راهبردهای پیاده¬سازی دانشگاه دیجیتال: مورد مطالعه، دانشگاه تبریز
محورهای موضوعی :بابک مصطفائی 1 , حسین عماری 2 * , یوسف بیگ زاده 3 , جعفر بیک زاد 4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ايران.
2 - استادیار، دانشکده مدیریت، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ايران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی بناب
4 - دانشیار گروه مدیریت دولتی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب،ایران
کلید واژه: کلمات کلیدی: دانشگاه دیجیتال, هوش مصنوعی, اینترنت اشیاء, ابرداده, رایانش ابری,
چکیده مقاله :
چشم‌انداز آموزش جهانی به‌شدت تحت تأثیر تحول فن‌آوری قرار گرفته و دانشگاه‌ها نیز به ناگزیر از حرکت به سمت این نظام جدید آموزشی هستند. پژوهش حاضر با درک اهمیت ورود فن‌آوری به‌نظام آموزشی، با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با اساتید و کارشناسان IT در دانشگاه و همچنین مجریان دوره‌های آنلاین در دانشگاه و استفاده از روش تحلیل مضمون به دنبال شناسایی استراتژی‌های تحول دیجیتال در دانشگاه است. داده‌های تحقیق حاضر تا زمان اشباع آن‌ها ادامه یافت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که استراتژی‌های تحول دیجیتال در دانشگاه عبارت است از هوش مصنوعی (پیش‌بینی رفتارهای دانشجویان، تصمیمات برنامه‌ریزی‌شده، دسترسی آنی به دادها و تصمیم‌گیری دقیق)، اینترنت اشیاء (ابزارهای نوین دیجیتال، دسترسی به ابزار و وسایل و مدیریت ذخیره اطلاعات)، ابرداده (تحلیل اطلاعات، مدل‌های اطلاعات و سرعت نتایج ) و رایانش ابری (همکاری، ارتباط، کاهش مرزها، تسهیم اطلاعات و تبادل اطلاعات). نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که استراتژی تحول دیجیتال یک استراتژی/ابتکار نیرومند، در حال تحول و سودمند است که نیازمند یادگیری و توسعه، تغییرات فنی، فرآیندی و فرهنگی (نیروی کار) است. بنابراین، استراتژی‌های تحول دیجیتال باید قابلیت‌هایی ایجاد کنند تا هم بر محوریت دانشجو و هم بر رشته محوری تأثیر بگذارند.
Babak Mostafaei Hossein Amari Yousef Beigzadeh Jafar Beikzad Abstract The global landscape of education has been profoundly reshaped by technological advancements, compelling universities to adapt to this emerging digital paradigm. This qualitative study, acknowledging the growing importance of technology integration in higher education, employed semi-structured interviews with faculty members, IT professionals, and online course facilitators at the university. Thematic analysis was used to identify the key strategies for digital transformation. Data collection continued until thematic saturation was achieved. The findings revealed that digital transformation strategies in the university revolve around four major technological domains: Artificial Intelligence (AI): enabling predictive analytics of student behaviors, structured decision-making processes, real-time data access, and enhanced accuracy in decision-making; Internet of Things (IoT): facilitating the use of advanced digital tools, improved access to educational devices, and efficient data storage management; Big Data: supporting data-driven analysis, information modeling, and faster decision outcomes; Cloud Computing: promoting collaboration, seamless communication, borderless interaction, information sharing, and data exchange. The results indicate that digital transformation constitutes a dynamic, powerful, and beneficial initiative — one that requires continuous learning and development, as well as significant technical, procedural, and cultural (i.e., workforce-related) changes. Therefore, digital transformation strategies should aim to foster capabilities that support both student-centered learning and discipline-specific advancements.
- تاری، هدایت. (1401). بررسی نقش و تاثیر نظام آموزش عالی در تحولات اقتصادی و اجتماعی در عرصه جهانی. پژوهش های مدیریت در جهان اسلام، 4(11)، ۵-۲۴.
- جاودانی، محمد؛ اناری نژاد، عباس. (1397). ارزشیابی کیفیت عناصر برنامه درسی آموزش الکترونیکی در آموزش عالی ایران. پژوهش‌های برنامه درسی، 8(1)، 104-122.
- جمالی تازه کند، محمد؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ عارفی، محبوبه. (1395). فراسوی یادگیری الکترونیکی: مفهوم‌پردازی وب و دلالت‌های آن بر معرفی الگوی برنامه درسی آموزش مجازی. پژوهش در برنامه ریزی درسی، 13(51)، 1-20.
- شیرزاد، زینب؛ رجائی پور، سعید؛ مهرام ، بهروز. (1401). تبیین چالش های آموزش عالی ایران در مواجه ی با جهانی شدن (مطالعه ای مبتنی بر پدیدار شناسی). مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، 15(1)، 105-128.
- Abad-Segura, E., González-Zamar, M. D., Infante-Moro, J. C., & Ruipérez García, G. (2020). ‘Sustainable management of digital transformation in higher education: Global research trends’, Sustainability (Switzerland), 12(5),1-24.
- Akhmetshin, E. M., Vasilev, V. L., Kozachek, A. V., Meshkova, G. V., & Mikhailova, M. V. (2021). Development of Digital University Model in Modern Conditions: Institutional Approach. Digital Education Review, 4(2), 16-32.
- Al-Mansoori, R. S., & Koç, M. (2019). Transformational leadership, systems, and intrinsic motivation impacts on innovation in higher education institutions: Faculty perspectives in engineering colleges. Sustainability (Switzerland), 11(15), Art. 40-72.
- Avdoshin, S., & Pesotskaya, E. (2019). SuperBook Concept for a Digital University. Proceedings of the 6th International Conference Actual Problems of System and Software EngineeringPublisher: CEUR WORKSHOP PROCEEDINGS.
- Barabanova, S. V., Kaybiyaynen, A. A., & Kraysman, N. V. (2019). Digitalization of education in the global context. Vysshee Obrazovanie v Rossii, 28(1), 94-103.
- Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Crittenden, W. F., Biel, I. K., & Lovely, W. A.,III. (2019). Embracing digitalization: Student learning and new technologies. Journal of Marketing Education, 41(1), 5-14.
- Hancock, S. (2019). A future in the knowledge economy? Analysing the career strategies of doctoral scientists through the principles of game theory. Higher Education, 78(1), 33–49.
- Jones, C. (2016) ‘The digital university: A concept in need of definition’, in Goodfellow, R. and Lea, M. (eds.) Literacy in the digital university: Critical perspectives on learning, scholarship and technology. London: Routledge, pp. 162-172.
- Khalid, A; Ram, B. R., Soliman, M, Ali, A. J.,; Khaleel, M., & Islam, SH. (2018). Promising digital university: a pivotal need for higher education transformation. Int. J. Management in Education, 12(3), 76-89.
- Kuznetsov, N. V. (2019). Online education: key trends and obstacles. E-Management, 2(1), 19-25. Retrieved from: https://cyberleninka.ru/article/n/onlayn-obrazovanie-klyuchevye-trendy-i-prepyatstviya.
- Maltese, V., Giunchiglia, F. (2016). Foundations of Digital Universities. Cataloging & Classification Quarterly. DOI: 10.1080/01639374.2016.1245231.
- Mukhomorova, I. V., Akopova, E. S., Pavlova, L. K., & Sheveleva, V. V. (2020). Global competitiveness of the digital economy: The problem of measuring and management. Lecture Notes in Networks and Systems, 87, 23-29. doi:10.1007/978-3-030-29586-8_3.
- Ramachandran, N., Sivaprakasam, P., Thangamani, G., & Anand, G. (2014). Selecting a suitable cloud computing technology deployment model for an academic institute: A case study. Campus-Wide Information Systems, 31(5), 319–345.
- Rosin, A. F., Proksch, D., Stubner, S., & Pinkwart, A. (2020). Digital new ventures: Assessing the benefits of digitalization in entrepreneurship. Journal of Small Business Strategy, 30(2), 59–71.
- Semenov, V.A. (2021). Features of the Use of Distance Learning Technologies and Educational Materials in Geography Lessons. Russian Journal of Education and Psychology, 12(2), 21-38.
- Singun, A. J., (2025). Unveiling the barriers to digital transformation in higher education institutions: a systematic literature review. Discover Education, 4(37), 1-11.
- Sultan, N. (2010). Cloud computing for education: A new dawn?. International Journal of Information Management, 30(2), 109–116.
- Villegas-Ch, W., Palacios-Pacheco, X., & Luján-Mora, S. (2019). Management of educative data in university students with the use of big data techniques. RISTI - Revista Iberica De Sistemas e Tecnologias De Informacao, 19(3), 227–238.
- Zozie, P., Chawinga, W. D. (2018). Mapping an open digital university in Malawi: Implications for Africa. Research in Comparative & International Education, 13(1), 211-226.