رهیافت ارزیابی مشارکتی روستایی: چالش¬ها و انتقادات
محورهای موضوعی :
محمدعثمان حسین¬بر
1
بهروز روستاخیز
2
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ارزیابی مشارکتی روستایی، روشی متمرکز جهت نشان‌دادن ظرفیت های محلی جوامع برای حل مسائل موجود و همچنین رویکردی برای به گوش رسانیدن صداهای خاموش اقشاری از جامعه است که به دلایل گوناگون در حاشیه مانده اند. این رویکرد در وهله نخست با نقد پروژه های توسعه گرا که بر مشارکت ابزاری تأکید داشته و ناشی از دیدگاه های «علم گرا» و رویکردهای از «بالا به پایین» توسعه می باشند و سپس با انتقاد از روش های کمّی و حتی کیفی تحقیق اجتماعی مطرح گردید. پروژه های ارزیابی مشارکتی روستایی با چنین رویکردی از دهه 1990 و براساس دیدگاه های رابرت چمبرز به عنوان بنیانگذار این روش مورد اجرا واقع شده اند لیکن از همان ابتدا با انتقاداتی رو به رو بوده که اینک با گذشت حداقل بیش از دو دهه همچنان به عنوان چالش‌هایی اساسی مطرح اند. تجربه های اجرایی این روش در ایران به مراتب قدمت بسیار کمتری دارد و این در حالی است که تا کنون به صورت مستقل به چالش های پیش روی آن پرداخته نشده است؛ با توجه به این امر، در این مقاله درصدد خواهیم بود تا به مهمترین این چالش ها با تقسیم-بندی آنها در سطوح مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، سازمانی و آکادمیک اشاره نماییم. واژگان کلیدی: ارزیابی مشارکتی روستایی، مشارکت، توسعه، نقد روش شناختی.