بسیار حائز اهمیت باشد؛ برنامه منسجم و یکپارچهای با نگاه آمایشمحور وجود ندارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - پهنهبندی توسعه یافتگی از منظر برنامه¬ریزی منطقه¬ای دفاعی استان سیستان و بلوچستان: مدل آنالیز استان
سیروس نبیونیشماره 57 , دوره 15 , بهار 1398توسعه یافتگی و درجه بندی یا پهنه بندی آن به عنوان یک مؤلفه اصلی در برنامه¬ریزی منطقه¬ای محسوب شده و توجّه برنامه¬ریزان به این مورد بسیار بالا می¬باشد. برای دستیابی به سطح بالای کیفیت زندگی، توجّه به توسعه یافتگی استان یک امر ضروری است. به هر میزان که توسعه یافتگی استان چکیده کاملتوسعه یافتگی و درجه بندی یا پهنه بندی آن به عنوان یک مؤلفه اصلی در برنامه¬ریزی منطقه¬ای محسوب شده و توجّه برنامه¬ریزان به این مورد بسیار بالا می¬باشد. برای دستیابی به سطح بالای کیفیت زندگی، توجّه به توسعه یافتگی استان یک امر ضروری است. به هر میزان که توسعه یافتگی استان بیشتر باشد، شاهد بالا رفتن سطح زندگی ساکنان استان خواهیم بود. دستیابی به سطح توسعه یافتگی استان بسط به شاخص¬های مورد ارزیابی می¬باشد. بررسی و ارزیابی توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان می¬تواند یک مؤلفۀ اصلی در جهت برنامه¬ریزی صحیح استان برای میل به رسیدن رفاه بیشتر و در نتیجه رضایتمندی ساکنان استان شود. هدف کلان پهنه بندی توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان، هدف خُرد ارزیابی توسعه یافتگی استان در ابعاد اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و زیربنایی، مورد توجّه در این پژوهش می¬باشد. سؤال تحقیق نیز، میزان توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان در چه وضعیّتی است؟ می¬باشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از نوع تحقیقات علمی می¬باشد و بر اساس ماهیت و روش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. ماهیت داده¬های مورد استفاده کمّی است و شیوۀ گردآوری داده¬ها و اطلاعات میدانی و اسنادی می¬باشد. چارچوب نگارش را می¬توان بر پایۀ رابطۀ متقابل شاخص¬های توسعه در ابعاد اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیربنایی، جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه¬ای و تحقیقات میدانی (مصاحبه) و تهیۀ پرسشنامه صورت پذیرفته است. با بررسی مجموع ضرایب شاخصها برای هر شهرستان، شهرستانهای زاهدان، ایرانشهر، خاش، دلگان، زابل به لحاظ اولویت دارای بیشترین میزان توسعه و بالاترین رتبه میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بازاندیشی انتقادی مفهوم «توسعه» با تاکید بر ملاحظات معرفتی حکمرانی در ایران
حیدر نجفی رستاقیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400اصطلاح توسعه به معنای امروزین مفهومی کلان و ذو ابعاد بوده و محصول یک تحول بنیادین اندیشه و عمل تاریخی غرب در نظامات مدیریتی و حکمرانی است و وجود تفاوت های معرفتی در این تلقی و جهتگیری غربی الگوهای توسعه مبتنی بر این مبانی باعث وجود تعارضات ارزشی در کشورهای هدف و یا به چکیده کاملاصطلاح توسعه به معنای امروزین مفهومی کلان و ذو ابعاد بوده و محصول یک تحول بنیادین اندیشه و عمل تاریخی غرب در نظامات مدیریتی و حکمرانی است و وجود تفاوت های معرفتی در این تلقی و جهتگیری غربی الگوهای توسعه مبتنی بر این مبانی باعث وجود تعارضات ارزشی در کشورهای هدف و یا به اصطلاح توسعه نیافته شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی انتقادی مفهوم «توسعه» با تاکید بر ملاحظات معرفتشناختی حکمرانی در ایران بوده است و در این راستا از روش مطالعه اسنادی و تحلیل محتوا مبتنی بر رویکرد انتقادی بهرهگیری شده است. سوال اصلی این پژوهش بدین صورت قابل طرح است که «بر اساس پژوهشهای پیشین چه انتقاداتی به مفهوم توسعه با توجه به اقتضائات ایرانی اسلامی حکمرانی وارد است ؟». در بخش یافتهها مولفههای انتقادی پارادایم «توسعه» با تاکید بر ملاحظات معرفتی حکمرانی در ایران در چهارمحور «بازاندیشی انتقادی فرهنگی اجتماعی» ، «بازاندیشی انتقادی اقتصادی»، «بازاندیشی انتقادی سیاسی» و «بازاندیشی انتقادی فلسفی الهیاتی» طرح گردیده است که مهمترین مولفه های انتقادی شامل موارد «قرار گرفتن علم اقتصاد بعنوان متولی برنامه ریزی اجتماعی برای انسان (بجای فلسفه)، جهانیشدن ، سنتزدایی ، یکنواختی فرهنگی، خطی فرض کردن توسعه، داعیه معرفت انسان و اصل ترقی و پیشرفت بیحد وحصر، زمزمة شکاکانة طرد و تخطئه انواع صور دین، نفی جامعه سنتی، مصرفگرایی، افزایش سطحینگری، حسیشدن فرهنگ، عرفی شدن، فردگرايى و نسبى گرايى اخلاقى و ... » استخراج شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - طراحی الگوی ارتقاء فرهنگ مالیاتی با رویکرد ترکیبی
روح اله سمیعیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400يکي از مهمترين دغدغههاي پيشروي نظام مالياتي کشور، موضوع ارتقاء فرهنگ مالياتي است لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارتقاء فرهنگ مالیاتی در کشور بود که از ترکیب روش دلفی و مدلسازی ساختاری تفسیری برای نظرسنجی از اساتید دانشگاهی و مدیران عالی مالیاتی که شامل 28 نفر بوند، اس چکیده کامليکي از مهمترين دغدغههاي پيشروي نظام مالياتي کشور، موضوع ارتقاء فرهنگ مالياتي است لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارتقاء فرهنگ مالیاتی در کشور بود که از ترکیب روش دلفی و مدلسازی ساختاری تفسیری برای نظرسنجی از اساتید دانشگاهی و مدیران عالی مالیاتی که شامل 28 نفر بوند، استفاده شد. برای غربال گری مولفه ها از روش دلفی استفاده شد که 26 مولفه در قالب 6 بعد شناسایی شدند. برای سطح بندی ابعاد از مدلسازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. پس از تحلیل داده ها، ابعاد در چهار سطح دسته بندی شدند و نتایج نشان دادند زیر بنای توسعه فرهنگ مالیاتی، در درجه اول (فرهنگ سازی رسانهای) و دوم (آموزش مؤدیان) و سوم (آگاهی مؤدیان- اعتمادسازی مؤدیان- قانونگرایی مؤدیان) چهارم (نگرش مؤدیان) هستند. برای خوشه بندی ابعاد از تحلیل MICMAC استفاده شد که ابعاد (آموزش مؤدیان- فرهنگسازی رسانهای) در خوشه مستقل و ابعاد (آگاهی مؤدیان- اعتمادسازی مؤدیان- قانونگرایی مؤدیان- نگرش مؤدیان) در خوشه وابسته قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - شکلگیری دولت رانتیر و تاثیر آن در فروپاشی رژیم پهلوی دوم
مجيد عباسزاده مرزباليشماره 52 , دوره 13 , زمستان 1396هدف اين مقاله، بررسي چگونگي تأثير افزايش درآمدهاي نفتي در فروپاشي رژيم پهلوي دوم ميباشد. بدينمنظور نيز از الگوي تئوريک دولت رانتير بهره برده ميشود. مقاله بر اين باور است که مفهومسازي دولت محمدرضاشاه بهعنوان يك دولت رانتير، ميتواند ما را در فهم ساختار اين دولت و چ چکیده کاملهدف اين مقاله، بررسي چگونگي تأثير افزايش درآمدهاي نفتي در فروپاشي رژيم پهلوي دوم ميباشد. بدينمنظور نيز از الگوي تئوريک دولت رانتير بهره برده ميشود. مقاله بر اين باور است که مفهومسازي دولت محمدرضاشاه بهعنوان يك دولت رانتير، ميتواند ما را در فهم ساختار اين دولت و چگونگي سرنگوني آن ياري دهد. طبق نظريه دولت رانتير، هر دولتي که ميزان قابلتوجهي از درآمدش از رانتهاي خارجي باشد و آنها را بدون هيچگونه ارتباطي با فرايندهاي توليد داخلي به شکلي منظم دريافت نمايد، دولت رانتير بهحساب ميآيد. اينگونه دولتها تأثيرات منفياي بر عرصههاي اقتصاد، سياست و جامعه از خود برجاي ميگذارند، که اين مسئله ميتواند موجب بحران مشروعيت و فروپاشي آنها گردد. دولت پهلوي دوم نيز از اواخر دهه 1330 و در نتيجه افزايش درآمدهاي نفتي، به يک دولت رانتير تبديل شده بود. رانتيريشدن اين دولت، بهطور کلي تأثيراتي بر عرصههاي اقتصاد، سياست و جامعه ايران برجاي گذاشت که نميتوانست بهنفع ثبات رژيم باشند. از جمله مهمترين اين تأثيرات ميتوان به تسلط هرچه بيشتر دولت بر اقتصاد، افزايش سهم نفت در نظام بودجه و برنامههاي توسعه، افزايش خودکامگي شاه، گسترش دستگاههاي امنيتي و سرکوب سياسي، تسلط دستگاه ديوانسالاري بر جامعه، گسترش فساد مالي و ترويج روحيه رانتي، و ترويج فرهنگ رسمي از سوي رژيم، اشاره کرد. اين وضعيت در مجموع موجب ايجاد شکاف بيشتر ميان حکومت و مردم و بياعتمادي آنها نسبت به رژيم گشت و به فروپاشي آن در سال 1357 کمک نمود. لازم به ذکر است که در اين مقاله، از روش توصيفي- تحليلي استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - مقایسه تطبیقی الگوی مدیریت شهری در کشورهای ایران، ترکیه و مالزی و کره جنوبی با تأکید بر چالش¬های مدیریت شهری در ایران
احسان حیدرزادهشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400تجربیات مدیریت شهری در ایران حاکی از آن است که فرایند مدیریت از بالا به پایین و غالبا بر مبنای الگوهای مدیریتی برون¬زا پیش رفته است. به طور کلی الگوی مديريت شهري، نظام سیاسی كلان یک کشور و قوانين آن می¬تواند اثر قابل توجهی در نوع حکومتهای محلي و قدرت نهادهاي مديريت شهر چکیده کاملتجربیات مدیریت شهری در ایران حاکی از آن است که فرایند مدیریت از بالا به پایین و غالبا بر مبنای الگوهای مدیریتی برون¬زا پیش رفته است. به طور کلی الگوی مديريت شهري، نظام سیاسی كلان یک کشور و قوانين آن می¬تواند اثر قابل توجهی در نوع حکومتهای محلي و قدرت نهادهاي مديريت شهري داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی تجارب مدیریت شهری در کشورهایی با الگوی مشابه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. بر همین اساس دو کشور ترکیه و مالزی به لحاظ قرابت فرهنگی و سیاسی و کشور کره جنوبی به دلیل تقارن آغاز توسعه اقتصادی با ایران، انتخاب شده اند. روش¬ این پژوهش تحلیل محتوای کیفی و بر مبنای رویکرد قیاسی انتخاب شده است. یافته های این پژوهش نشان می¬دهد به طور کلی هدف کلان مدیریت شهری در سه کشور مالزی، ترکیه و کره جنوبی، پیشبرد امورات شهری با دموکراسی حداکثری از طریق مشارکت شهروندان چه در بُعد انتخاب و چه در بُعد نظارتی است. بنابراین می¬توان گفت ساختار قدرت در این کشورها به صورت دوسویه اعمال می¬گردد؛ به طوریکه نظام قدرت در عرصه مدیریت شهری نه تنها دارای توانائی کنش و عمل¬گری، بلکه دارای حق واکنش و مطالبه-گری نیز هست. چنین توانائی متکی به رضایت کسانی است که قدرت بر آنها اعمال می¬شود و به رابطه دوطرفه مردم و حاکمان قدرت وابسته است. این در حالی است که مدیریت شهری در ایران همواره امری یک¬سویه تعریف شده و علی¬رغم تلاش¬های صورت گرفته به منظور افزایش مشارکت شهروندان و ورود نهادهای انتخابی و نظارتی مانند شورای شهر، کماکان نگاه سلسله-مراتبی به قدرت در عرصه مدیریت شهری به چشم می¬خورد. به نظر می¬رسد تغییر رویکرد یک سویه و بالا به پایین به الگوی تعامل دوسویه و شبکه¬ای میان شهروندان و نهادهای حکومتی و مدیریتی در ایران، نیازمند تثبیت اندیشه برنامه¬ریزی همکارانه و مشارکتی میان شهروندان و نهادهای قدرت است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - مدیریت استعداد و شایسته سالاری در سازمان: تحلیل نقش میانجی عوامل سازمانی
روح اله سمیعیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400زمینه و هدف: امروزه، شایسته سالاری یکی از اصول اساسی موفقیت سازمانها به شمار می رود. طبق تحقیقات گذشته، مدیریت استعداد بر شایسته سالاری تاثیرگذار می باشد لیکن تاکنون تاثیر عوامل سازمانی بر این رابطه سنجیده نشده است لذا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مدیریت استعداد بر شایسته چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه، شایسته سالاری یکی از اصول اساسی موفقیت سازمانها به شمار می رود. طبق تحقیقات گذشته، مدیریت استعداد بر شایسته سالاری تاثیرگذار می باشد لیکن تاکنون تاثیر عوامل سازمانی بر این رابطه سنجیده نشده است لذا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مدیریت استعداد بر شایسته سالاری: با تبیین نقش میانجی عوامل سازمانی(حافظه سازمانی- راهبرد سازمانی- هوش سازمانی- مدیریت دانش- توسعه سازمانی) پرداخته است. روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به صورت توصیفی- پيمايشي اجرا شده است. جامعه آماری تحقیق ، مدیران شرکت توزیع نیروی برق استان های شمالی به تعداد 124 نفر بودند که حجم نمونه مطابق جدول كرجسي و مورگان 94 نفر تعیین و براي نمونه گيري از روش نمونه گيري تصادفی ساده استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام شد. یافته ها: مدیریت استعداد بر شایسته سالاری تاثیر معنی داری دارد. مدیریت استعداد بر عوامل سازمانی تاثیر معنی داری دارد. عوامل سازمانی بر شایسته سالاری تاثیر معنی داری دارند. همچنین یافته ها، نقش میانجی عوامل سازمانی در رابطه بین مدیریت استعداد و شایسته سالاری را تایید کرد. نتیجه گیری: شایسته سالاری به عنوان رمز پیروزی حرکت های توسعه ای، در درون سازمان ها می باشد؛ به شکلی که مدیران در هیچ شرایطی نباید خود را بی نیاز از توجه به مفاهیم و آموزه های آن بدانند بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق با بهبود مدیریت استعداد می توان سبب افزایش شایسته سالاری در شرکت توزیع نیروی برق شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تحلیل و تبیین عوامل مؤثر بر ترك خدمت دانشگران صنعت ICT کشور
سعید هداوندشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400در سالیان اخیر، یکی از نگرانی¬های اصلی سازمان¬های دانش بنیان، افزایش تمایل دانشگران به ترک خدمت داوطلبانه می¬باشد. اساس این نگرانی در سیال بودن دانش و تخصص دانشگران است که توسعه و نگهداشت آنها در سازمان را دشوار می¬سازد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل اثرگذار چکیده کاملدر سالیان اخیر، یکی از نگرانی¬های اصلی سازمان¬های دانش بنیان، افزایش تمایل دانشگران به ترک خدمت داوطلبانه می¬باشد. اساس این نگرانی در سیال بودن دانش و تخصص دانشگران است که توسعه و نگهداشت آنها در سازمان را دشوار می¬سازد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل اثرگذار بر ترک خدمت کارکنان دانش محور در صنعت ICT کشور می¬باشد. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و ازحیث طرح تحقیق و روش جمع آوری داده¬ها از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 118 نفر از دانشگران پنج شرکت مورد مطالعه تشکیل می¬دهند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه¬ 45 سؤالی است که در طیف پنج درجه¬ای لیکرت تنظیم شده است. برای بررسی میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد که مقدار 873/. بیانگر پایایی مناسب پرسشنامه است. ضریب روایی پرسشنامه نیز با استفاده از سیگمای شمارشی محاسبه گردید. داده¬های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSSwin22 تحلیل شد. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که عامل ویژگی¬های شغلی با میانگین 5/69 درصد دارای بیشترین تأثیر در نارضایتی شغلی و به تبع آن ترک خدمت سازمان می¬باشد. همچنین عوامل مدیریتی با میانگین 9/61 ، فرهنگ سازمانی با میانگین 2/54، رویه منابع انسانی با میانگین 6/46 ، شوک¬های کاری با میانگین 4/36 و وسوسه گری مشتریان با میانگین 7/34 از دیگر عوامل اثرگذار در ایجاد انگیزه ترک خدمت دانشگران در صنعت ICT می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - سوادآموزی عنصر کلیدی توسعه پایدار
اسماعیل برقیشماره 56 , دوره 14 , زمستان 1397پژوهش ها نشان می دهد که ارایه آموزش های پایه و سواد، در افزایش توانمندی و سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی و بهره مندی از شاخص بهتر برای زندگی افراد جامعه، موثر است. پیشرفت و توسعه پایدار، مفهومی فراگیر و گسترده است که تمامی ابعاد و عوامل آن شامل توسعه انسانی، فرهنگی، اج چکیده کاملپژوهش ها نشان می دهد که ارایه آموزش های پایه و سواد، در افزایش توانمندی و سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی و بهره مندی از شاخص بهتر برای زندگی افراد جامعه، موثر است. پیشرفت و توسعه پایدار، مفهومی فراگیر و گسترده است که تمامی ابعاد و عوامل آن شامل توسعه انسانی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی در هم تنیده بوده و باید به صورت متناسب و متوازن برنامه ریزی وهدایت شوند. نیروی انسانی به عنوان اساسی ترین عامل توسعه محسوب می شود، بنابراین برای رسیدن به توسعه باید آموزش افراد را در اولویت قرار داد. آموزش وتوانمند سازی از عناصر کلیدی توسعه و اساس یادگیری مادام العمر است و سرمایه گذاری در این حوزه، کلید فرایند توسعه محسوب می شود. سوادآموزی به عنوان فرصتی مناسب برای کسانی است که در زمان مقرر از آن محروم بوده اند، می تواند زمینه ساز رشد، پیشرفت و توسعه جامعه باشد. مطالعات مختلف نشان داده است که سوادآموزی علاوه بر پاسخ گویی به نیاز های اجتماعی و فرهنگی، نقش مهم و موثری درکاهش مرگ و میر کودکان، رشد کشاورزی، بهبود وضعیت روستاییان وکاهش مهاجرت به شهرها، بهبود محیط کسب وکار، مشارکت فعال تر مردم در مسایل اجتماعی و ارتقاء سلامت عمومی داشته و همه این عوامل، رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه دارد. در این مقاله ضمن تبیین مفاهیم توسعه و پیشرفت، ابعاد آن تشریح شده و نقش آموزش و سواد در توسعه انسانی مورد بررسی قرار می گیرد و با ارایه نتایج مطالعات مختلف بین المللی و ملی، بر نقش موثر و اساسی سوادآموزی درتوسعه پایدار تاکید شده و بر اساس این مطالعات، توصیه های عملی برای کشور عزیزمان ارایه می شود. واژگان کلیدی : توسعه، توسعه پایدار، ابعاد توسعه، سوادآموزی، آموزش بزرگسالان پرونده مقاله