معرفي نشريه
علمی
فصلنامه علمي راهبرد توسعه، مجله‌اي است نظري و تجربي كه به مسايل مختلف توسعه در جمهوري اسلامي ايران مي‌پردازد و هدف از انتشار آن، زمينه‌سازي براي پيشرفت ايران و دستيابي به اهداف چشم‌انداز بيست ساله است.
راهبرد توسعه مفتخر است که آوردگاه انديشه‌ها باشد. به همين منظور هيأت تحريريه فصلنامه راهبرد توسعه، از کليه استادان، صاحب‌نظران و پژوهشگران براي ارسال مقالات علمي و پژوهشي خود جهت چاپ در اين فصلنامه، دعوت به عمل مي‌آورد.
امتیاز و رتبه علمی: فصلنامه راهبرد توسعه طبق نامه شماره 11552/3 مورخ 86/12/27 و نامه تمديد امتياز (به شماره 25906/3 مورخ 91/2/11) وزارت علوم، تحقيقات و فناوري دارای رتبه علمی – ترویجی می باشد اما با استناد به آیین نامه نشریات علمی کشور مصوب اردیبهشت ماه 1398(به جای دسته بندی نشریات به صورت علمی – پژو هشی یا علمی – ترویجی) با عنوان نشریه علمی شناخته میشود.
فصلنامه علمی راهبرد توسعه بر اساس آخرین ارزیابی و رتبه‌بندی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (معاونت پژوهش و فناوری) در سال 1400 دارای رتبه علمی «ب» می باشد.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحلیل تطبیقی رویکردهای توسعه-محور نیازهای اساسی و توسعه انسانی
محمد تیو وحید محمودیشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401نزدیک به سه دهه از زمان نهادینه شدن رویکرد توسعه انسانی به عنوان گفتمانی بدیل در مقابل رویکرد ارتدکس در توسعه می گذرد. مطرح شدن این رویکرد، پنداشت از توسعه و بهروزی انسانی را از تمرکز سنتی بر درآمد و مصرف به سمت بسط آزادی ها و قابلیت های انسانی تغییر داده است. با توجه ب چکیده کاملنزدیک به سه دهه از زمان نهادینه شدن رویکرد توسعه انسانی به عنوان گفتمانی بدیل در مقابل رویکرد ارتدکس در توسعه می گذرد. مطرح شدن این رویکرد، پنداشت از توسعه و بهروزی انسانی را از تمرکز سنتی بر درآمد و مصرف به سمت بسط آزادی ها و قابلیت های انسانی تغییر داده است. با توجه به آنکه در توسعه، به عنوان یک علم میان رشته ای، داشتن شناختی عالمانه از دیدمان ها امری ضروری است، چنین شناختی از این دانش میان رشته ای، چارچوب مفهومی مقاله حاضر می باشد. در این چارچوب دو گونه نظریه توسعه، مشخصاً «نیازهای اساسی» و «توسعه انسانی» با یکدیگر مقایسه شده اند. بدین منظور ابتدا با بهره گیری از یک مرور ادبیات جامع به بررسی چگونگی نهادینه شدن این رویکردها در عرصه جهانی پرداخته می شود. سپس با بهره گیری از روش تطبیقی، نقاط اختلاف و اشتراک بین دو رویکرد از جهت ظرفیت های میان رشته ای آنها بیان می شوند. در نهایت با توجه به نقاط اشتراک، این نتیجه حاصل می شود که رویکرد نیازهای اساسی سلف مفهومی رویکرد توسعه انسانی می باشد، اما به دلیل تفاوتی که بین عرصه های نظر و عمل در رویکرد نیازهای اساسی وجود دارد، رویکرد توسعه انسانی جایگزین آن گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - شناسایی راهبردهای سازمانی توسعه سرمایه انسانی کارآفرینانه بر اساس رویکرد فراترکیب
مهدیه سهیلی فر بیت الله اکبری مقدم محمد دوستارشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401سرمایه در هر سازمانی می¬تواند تاثیرات مثبتی بر انجام فعالیت¬ها داشته باشد و سرمایه انسانی است که باعث می¬گردد تا اهداف به درستی در راستای توسعه سازمانی پیش رود. هدف این مقاله، شناسایی راهبردهای سازمانی توسعه سرمایه انسانی کارآفرینانه با استفاده از روش فراترکیب مدل باروس چکیده کاملسرمایه در هر سازمانی می¬تواند تاثیرات مثبتی بر انجام فعالیت¬ها داشته باشد و سرمایه انسانی است که باعث می¬گردد تا اهداف به درستی در راستای توسعه سازمانی پیش رود. هدف این مقاله، شناسایی راهبردهای سازمانی توسعه سرمایه انسانی کارآفرینانه با استفاده از روش فراترکیب مدل باروسو و ساندلوسکی می‌باشد. بدین منظور، پس از جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر براساس معیارهای تعیین شده، در نهایت 25 مقاله انتخاب و با تحلیل محتوای آنها مفاهیم و کدهای مربوطه استخراج گردید. بر اساس یافته‌های پژوهش، راهبردهای سازمانی توسعه سرمایه انسانی کارآفرینانه شامل هفت مفهوم اجرای فرهنگ کارآفرینانه در سازمان، تعریف برنامه های آموزش کارکنان در سازمان، پیاده سازی دوره سایه شغلی برای کارکنان سازمان، مدیریت برنامه‌های مدیریت استعداد در سازمان، تعریف برنامه‌های توسعه مهارتهای کارکنان در سازمان، برنامه‌های منتورینگ سازمانی، برنامه‌های مربی‌گری در سازمان می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - طراحی الگوی معماری منابع انسانی دانش¬محور با رویکرد داده بنیاد: تحلیل پیشایندها و پیامدها
زهرا قربانی نصرآبادی روح اله سمیعی طهمورث آقاجانیشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معماری منابع انسانی دانش¬محور در دانشگاه علوم پزشکی منطقه یک کشور انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد و مدل استراوس و کوربین انجام شده است. محدوده مطالعات، دانشگاه علوم پزشکی منطقه یک کشور شامل استان¬های گ چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معماری منابع انسانی دانش¬محور در دانشگاه علوم پزشکی منطقه یک کشور انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد و مدل استراوس و کوربین انجام شده است. محدوده مطالعات، دانشگاه علوم پزشکی منطقه یک کشور شامل استان¬های گیلان، کلستان، مازندران، شاهرود و بابل و مشارکت¬کنندگان خبرگان آگاه به حوزه منابع انسانی بودند. در این راستا مصاحبه¬های نیمه ساختاریافته با استفاده از روش نمونه¬گیری هدفمند و با تکنیک گلوله برفی صورت گرفت. در این پژوهش، داده¬ها بعد از انجام دادن پانزده مصاحبه بـه مرحله اشباع نظری رسیدند. با این حال، جهت اطمینان از کفایت، پنج مصاحبه دیگر بـه انجام رسید .¬جهت تعیین روایی¬ از معیار لینکلن و گوبا و جهت تعیین پایایی از روش حسابرسی فرایند و توافق درونی استفاده شد. یافته¬ها نشان داد که الگوی معماری منابع انسانی دانش¬محور در قالب پنج طبقه شرایط علّی، شرایط زمینه¬ای، شرایط مداخله¬گر¬، راهبردها و پیامدها تدوین می¬شود. در این الگو، روابط بین اجزا نشان می¬دهد که الگوی معماری منابع انسانی دانش¬محور در طی فرآیندی تعاملی در بین اجزا انجام می¬پذیرد. تعیین عوامل فرهنگی، سازمانی، رفتاری، ساختاری، محیطی، شکل¬گیری نگرش نوین به نیروی کار می¬تواند در تصمیم-گیری¬ها و فرآیند معماری منابع انسانی دانش¬محور در دانشگاه علوم پزشکی منطقه یک کشور بسیار با اهمیت باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مطالعه تاثیر سیاست پولی بر سرمایه اجتماعی و شادی در ایران
علیرضا عرفانی صائمه کریمی زارعشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401مقدمه: شادی بین افراد جامعه به عنوان موتوری برای انجام فعالیتی سودمند و پرثمر اقتصادی می¬باشد، کشوری که در آن افراد با روحیه مثبت و سرمایه اجتماعی پیشرفته به فعالیت می¬پردازند مطمئناً دارای بازدهی و رونق بهتر اقتصادی خواهد شد، از این جهت تحقیق حاضر به این سؤال اصلی پاسخ چکیده کاملمقدمه: شادی بین افراد جامعه به عنوان موتوری برای انجام فعالیتی سودمند و پرثمر اقتصادی می¬باشد، کشوری که در آن افراد با روحیه مثبت و سرمایه اجتماعی پیشرفته به فعالیت می¬پردازند مطمئناً دارای بازدهی و رونق بهتر اقتصادی خواهد شد، از این جهت تحقیق حاضر به این سؤال اصلی پاسخ می¬دهد: ارتباط بین سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادی مردم ایران چگونه است؟ روش: روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش مبتنی برتجزیه و تحلیل سری¬های زمانی می¬باشد و مدل اقتصاد سنجی پژوهش مدلVAR می¬باشد که در این راستا پس از بررسی مانایی متغیر¬ها، با استفاده از رهیافت خودرگرسیون برداری و هم انباشتگی تحلیل¬های اقتصادی مرتبط با متغیرهای سری زمانی و استفاده از مدل VAR نتایج تحقیق برآورد می¬شود. متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق شامل تولید ناخالص ملّی، حجم نقدینگی، طلاق، چک¬های برگشتی و هزینه تفریحات و سرگرمی خانوارها در دوره زمانی سال 1363 الی1395 در کشور ایران می-باشد. یافته¬ها: نتایج به دست آمده برای این دوره 32 ساله نشان می¬دهد: سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های شادی علیت هم دیگر می¬باشند و سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد و همچنین سیاست¬های پولی، سرمایه اجتماعی و شادی مردم ایران ارتباط معنادار باهم دارند و به صورتی¬که در بلندمدت بر همدیگر تأثیرگذار هستند. بحث: مطابق نتایج تحقیق، توصیه¬های اقتصادی-اجتماعی ارائه شده است از جمله، اعمال سیاست¬های پولی مناسب با توجه به زمان¬های خاص هر دوره ،کاهش نرخ بیکاری به منظور رسیدن به کاهش تعداد چک¬های برگشتی افراد و تلاش در جهت رشد اقتصادی و همچنین ارتقاۀ سرمایه اجتماعی و ثبات تولید ناخالص ملّی کشور. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - اشتغال غیر رسمی و ارتباط آن با شاخص‌های توسعه زندگی کاری
مجید محمدشفیعی مریم زمانی سامانیشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401یکی از ارکان کلیدی در توسعه هر کشوری، مساله اشتغال و چالش‌های مرتبط با آن است که تدوین راهبردهای توسعه در این زمینه و آسیب شناسی آن بر کسی پوشیده نیست. پژوهش حاضر با هدف تبیین اشتغال غیر رسمی در ایران با توجه به آمار رو به افزایش آن و بررسی ارتباط آن با مهمترین شاخص‌های چکیده کاملیکی از ارکان کلیدی در توسعه هر کشوری، مساله اشتغال و چالش‌های مرتبط با آن است که تدوین راهبردهای توسعه در این زمینه و آسیب شناسی آن بر کسی پوشیده نیست. پژوهش حاضر با هدف تبیین اشتغال غیر رسمی در ایران با توجه به آمار رو به افزایش آن و بررسی ارتباط آن با مهمترین شاخص‌های توسعه زندگی کاری از جمله رضایت/نارضایتی شغلی، نگرش شغلی و کیفیت زندگی کاری انجام گرفته است. پژوهش حاضر برحسب نوع داده‌ها، از نوع کیفی-کمی و براساس مدت زمان گردآوری داده‌ها، مقطعی محسوب میشود. جامعه آماری پژوهش را کارگران رسمی و غیر رسمی در کارگاه‌های کوچک و متوسط در شهرهای منتخب ایران تشکیل می‌دهد. باتوجه به حجم بالای جامعه آماری و دشواری دسترسی به تمام کارگران، اقدام به نمونه گیری از 980 نفر از آنان به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای گردید. در نهایت 887 پرسشنامه قابل قبول جمع آوری شد که از این تعداد، 489 پرسشنامه مربوط به کارگران غیر رسمی و 398 پرسشنامه مربوط به کارگران رسمی بود. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های رضایت شغلی، نگرش شغلی و کیفیت زندگی کاری در مورد کارکنانی که اشتغال غیر رسمی دارند، به طور معناداری کمتر است. همچنین آمار اشتغال غیر رسمی در شهرهای مورد بررسی، به‌طور میانگین حدود 55 درصد است که باتوجه به افزایش آن در مقایسه با سال‌های قبل و پیامدهای منفی آن به خصوص در توسعه کسب و کار، توصیه‌هایی در جهت حل این مساله ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - عقلانیت لیبرالی و صورت¬بندی بحران¬های زیست¬محیطی (با تاکید بر سند ریو+٢٠)
عثمان هدایت اسرین فیضیشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401از دهه¬های آغازین سده بیستم، فشار توسعه صنعتی و کشاورزی، محیط¬زیست را به طور نمایانی تهدید می¬کرد، مباحث محیط¬زیستی همزمان و توامان با مباحث توسعه¬ای مورد بازاندیشی قرار گرفت. سابقه مباحث توسعه به عنوان یک موضوع مشخص به بعد از جنگ جهانی دوم بر می‌گردد و نظریات توسعه در چکیده کاملاز دهه¬های آغازین سده بیستم، فشار توسعه صنعتی و کشاورزی، محیط¬زیست را به طور نمایانی تهدید می¬کرد، مباحث محیط¬زیستی همزمان و توامان با مباحث توسعه¬ای مورد بازاندیشی قرار گرفت. سابقه مباحث توسعه به عنوان یک موضوع مشخص به بعد از جنگ جهانی دوم بر می‌گردد و نظریات توسعه در این دوره در قالب توسعه اقتصادی و نوسازی پدیدار شده است. این امر برگرفته از مدرنیته غربی و ایدئولوژی مسلط آن یعنی لیبرالیسم با طرح ادعای جهان شمولی ارزش¬هایشان، مستعد حرکت در مسیر یکسان¬سازی بشریت بر پایه ارزش¬های لیبرالی و حذف تنوع و تکثر موجود در جهان می¬شود. مفروضه¬ی بنیادین این پژوهش، حول این ایده می¬چرخد که با ظهور مدرنیته¬ غربی و سرمایه¬داری و گفتمان مسلط آن¬ها یعنی لیبرالیسم، تغییراتی هم در این مکتب و هم در مباحث توسعه¬ای روی داده است که زاده¬ و برآمده¬ی عقلانیت لیبرالی نسبت به توسعه و محیط¬زیست می¬باشد. مفروضاً چنین نشان دادیم که این امر با بازاندیشی خود لیبرالیسم متحقق شده است. با استفاده از تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه و نظریات توسعه¬ای در حوزه¬ی محیط زیست یعنی نظریات _ تردمیل تولید، تئوری متابولیک و نظریه تردمیل تخریب _ به خوانشی از توسعه پایدار و نمود آن یعنی سند ریو+٢٠ به عنوان دال شناوری که در آن گفتمان لیبرالیسم دچار بحران و وقفه گردیده است، پرداخته¬ایم. نتایج نشان می¬دهد که لیبرالیسم به عنوان عقلانیتی که در پی صورتبندی بحران¬های زیست¬محیطی، اقتصادی و اجتماعی در بُعد توسعه¬ی پایدار بوده است، به شکست انجامیده و این امر بحران زیست¬محیطی را سبب شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - راهبردهای توسعه آموزش¬ مهارتی بازارمحور در استان خراسان جنوبی
محسن آیتی محمد حجی پورشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401آموزش¬های مهارتی یک رکن اساسی برای توسعه سرمایه انسانی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار سرزمین است. در این تحقیق تلاش شد با رویکردی نو، یعنی ترکیب نگرش راهبردی با سیاست بازار محوری، توسعه آموزش¬های مهارتی و فنی و حرفه¬ای در استان خراسان جنوبی برنامه¬ریزی و طرح¬ریزی گردد. ن چکیده کاملآموزش¬های مهارتی یک رکن اساسی برای توسعه سرمایه انسانی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار سرزمین است. در این تحقیق تلاش شد با رویکردی نو، یعنی ترکیب نگرش راهبردی با سیاست بازار محوری، توسعه آموزش¬های مهارتی و فنی و حرفه¬ای در استان خراسان جنوبی برنامه¬ریزی و طرح¬ریزی گردد. نتایج تحقیق مؤید این است که در حوزه¬هایی که استان خراسان جنوبی دارای پتانسیل¬های محیط طبیعی است (نظیر معادن)، نبود یا کمبود آموزش¬های مهارتی وجود دارد. این مسئله به دلیل تغییر و تحولات در فضای اقتصادی و اجتماعی کنونی کشور و منطقه تشدید شده است. همچنین بخشی از آموزش¬های مهارتی و فنی و حرفه¬ای که تا کنون در استان به انجام رسیده است، در مسیر نیازهای واقعی جامعه نبود و نتیجه لازم را در پی نداشته است. این بدان معناست که هدررفت منابع و سرمایه¬ها در فضای آموزش مهارتی استان یکی از اپیدمی¬هایی است که نیازمند تغییر رویه بنیادین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نگاهی تحلیلی در خصوص اثر تحریم‌های اقتصادی بر تجارت محصولات کشاورزی ایران
مصطفی بنی اسدیشماره 69 , دوره 18 , بهار 1401از سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این چکیده کاملاز سال 1387 و به بهانه فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحریم‌های بی سابقه‌ای علیه کشور اعمال گردید که اثرات قابل توجهی در اقتصاد کشور برجای گذاشت. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر تحریم‌های هسته‌ای بر روابط، ترکیب کالاها، شرکا و تراز تجاری بخش کشاورزی ایران است. برای این منظور از روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل داده‌های سری زمانی تجاری ایران استفاده شد. در این تحلیل چهار دوره پیش از تحریم (1386-1378)، دوره شروع و اعمال تحریم (1390-1387)، دوره تشدید تحریم (1393-1391) و دوره پساتحریم و پسا برجام (1395-1394) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های این مطالعه از گمرک جمهوری اسلامی ایران جمع‌آوری شد. نتایج مطالعه نشان می‌دهد تحریم‌ها بر صادرات کشاورزی اثر مثبت داشته ولی شرکای تجاری کشور را تغییر داده است. همچنین تحریم‌ها برخلاف انتظار منجر به کاهش واردات محصولات کشاورزی و مواد غذایی نشده است، اما روابط تجاری، مبادی وارداتی و شرکای تجاری را تغییر داده و در عین حال ترکیب کالاهای وارداتی تغییر نکرده است. همچنین بعد از شروع تحریم‌ها، تراز تجاری بخش کشاورزی رو به بهبود بوده است. براساس نتایج این مطالعه و تجربیات دوران پیش و پس از تحریم می‌توان یک نقشه تجاری برای آینده در مواجهه با تحریم‌ها و با رویکرد اقتصاد مقاومتی تدوین نمود. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی مقایسه‌ای جایگاه مهاجرت‌های بین‌المللی در برنامه‌ریزی آمایش سرزمین کشورهای مقصد مهاجرت (مطالعه موردی: کانادا، آلمان، استرالیا و ایران)
زهرا ترکاشوندشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400کشورهای گوناگون در سطح جهان به علت ویژگی‌هایی که دارند و شرایط و اوضاعی که با آنها روبه‌رو هستند، به عنوان مقصد یا میزبان مهاجرت شناخته می‌شوند. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت برنامه‌ها و سیاست‌های آمایشی آلمان، استرالیا، کانادا و همچنین ایران در زمینه مهاجران و پناهن چکیده کاملکشورهای گوناگون در سطح جهان به علت ویژگی‌هایی که دارند و شرایط و اوضاعی که با آنها روبه‌رو هستند، به عنوان مقصد یا میزبان مهاجرت شناخته می‌شوند. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت برنامه‌ها و سیاست‌های آمایشی آلمان، استرالیا، کانادا و همچنین ایران در زمینه مهاجران و پناهندگان می‌باشد. روشی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته، از نوع اسنادی و توصیفی است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد کشورهای آلمان، استرالیا و کانادا با توجه به ویژگی‌های سرزمینی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود برنامه‌ها، سیاست‌ها و خط‌مشی‌های متنوعی را در جهت تسهیل مهاجرت و بهبود شرایط پناهندگان و مهاجران ترتیب داده‌اند؛ که با بهره‌برداری از آنها به روش‌های گوناگون، در جهت توسعه و پیشرفت کشورشان اقدام نمایند. به این ترتیب، هم کشورها (دولت‌ها و ملت‌ها) و هم مهاجران و پناهندگان بهره‌مندی‌های کافی و ضروری برایشان حاصل شده و به اهداف مدنظرشان نزدیک‌تر می‌شوند. اما در ایران سیاست‌ها و برنامه‌های یکپارچه، منسجم و کارآمدی در سطح ملی وجود ندارد تا از نتایج حضور مهاجران و پناهندگان به نحو مطلوبی بهره‌مندی ایجاد شود و خود مهاجران نیز بتوانند شرایط زندگی قابل قبولی را داشته باشند. در ایران در زمینه مهاجرت، برنامه‌ها به‌صورت فوری و کوتاه‌مدت تدوین می‌شوند تا به وسیله آن بتوان به نحوی حجم مهاجرت و پناهندگی را در کشور کنترل کرد؛ اما درمورد اثرات و بازخوردهای بلندمدت آن که می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد؛ برنامه منسجم و یکپارچه‌ای با نگاه آمایش‌محور وجود ندارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: استان گلستان)
حمید رضائیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستای چکیده کاملهدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی از ادبیات نظري (به روش مرور نظامند) و مصاحبه با خبرگان (تحلیل محتوا) شناسایی شد. خروجی این مرحله شناسایی 29 مولفه در قالب چهار بعد اصلی بود. در گام بعدي به منظور برقراري ارتباط و توالی بین ابعاد و ارائه مدل ساختاري شان از روش مدلسازي ساختاري تفسیري بهره گرفته شد که در این روش بر اساس مد نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل هاي صورت گرفته، مدل توسعه پایدار کارآفرینی روستایی احصا گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ابعاد اجتماعی و محیطی در سطح اول و اقتصادی و نهادی در سطح دوم قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بازاندیشی انتقادی مفهوم «توسعه» با تاکید بر ملاحظات معرفتی حکمرانی در ایران
حیدر نجفی رستاقیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400اصطلاح توسعه به معنای امروزین مفهومی کلان و ذو ابعاد بوده و محصول یک تحول بنیادین اندیشه و عمل تاریخی غرب در نظامات مدیریتی و حکمرانی است و وجود تفاوت های معرفتی در این تلقی و جهت‌گیری غربی الگوهای توسعه مبتنی بر این مبانی باعث وجود تعارضات ارزشی در کشورهای هدف و یا به چکیده کاملاصطلاح توسعه به معنای امروزین مفهومی کلان و ذو ابعاد بوده و محصول یک تحول بنیادین اندیشه و عمل تاریخی غرب در نظامات مدیریتی و حکمرانی است و وجود تفاوت های معرفتی در این تلقی و جهت‌گیری غربی الگوهای توسعه مبتنی بر این مبانی باعث وجود تعارضات ارزشی در کشورهای هدف و یا به اصطلاح توسعه نیافته شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی انتقادی مفهوم «توسعه» با تاکید بر ملاحظات معرفت‌شناختی حکمرانی در ایران بوده است و در این راستا از روش مطالعه اسنادی و تحلیل محتوا مبتنی بر رویکرد انتقادی بهره‌گیری شده است. سوال اصلی این پژوهش بدین صورت قابل طرح است که «بر اساس پژوهشهای پیشین چه انتقاداتی به مفهوم توسعه با توجه به اقتضائات ایرانی اسلامی حکمرانی وارد است ؟». در بخش یافته‌ها مولفه‌های انتقادی پارادایم «توسعه» با تاکید بر ملاحظات معرفتی حکمرانی در ایران در چهارمحور «بازاندیشی انتقادی فرهنگی اجتماعی» ، «بازاندیشی انتقادی اقتصادی»، «بازاندیشی انتقادی سیاسی» و «بازاندیشی انتقادی فلسفی الهیاتی» طرح گردیده است که مهمترین مولفه های انتقادی شامل موارد «قرار گرفتن علم اقتصاد بعنوان متولی برنامه ریزی اجتماعی برای انسان (بجای فلسفه)، جهانی‌شدن ، سنت‌زدایی ، یکنواختی فرهنگی، خطی فرض کردن توسعه، داعیه معرفت انسان و اصل ترقی و پیشرفت بی‌حد وحصر، زمزمة شکاکانة طرد و تخطئه انواع صور دین، نفی جامعه سنتی، مصرف‌گرایی، افزایش سطحی‌نگری، حسی‌شدن فرهنگ، عرفی شدن، فردگرايى و نسبى گرايى اخلاقى و ... » استخراج شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مقایسه تطبیقی الگوی مدیریت شهری در کشورهای ایران، ترکیه و مالزی و کره جنوبی با تأکید بر چالش¬های مدیریت شهری در ایران
احسان حیدرزادهشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400تجربیات مدیریت شهری در ایران حاکی از آن است که فرایند مدیریت از بالا به پایین و غالبا بر مبنای الگوهای مدیریتی برون¬زا پیش رفته است. به طور کلی الگوی مديريت شهري، نظام سیاسی كلان یک کشور و قوانين آن می¬تواند اثر قابل توجهی در نوع حکومت‌های محلي و قدرت نهادهاي مديريت شهر چکیده کاملتجربیات مدیریت شهری در ایران حاکی از آن است که فرایند مدیریت از بالا به پایین و غالبا بر مبنای الگوهای مدیریتی برون¬زا پیش رفته است. به طور کلی الگوی مديريت شهري، نظام سیاسی كلان یک کشور و قوانين آن می¬تواند اثر قابل توجهی در نوع حکومت‌های محلي و قدرت نهادهاي مديريت شهري داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی تجارب مدیریت شهری در کشورهایی با الگوی مشابه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. بر همین اساس دو کشور ترکیه و مالزی به لحاظ قرابت فرهنگی و سیاسی و کشور کره جنوبی به دلیل تقارن آغاز توسعه اقتصادی با ایران، انتخاب شده اند. روش¬ این پژوهش تحلیل محتوای کیفی و بر مبنای رویکرد قیاسی انتخاب شده است. یافته های این پژوهش نشان می¬دهد به طور کلی هدف کلان مدیریت شهری در سه کشور مالزی، ترکیه و کره جنوبی، پیشبرد امورات شهری با دموکراسی حداکثری از طریق مشارکت شهروندان چه در بُعد انتخاب و چه در بُعد نظارتی است. بنابراین می¬توان گفت ساختار قدرت در این کشورها به صورت دوسویه اعمال می¬گردد؛ به طوریکه نظام قدرت در عرصه مدیریت شهری نه تنها دارای توانائی کنش و عمل¬گری، بلکه دارای حق واکنش و مطالبه-گری نیز هست. چنین توانائی متکی به رضایت کسانی است که قدرت بر آنها اعمال می¬شود و به رابطه دوطرفه مردم و حاکمان قدرت وابسته است. این در حالی است که مدیریت شهری در ایران همواره امری یک¬سویه تعریف شده و علی¬رغم تلاش¬های صورت گرفته به منظور افزایش مشارکت شهروندان و ورود نهادهای انتخابی و نظارتی مانند شورای شهر، کماکان نگاه سلسله-مراتبی به قدرت در عرصه مدیریت شهری به چشم می¬خورد. به نظر می¬رسد تغییر رویکرد یک سویه و بالا به پایین به الگوی تعامل دوسویه و شبکه¬ای میان شهروندان و نهادهای حکومتی و مدیریتی در ایران، نیازمند تثبیت اندیشه برنامه¬ریزی همکارانه و مشارکتی میان شهروندان و نهادهای قدرت است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - طراحی الگوی ارتقاء فرهنگ مالیاتی با رویکرد ترکیبی
روح اله سمیعیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400يکي از مهمترين دغدغه‌هاي پيشروي نظام مالياتي کشور، موضوع ارتقاء فرهنگ مالياتي است لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارتقاء فرهنگ مالیاتی در کشور بود که از ترکیب روش دلفی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری برای نظرسنجی از اساتید دانشگاهی و مدیران عالی مالیاتی که شامل 28 نفر بوند، اس چکیده کامليکي از مهمترين دغدغه‌هاي پيشروي نظام مالياتي کشور، موضوع ارتقاء فرهنگ مالياتي است لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارتقاء فرهنگ مالیاتی در کشور بود که از ترکیب روش دلفی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری برای نظرسنجی از اساتید دانشگاهی و مدیران عالی مالیاتی که شامل 28 نفر بوند، استفاده شد. برای غربال گری مولفه ها از روش دلفی استفاده شد که 26 مولفه در قالب 6 بعد شناسایی شدند. برای سطح بندی ابعاد از مدل‌سازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. پس از تحلیل داده ها، ابعاد در چهار سطح دسته بندی شدند و نتایج نشان دادند زیر بنای توسعه فرهنگ مالیاتی، در درجه اول (فرهنگ سازی رسانه‌ای) و دوم (آموزش مؤدیان) و سوم (آگاهی مؤدیان- اعتمادسازی مؤدیان- قانون‌گرایی مؤدیان) چهارم (نگرش مؤدیان) هستند. برای خوشه بندی ابعاد از تحلیل MICMAC استفاده شد که ابعاد (آموزش مؤدیان- فرهنگ‌سازی رسانه‌ای) در خوشه مستقل و ابعاد (آگاهی مؤدیان- اعتمادسازی مؤدیان- قانون‌گرایی مؤدیان- نگرش مؤدیان) در خوشه وابسته قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - پهنه‌بندی توسعه یافتگی از منظر برنامه¬ریزی منطقه¬ای دفاعی استان سیستان و بلوچستان: مدل آنالیز استان
سیروس نبیونیشماره 57 , دوره 15 , بهار 1398توسعه یافتگی و درجه بندی یا پهنه بندی آن به عنوان یک مؤلفه اصلی در برنامه¬ریزی منطقه¬ای محسوب شده و توجّه برنامه¬ریزان به این مورد بسیار بالا می¬باشد. برای دستیابی به سطح بالای کیفیت زندگی، توجّه به توسعه یافتگی استان یک امر ضروری است. به هر میزان که توسعه یافتگی استان چکیده کاملتوسعه یافتگی و درجه بندی یا پهنه بندی آن به عنوان یک مؤلفه اصلی در برنامه¬ریزی منطقه¬ای محسوب شده و توجّه برنامه¬ریزان به این مورد بسیار بالا می¬باشد. برای دستیابی به سطح بالای کیفیت زندگی، توجّه به توسعه یافتگی استان یک امر ضروری است. به هر میزان که توسعه یافتگی استان بیشتر باشد، شاهد بالا رفتن سطح زندگی ساکنان استان خواهیم بود. دستیابی به سطح توسعه یافتگی استان بسط به شاخص¬های مورد ارزیابی می¬باشد. بررسی و ارزیابی توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان می¬تواند یک مؤلفۀ اصلی در جهت برنامه¬ریزی صحیح استان برای میل به رسیدن رفاه بیشتر و در نتیجه رضایتمندی ساکنان استان شود. هدف کلان پهنه بندی توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان، هدف خُرد ارزیابی توسعه یافتگی استان در ابعاد اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و زیربنایی، مورد توجّه در این پژوهش می¬باشد. سؤال تحقیق نیز، میزان توسعه یافتگی استان سیستان و بلوچستان در چه وضعیّتی است؟ می¬باشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از نوع تحقیقات علمی می¬باشد و بر اساس ماهیت و روش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. ماهیت داده¬های مورد استفاده کمّی است و شیوۀ گردآوری داده¬ها و اطلاعات میدانی و اسنادی می¬باشد. چارچوب نگارش را می¬توان بر پایۀ رابطۀ متقابل شاخص¬های توسعه در ابعاد اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیربنایی، جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه¬ای و تحقیقات میدانی (مصاحبه) و تهیۀ پرسشنامه صورت پذیرفته است. با بررسی مجموع ضرایب شاخص‌ها برای هر شهرستان، شهرستان‌های زاهدان، ایرانشهر، خاش، دلگان، زابل به لحاظ اولویت دارای بیشترین میزان توسعه و بالاترین رتبه می‌باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - مدیریت استعداد و شایسته سالاری در سازمان: تحلیل نقش میانجی عوامل سازمانی
روح اله سمیعیشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400زمینه و هدف: امروزه، شایسته سالاری یکی از اصول اساسی موفقیت سازمانها به شمار می رود. طبق تحقیقات گذشته، مدیریت استعداد بر شایسته سالاری تاثیرگذار می باشد لیکن تاکنون تاثیر عوامل سازمانی بر این رابطه سنجیده نشده است لذا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مدیریت استعداد بر شایسته چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه، شایسته سالاری یکی از اصول اساسی موفقیت سازمانها به شمار می رود. طبق تحقیقات گذشته، مدیریت استعداد بر شایسته سالاری تاثیرگذار می باشد لیکن تاکنون تاثیر عوامل سازمانی بر این رابطه سنجیده نشده است لذا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مدیریت استعداد بر شایسته سالاری: با تبیین نقش میانجی عوامل سازمانی(حافظه سازمانی- راهبرد سازمانی- هوش سازمانی- مدیریت دانش- توسعه سازمانی) پرداخته است. روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به صورت توصیفی- پيمايشي اجرا شده است. جامعه آماری تحقیق ، مدیران شرکت توزیع نیروی برق استان های شمالی به تعداد 124 نفر بودند که حجم نمونه مطابق جدول كرجسي و مورگان 94 نفر تعیین و براي نمونه گيري از روش نمونه گيري تصادفی ساده استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام شد. یافته ها: مدیریت استعداد بر شایسته سالاری تاثیر معنی داری دارد. مدیریت استعداد بر عوامل سازمانی تاثیر معنی داری دارد. عوامل سازمانی بر شایسته سالاری تاثیر معنی داری دارند. همچنین یافته ها، نقش میانجی عوامل سازمانی در رابطه بین مدیریت استعداد و شایسته سالاری را تایید کرد. نتیجه گیری: شایسته سالاری به عنوان رمز پیروزی حرکت های توسعه ای، در درون سازمان ها می باشد؛ به شکلی که مدیران در هیچ شرایطی نباید خود را بی نیاز از توجه به مفاهیم و آموزه های آن بدانند بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق با بهبود مدیریت استعداد می توان سبب افزایش شایسته سالاری در شرکت توزیع نیروی برق شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل و تبیین عوامل مؤثر بر ترك خدمت دانشگران صنعت ICT کشور
سعید هداوندشماره 68 , دوره 17 , زمستان 1400در سالیان اخیر، یکی از نگرانی¬های اصلی سازمان¬های دانش بنیان، افزایش تمایل دانشگران به ترک خدمت داوطلبانه می¬باشد. اساس این نگرانی در سیال بودن دانش و تخصص دانشگران است که توسعه و نگهداشت آنها در سازمان را دشوار می¬سازد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل اثرگذار چکیده کاملدر سالیان اخیر، یکی از نگرانی¬های اصلی سازمان¬های دانش بنیان، افزایش تمایل دانشگران به ترک خدمت داوطلبانه می¬باشد. اساس این نگرانی در سیال بودن دانش و تخصص دانشگران است که توسعه و نگهداشت آنها در سازمان را دشوار می¬سازد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل اثرگذار بر ترک خدمت کارکنان دانش محور در صنعت ICT کشور می¬باشد. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و ازحیث طرح تحقیق و روش جمع آوری داده¬ها از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 118 نفر از دانشگران پنج شرکت مورد مطالعه تشکیل می¬دهند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه¬ 45 سؤالی است که در طیف پنج درجه¬ای لیکرت تنظیم شده است. برای بررسی میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد که مقدار 873/. بیانگر پایایی مناسب پرسشنامه است. ضریب روایی پرسشنامه نیز با استفاده از سیگمای شمارشی محاسبه گردید. داده¬های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSSwin22 تحلیل شد. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که عامل ویژگی¬های شغلی با میانگین 5/69 درصد دارای بیشترین تأثیر در نارضایتی شغلی و به تبع آن ترک خدمت سازمان می¬باشد. همچنین عوامل مدیریتی با میانگین 9/61 ، فرهنگ سازمانی با میانگین 2/54، رویه منابع انسانی با میانگین 6/46 ، شوک¬های کاری با میانگین 4/36 و وسوسه گری مشتریان با میانگین 7/34 از دیگر عوامل اثرگذار در ایجاد انگیزه ترک خدمت دانشگران در صنعت ICT می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - شکل‌گیری دولت رانتیر و تاثیر آن در فروپاشی رژیم پهلوی دوم
مجيد عباس‌زاده مرزباليشماره 52 , دوره 13 , زمستان 1396هدف اين مقاله، بررسي چگونگي تأثير افزايش درآمدهاي نفتي در فروپاشي رژيم پهلوي دوم مي‌باشد. بدين‌منظور نيز از الگوي تئوريک دولت رانتير بهره برده مي‌شود. مقاله بر اين باور است که مفهوم‌سازي دولت محمدرضاشاه به‌عنوان يك دولت رانتير، مي‌تواند ما را در فهم ساختار اين دولت و چ چکیده کاملهدف اين مقاله، بررسي چگونگي تأثير افزايش درآمدهاي نفتي در فروپاشي رژيم پهلوي دوم مي‌باشد. بدين‌منظور نيز از الگوي تئوريک دولت رانتير بهره برده مي‌شود. مقاله بر اين باور است که مفهوم‌سازي دولت محمدرضاشاه به‌عنوان يك دولت رانتير، مي‌تواند ما را در فهم ساختار اين دولت و چگونگي سرنگوني آن ياري دهد. طبق نظريه دولت رانتير، هر دولتي که ميزان قابل‌توجهي از درآمدش از رانت‌هاي خارجي باشد و آنها را بدون هيچ‌گونه ارتباطي با فرايندهاي توليد داخلي به شکلي منظم دريافت نمايد، دولت رانتير به‌حساب مي‌آيد. اين‌گونه دولت‌ها تأثيرات منفي‌اي بر عرصه‌هاي اقتصاد، سياست و جامعه از خود برجاي مي‌گذارند، که اين مسئله مي‌تواند موجب بحران مشروعيت و فروپاشي آنها گردد. دولت پهلوي دوم نيز از اواخر دهه 1330 و در نتيجه افزايش درآمدهاي نفتي، به يک دولت رانتير تبديل شده بود. رانتيري‌شدن اين دولت، به‌طور کلي تأثيراتي بر عرصه‌هاي اقتصاد، سياست و جامعه ايران برجاي گذاشت که نمي‌توانست به‌نفع ثبات رژيم باشند. از جمله مهمترين اين تأثيرات مي‌توان به تسلط هرچه بيشتر دولت بر اقتصاد، افزايش سهم نفت در نظام بودجه و برنامه‌هاي توسعه، افزايش خودکامگي شاه، گسترش دستگاه‌هاي امنيتي و سرکوب سياسي، تسلط دستگاه ديوان‌سالاري بر جامعه، گسترش فساد مالي و ترويج روحيه رانتي، و ترويج فرهنگ رسمي از سوي رژيم، اشاره کرد. اين وضعيت در مجموع موجب ايجاد شکاف بيشتر ميان حکومت و مردم و بي‌اعتمادي آنها نسبت به رژيم گشت و به فروپاشي آن در سال 1357 کمک نمود. لازم به ذکر است که در اين مقاله، از روش توصيفي- تحليلي استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - سوادآموزی عنصر کلیدی توسعه پایدار
اسماعیل برقیشماره 56 , دوره 14 , زمستان 1397پژوهش ها نشان می دهد که ارایه آموزش های پایه و سواد، در افزایش توانمندی و سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی و بهره مندی از شاخص بهتر برای زندگی افراد جامعه، موثر است. پیشرفت و توسعه پایدار، مفهومی فراگیر و گسترده است که تمامی ابعاد و عوامل آن شامل توسعه انسانی، فرهنگی، اج چکیده کاملپژوهش ها نشان می دهد که ارایه آموزش های پایه و سواد، در افزایش توانمندی و سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی و بهره مندی از شاخص بهتر برای زندگی افراد جامعه، موثر است. پیشرفت و توسعه پایدار، مفهومی فراگیر و گسترده است که تمامی ابعاد و عوامل آن شامل توسعه انسانی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی در هم تنیده بوده و باید به صورت متناسب و متوازن برنامه ریزی وهدایت شوند. نیروی انسانی به عنوان اساسی ترین عامل توسعه محسوب می شود، بنابراین برای رسیدن به توسعه باید آموزش افراد را در اولویت قرار داد. آموزش وتوانمند سازی از عناصر کلیدی توسعه و اساس یادگیری مادام العمر است و سرمایه گذاری در این حوزه، کلید فرایند توسعه محسوب می شود. سوادآموزی به عنوان فرصتی مناسب برای کسانی است که در زمان مقرر از آن محروم بوده اند، می تواند زمینه ساز رشد، پیشرفت و توسعه جامعه باشد. مطالعات مختلف نشان داده است که سوادآموزی علاوه بر پاسخ گویی به نیاز های اجتماعی و فرهنگی، نقش مهم و موثری درکاهش مرگ و میر کودکان، رشد کشاورزی، بهبود وضعیت روستاییان وکاهش مهاجرت به شهرها، بهبود محیط کسب وکار، مشارکت فعال تر مردم در مسایل اجتماعی و ارتقاء سلامت عمومی داشته و همه این عوامل، رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه دارد. در این مقاله ضمن تبیین مفاهیم توسعه و پیشرفت، ابعاد آن تشریح شده و نقش آموزش و سواد در توسعه انسانی مورد بررسی قرار می گیرد و با ارایه نتایج مطالعات مختلف بین المللی و ملی، بر نقش موثر و اساسی سوادآموزی درتوسعه پایدار تاکید شده و بر اساس این مطالعات، توصیه های عملی برای کشور عزیزمان ارایه می شود. واژگان کلیدی : توسعه، توسعه پایدار، ابعاد توسعه، سوادآموزی، آموزش بزرگسالان پرونده مقاله
