سنجش سطح توسعه و نابرابری‌های ناحیه‌ای در جنوب شرق ایران(نمونه موردی: شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان)
محورهای موضوعی :
1 - ت
2 - استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز
کلید واژه:
چکیده مقاله :
نابرابري‌هاي فضايي در توزيع درآمد، خدمات بهداشتي، آموزشي و شاخص‌هاي فقر؛ چالش‌هاي گسترده اقتصادي و سياسي را براي دولت‌هاي بسياري از کشورهاي در حال توسعه بوجود آورده است. اصولاً نابرابري‌هاي منطقه‌اي از دو زمينه اصلي نشأت مي‌گيرند. نخست شرايط طبيعي هر منطقه جغرافيايي و دوم تصميمات سياستگذاران و برنامه‌ريزان اقتصادي. نکته قابل ذکر در اين مورد اين است که با پيشرفت تکنولوژي از اهميت عامل اول کاسته شده و به اهميت عامل دوم اضافه شده است. بنابراين در ايجاد نابرابري‌هاي منطقه‌اي بيشتر تصميمات سياستگذاران و برنامه‌ريزان تأثير مي‌گذارد. هدف تحقيق حاضر در راستاي ارزيابي و تحليل نابرابري‌هاي منطقه‌اي بين شهرستان‌هاي استان سيستان و بلوچستان بوده که بر اساس 29 شاخص منتخب انجام يافته است. از اين رو ابتدا 29 شاخص منتخب اقتصادي- اجتماعي، بهداشتي- درماني، آموزشي، زيربنائي در مقياس شهرستان از اطلاعات مربوط به سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1390 استخراج گرديد و در ادامه با استفاده از چهار روش، ويکور(vikor) ، تحليل مؤلفه‌هاي اصلي(PCA)، روش موريس و روش امتياز Z استاندارد به تحليل وضعيت شهرستان‌هاي استان با توجه به شاخص‌هاي مذکور پرداخته شد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد که به جزء روش موريس، در سه روش ديگر شهرستان‌هاي زاهدان و زابل با شاخص ترکيبي بالا در سطح برخوردارتر قرار گرفته‌اند و تقريباً در هر چهار مدل شهرستان‌هاي زابلي، دلگان و سرباز به تناوب در رتبه‌هاي پايين‌تر سطح برخورداري قرار دارند.