سیاست¬های موثر بر ساختارهای اقتصاد ِفرهنگ با رویکرد توسعه¬اجتماع¬محور (مورد مطالعه، محله اسلام¬آباد کرج)
محورهای موضوعی :
محمّد¬تقی¬ حیدری
1
سیما کاظمی
2
( دانشگاه زنجان)
کلید واژه: واژه¬های کلیدی: محله, اقتصادِ فرهنگ, رویکرد اجتماع¬محور, صنایع خلاق, محله مرادآب کرج(اسلام¬آباد),
چکیده مقاله :
چكيده رشدفزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت¬منسجم¬شهری منجر به ناکارامدی برنامه¬ریزی¬در شهرها شده، به¬طوری¬که این ناکارامدی¬درسطح خُرد«محله¬ای» بیشتر نمایان است. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه¬شهری و برنامه¬ریزی می¬تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی¬و معیشت خودشان گردد و نهایتا باعث ارائه طرح¬ها و برنامه¬هایی¬شود که با نیازها و شرایط¬محلی همخوانی بیشتری دارد. در علم اقتصادِفرهنگ، به زمینه¬هاوبسترهای اقتصادی مورد نیاز در یک مقوله-فرهنگی پرداخته می¬شود. تعیین سیاستهای صحیح در حوزه و بخش‌های اقتصادِ¬فرهنگ؛ از مهم‌ترین وکلیدی‌ترین عوامل توسعۀ آن¬است. دراین¬راستا در پژوهش¬حاضر؛ سیاست¬های¬موثر در اقتصادفرهنگ در محله مرادآب¬کرج(اسلام¬آباد) با رویکرد محله¬مبنا با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادي و پیمایشی تدوین شده است. ابتدا مبادرت به بررسي وتبيين ماهيت اقتصاد-فرهنگ و نقش صنایع¬خلاق و سیاست¬های موثر بر اقتصادفرهنگ خواهيم پرداخت و در نهايت راهكارهايي راهبردي-اجرايي در راستاي رسيدن به توسعه¬محله¬¬¬مبنا ارائه شده¬است. داده¬های مورداستفاده در این پژوهش به روش ترکیبي(کمي وکیفی) است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با توجه به شیوه توصیفی تحلیلی و با توجه به استنباط¬های نظری صورت گرفته است. جامعه¬آماري این تحقیق را کارشناسان و صاحب¬نظران در زمینه شهرسازي و بخشی هم توسط افراد بومی محله تشکیل می¬دهند به منظور شناخت عمیق¬تر مسائل و مشکلات به¬ویژه شناخت ویژگی¬های اجتماعي و اقتصادی با استفاده از روش پیمایشی¬و¬ابزار پرسشنامه به گردآوری اطلاعات اقدام شد. پس¬از احصا شدن نظرات¬و¬پاسخ¬ها از روش تجزیه وتحلیل محتوا و به طور خاص از نرم افزار (MAXQDA) استفاده¬گردیدکه از آن¬طریق داده¬های پاسخ¬های مصاحبات و پرسشنامه¬ها خلاصه¬سازی و کدگزاری گردید. نتایج،گویای آن است¬که شورای¬محله و مدیریت¬شهری با تغییر بنیادی ساختارهای برنامه¬ریزی محله می¬توانند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی¬محله در راستای توسعه¬پایدار محله¬ای کمک شایان توجهی نمایند. درنهایت می¬توان گفت مدیریت منسجم محله¬ای، در شکل¬گیری محله و حفظ ساز و کار اقتصادی محله و همچنین صنایع خلاق نقش بسزایی دارد.
Mohammad Taghi Heydari Sima Kazemi Lemraski Abstract The increasing growth of urbanization and the lack of coherent urban management have led to the inefficiency of planning in cities, so that this inefficiency is more visible at the small "neighborhood" level. In general, the community-based approach in urban development and planning can increase people's control over their own lives and livelihoods, and ultimately lead to the presentation of plans and programs that are more consistent with local needs and conditions. In the science of cultural economics, the economic fields and Websters needed in a cultural category are discussed. Determining the correct policies in the field and sectors of the economy of culture is one of the most important and key factors in its development. In this regard, in the present research; Effective policies in cultural economy in Moradab-Karaj neighborhood (Islam-Abad) have been compiled with a neighborhood-based approach with a descriptive-analytical method based on documentary and survey sources. First, we will examine and explain the nature of the cultural economy and the role of creative industries and effective policies on the cultural economy, and finally, strategic-executive solutions are presented in order to achieve the development of the neighborhood. The data used in this research is a combined method (quantitative and qualitative). Data analysis has been done according to the analytical descriptive method and according to theoretical inferences. The statistical community of this research is made up of experts and experts in the field of urban planning and some of them are native people of the neighborhood. In order to get a deeper understanding of issues and problems, especially social and economic characteristics, information was collected using a survey method and a questionnaire tool. After the comments and answers were counted, the content analysis method was used, and in particular, the software (MAXQDA) was used, through which the data of the answers to the interviews and questionnaires were summarized and coded. The results show that the neighborhood council and city-management can contribute to the ecological, economic, social, political and cultural sustainability of the neighborhood in the direction of sustainable neighborhood development by fundamentally changing the neighborhood's planning structures. Finally, it can be said that coherent neighborhood management plays a significant role in shaping the neighborhood and maintaining the economic structure of the neighborhood as well as creative industries.
- آرام، هاشم. وثوقی، منصور. سلمانی، گودرز(1391). بررسی موانع ساختاری در جهت شکل گیری و ارتقاء توسعه فرهنگی در ایران؛ چالشها و راهکارها. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم/شماره سوم/تابستان 1391 . Social Development Studies 2012 (summer), Vol. 4, No.3Journal of Iranian
- انتظاري، ع. و درخشان، ف(1401)تحليل سياست گذاري در اقتصادِ فرهنگ .
- پیغامی، عادل(1394).فرهنگ و اقتصاد، قرارگاه شهید باقری، حوزه مطالعاتی، نشریه جامعه شناسي كاربرد ، 33(1)،34.
- پاپلی یزدي، محمد حسین و رجبی سناجردي، حسین ( 1386 ). نظریه¬ هاي شهر و پیرامون. تهران: انتشارات سمت.
- تشکر، زهرا ( 1383 )، درآمدی بر اقتصاد و فرهنگ، تهران، انتشارات مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
- تراسبی، دیوید؛( 1391 )، اقتصاد و فرهنگ، ترجمه کاظم فرهادی، تهران، نشر نی.
- تراسبي، د. (1393). اقتصاد سياست فرهنگي، ترجمۀ سوسن علائي، تهران: سورۀ مهر.
- تاوز، ر. (1393). درسنامۀ اقتصاد فرهنگ ، ترجمۀ علي اكبر فرهنگي و همکاران، تهران: دانژه
- رهنما و همکاران( 1396 )،تحلیل عوامل مؤثر بر پیشبرد فرهنگ مشارکت محلی در برنامه ریزی توسعه گردشگری(مطالعه موردی: منطقه آزاد ماکو) نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 21(22)،67-95.
- رضازاده راضیه و علی سلسله، 1389 ، مروری بر سیاستهای توسعة پایدار محلهای با رویکرد دارایی مبنا و تأکید بر سرمایه¬های اجتماعی و کالبدی، فصلنامة دانشگاه هنر، شمارة 4 ، صص 121 139 .
- شش جوانی، محمدرضا(1395). مطالعات راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
- ساسان¬پور،فرزانه. سلیمانی، محمد. ضیاییان، پرویز. دلفان آذری، زهرا(1392). جایگاه محله در توسعة پایدار شهر)مطالعة موردی: محله های منطقة 10 شهرداری تهران. پژوهش های جغرافیای انسانی، دورة 47 ، شمارة 1 ، بهار 1394 ص. 176 - 159
- شيرازي، ح. و ایزد خواه، م.م. (1395). «رویکرد سیاسی در اقتصادِ فرهنگ مورد مطالعه: تجاري سازي محصولات جانبي انيميشن، سياست گذاري» فصلنامه علمی -پژوهشیسياست گذاري عمومي، 2(3) ، 141-161.
- شورای عالی انقلاب فرهنگی(1395). شناسایی ارزش¬ها و اصول بنیادین نشام نوآوری صنایع فرهنگی، سامانه نظام نوآوری فرهنگی.
- چاوش باشی، فرزانه. فتحی، سروش. زنگی، بهنام(1395) . رتبه بندي مولفه هاي صنایع خلاق فرهنگی در اقتصاد فرهنگ ایران. اولین همایش ملی اقتصاد خلاق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، 3 اسفند ماه 1395.
- حاجی¬نژاد، علی. قادری، جعفر. هادیانی، زهره. ایزدی، پگاه(1395). فصلنامه علمي- پژوهشي اقتصاد و مديريت شهري، 5(2(پیاپی18))،41-20. نمایه در Civilica ،RICeST ،Ensani ،Magiran ،Noormags ،Google Scholar ،SID ،Econbiz ،EconLit ،ISC شاپا: 2870-2345
- خادمیان، طلیعه (1390 )، سبک زندگی و مصرف فرهنگی، تهران، انتشارات جهان کتاب.
- خان¬محمدی،مرجان.قلعه¬نوئی، محمود. ایزدی، محمد سعید(1398). تبیین مدل محلة فرهنگی در بافتهای تاریخی برای توسعة اقتصاد و حضور صنایع خالق )مورد پژوهشی: خیابان اللهزار، تهران(. نشریه علمی باغ نظر، 17(87 ،)5-18 /شهریور 1399.
- خاکپور، براتعلی، مافی، عزتالله و علیرضا باوانپوری، 1388 ، نقش سرمایة اجتماعی در توسعة پایدار محله ای (نمونه: کوی سجادیة مشهد)، مجلة جغرافیا و توسعة ناحیه¬ای، شمارة دوازدهم، صص 55 - 81 .
- خزایی، محسن(1385).اقتصاد فرهنگ، روزنامه ایران، بخش اقتصاد.
- دینانی، ل.،مقیمی، س. 1389 . قابلیت¬هاي توسعه محله¬اي در بافت¬هاي شهري جدید تهران محله نارمک. کنگره بین المللی علوم مهندسی و توسعه شهری پایدار - 1397
- رضایی، عبدالعلی ( 1382 )، "اقتصاد فرهنگ"، نشریه بیناب، شماره سوم و چهارم
- ضرغام، حمید؛ حاجي محمد امیني، صمد. ( 1390) امكانسنجي خوشه گردشگري در شهرستان بندر انزلي، فصلنامه مطالعات جهان گردي (مطالعات گردشگري(، .93 -123 ، شماره 14
- عبدالهی، مجید. صرافی، مظفر. توکلی¬نیا، جمیله(1388). بررسي نظري مفهوم محله و بازتعريف آن با تأكيد بر شرايط محله هاي شهري ايران. پژوهش هاي جغرافياي انساني، شماره 72 ، تابستان 1389. صص 102-83.
- محمدی،علیرضاوهمکاران( 1387)،توسعه اجتماع – محورسازوکاری برای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی، مجله هفت شهر،17(22). 50-64
- مهندسان مشاور باوند ، 1383 ، طرح ساماندهی تپه مرادآب كرج،گزارش نهايي مرحله اول، معاونت فني و عمراني شهرداري كرج.
- مهندسین مشاوررپرداراز، ب، 1387، بررسی گستره فقر شهری، شناسایی و گونه¬شناسی محله¬های فقیرنشین و اسکان غیررسمی، ساماندهی سکونتگاه¬های غیررسمی و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آن¬ها با تاکید بر بهسازی شهری گزارش جلد2
- مهندسان مشاورپرداراز،1399. طرح بازآفرینی حوزه مسکونی تپه مرادآب
- ناظمی اردکانی، مهدی و محمد صیادی(1393). بررسی وضعیت مولفه¬های اقتصاد فرهنگ در ایران، مقایسه تطبیقی باکشورهای منتخب دنیا و ارائه راهکارهای بهبود وضعیت اقتصاد فرهنگ در کشور، راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال چهارم، شماره13: 225-191.
- وحدانی، حسن و مجتبی رفیعیان، 1384 ، امکانسنجی ظرفیتهای توسعة محله ای جهت رسیدن به توسعة پایدار شهری )نمونة موردی: محلة کلکته چی (راستة کوچه) تبریز)، پایان¬نامة کارشناسی ارشد رشتة شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس.
- یک پسر، مهدی(1387). صنایع فرهنگی: فناوری فرهنگی، پاسخی به فردا.
- Cowan, Robert, 2005, The Dictionary of Urbanism, London, Street Wise Press.
- Cultural times. (2015). The first global map of cultural and creative industries.
- Evans, G. (2009). Creative cities, creative spaces and urban policy. Urban Studies, 46(5-6), 1003–1040
- Evans, G. (2001). Cultural planning: an urban renaissance? London: Routledge.
- Habitat, U. N. (2016).Urbanization and development emerging futures. World cities report, 3(4), 4-51.
- Kazakova, G. M. (2019) Regional Cultural Policy: Ural Scenarios / G. M. Kazakova // International Scientific Conference "Man in the world of culture: problems of science and education" Ekaterinburg, Russia, 26–27).
- Mommaas, H. (2004). Cultural clusters and the post-industrial city: towards the remapping of urban cultural policy. Urban studies, 41(3), 507-532.
- Mozammel, M., & Schechter,G(2005).Strategic communication for communitydriven development
- Oakley, K. and O'Connor, J. (2015). The routledge companion to the cultural industries, Routledge Taylor & Francis Group, 595p.
- Pratt, A. C. (2010). Creative cities: Tensions within and between social, cultural and economic development. A critical reading of the UK experience. City, Culture and Society, 1(1), 13-20.
- Peterson, R. A., & Anand, N. (2004). The production of culture perspective. Annual Review of Sociology, 30, 311-34.
- Parkin, M., Powell, M. and Matthews, K. (2014). Economics, London: Addison-Wesley Longman.
- Richards, G., & Palmer, R. (2010). Eventful Cities: Cultural management and urban regeneration. A utterworth-Heinemann Title.
- Roberts, M. (2006). From ‘creative city’to ‘no-go areas’–The expansion of the night-time economy in British town and city centres. Cities, 23(5), 331-338.
- Sarrafi M., 2001, The Urban Grand Problem of Iran and Role Urban Planning, Quarterly Architecture and Urban Planning, No 63-62, PP.51-45.
- Sitorus, Y. L. M. (2017). Community Driven Development In Traditional Communities In Papua. Journal of Regional and City Planning, 28(1), 16-31.
- United Nations Industrial Development Organization, 2018. Sustainable cities: Hubs of innovation, jobs, industrialization and climate action. UNIDO, Vienna, Austria.
- Vitkauskaitė, I. (2015). Cultural industries in public policy, Journal of International, 8 (1), 208-222.