واکاوی تأثیر خشکسالی بر سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر شاخص‌های کالبدی و فضایی(مطالعه موردی: روستاهای شهرستان هیرمند)
محورهای موضوعی :زهرا محمدی یگانه 1 , مریم نوری 2
1 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
2 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
پیدایش سکونتگاه‌های بشری همواره بر پایه عوامل طبیعی مانند آب و خاك مناسب استوار بوده است. عوارض و پدیده‌های طبیعی در مكان‌گزینی، پراکنش، حوزه نفوذ، توسعه فیزیكی، ارتباطات و ظاهر سکونتگاه‌های انسانی تأثیر زیادی دارند. خشکسالی به‌عنوان یکی از بزرگ ترین بلایای طبیعی به شمار می آید و تأثیر آن بر جوامع بشری بیشتر از دیگر بلایای طبیعی است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر واکاوی تأثیر خشکسالی بر سکونتگاه های روستایی با تأکید بر شاخص های کالبدی و فضایی در روستاهای شهرستان هیرمند بوده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از دو شيوه بررسي تجارب موفق داخلي-خارجي و نيز با نظرسنجي از افراد ساکن در روستا های مرزی شهرستان هیرمند تعداد هفت معيار نهايي مشخص شدند که با استفاده از مدلSAW و مدل AHP و استفاده از نرم‌افزار Expert Choice به رتبه‌بندی شاخص های کالبدی و فضایی پرداخته شده است و در نهایت برای رتبه بندی بخش های شهرستان هیرمند به لحاظ تأثیر خشکسالی بر شاخص های کالبدی و فضایی از تکنیک وایکور استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل به دست آمده از مدل SAW و مدل AHP و همچنین نرم‌افزار Expert Choice نشان می دهد که بیشترین تأثیر خشکسالی در متغیر افزایش اراضی دارای ماسه‌های روان با رتبه 1 و کمترین تأثیر خشکسالی در متغیر میزان خسارات وارده به جاذبه‌های توریستی رتبه 7 را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج به دست آمده از تکنیک وایکور نشان می‌دهد که بیشترین تأثیر خشکسالی در بخش قرقری با رتبه 1 می باشد.