نابرابريهاي فضايي در توزيع درآمد، خدمات بهداشتي، آموزشي و شاخصهاي فقر؛ چالشهاي گسترده اقتصادي و سياسي را براي دولتهاي بسياري از کشورهاي در حال توسعه بوجود آورده است. اصولاً نابرابريهاي منطقهاي از دو زمينه اصلي نشأت ميگيرند. نخست شرايط طبيعي هر منطقه جغرافيايي و د چکیده کامل
نابرابريهاي فضايي در توزيع درآمد، خدمات بهداشتي، آموزشي و شاخصهاي فقر؛ چالشهاي گسترده اقتصادي و سياسي را براي دولتهاي بسياري از کشورهاي در حال توسعه بوجود آورده است. اصولاً نابرابريهاي منطقهاي از دو زمينه اصلي نشأت ميگيرند. نخست شرايط طبيعي هر منطقه جغرافيايي و دوم تصميمات سياستگذاران و برنامهريزان اقتصادي. نکته قابل ذکر در اين مورد اين است که با پيشرفت تکنولوژي از اهميت عامل اول کاسته شده و به اهميت عامل دوم اضافه شده است. بنابراين در ايجاد نابرابريهاي منطقهاي بيشتر تصميمات سياستگذاران و برنامهريزان تأثير ميگذارد. هدف تحقيق حاضر در راستاي ارزيابي و تحليل نابرابريهاي منطقهاي بين شهرستانهاي استان سيستان و بلوچستان بوده که بر اساس 29 شاخص منتخب انجام يافته است. از اين رو ابتدا 29 شاخص منتخب اقتصادي- اجتماعي، بهداشتي- درماني، آموزشي، زيربنائي در مقياس شهرستان از اطلاعات مربوط به سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1390 استخراج گرديد و در ادامه با استفاده از چهار روش، ويکور(vikor) ، تحليل مؤلفههاي اصلي(PCA)، روش موريس و روش امتياز Z استاندارد به تحليل وضعيت شهرستانهاي استان با توجه به شاخصهاي مذکور پرداخته شد. نتايج تحقيق نشان ميدهد که به جزء روش موريس، در سه روش ديگر شهرستانهاي زاهدان و زابل با شاخص ترکيبي بالا در سطح برخوردارتر قرار گرفتهاند و تقريباً در هر چهار مدل شهرستانهاي زابلي، دلگان و سرباز به تناوب در رتبههاي پايينتر سطح برخورداري قرار دارند.
پرونده مقاله
توانمندسازی که بهعنوان راهبردی لیبرال در راستای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی توسط بانک جهانی مطرحشده است؛ قابلیت اجرای آن در ایران با پرسش مواجه است، بنابراین، پژوهش حاضر در راستای این مسئله درصدد امکانسنجی اجرای ابعاد و شاخصهای گوناگون توانمندسازی میباشد تا بر ای چکیده کامل
توانمندسازی که بهعنوان راهبردی لیبرال در راستای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی توسط بانک جهانی مطرحشده است؛ قابلیت اجرای آن در ایران با پرسش مواجه است، بنابراین، پژوهش حاضر در راستای این مسئله درصدد امکانسنجی اجرای ابعاد و شاخصهای گوناگون توانمندسازی میباشد تا بر این اساس مشخص گردد که چه ابعاد و شاخصهای توانمندسازی امکان بیشتر برای اجرا در کشور ایران برای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی را دارند. بعد از استخراج شاخصهای توانمندسازی از منابع مختلف، این شاخصها و زیرشاخصهای آنها به شکل پرسشنامه در ساختار روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وارد شد و این پرسشنامه در میان 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و متخصصین اجرائی در حوزههای مسکن، توانمندسازی، برنامهریزی اجتماعی، برنامهریزی شهری توزیع شد. نتایج حاصل از پرسشنامهها نشان میدهد که از 6 بعد توانمندسازی، ابعاد تکنولوژیکی، زیستمحیطی، اقتصادی، اجتماعی، حقوقی و اجرایی دارای بیشترین امکان اجرائی شدن هستند. همچنین امکان اجرائی شدن زیر شاخصهای هر بعد نیز بهدستآمده است که زیر شاخصهای ایجاد دسترسی گروههای مختلف به تکنولوژیهای ارتباطی، آموزش اینترنت و رایانه به زنان، یادگیری تعاملی در آموزش زیستمحیطی از طریق تجارب دستاول بیشترین امکان اجرا و اصلاح سازمانهای مردمنهاد، توسعه سازمانهای مردمنهاد و ارتقا توانمندی شهروندان در اعمال نظارت بر روی مقامات کمترین امکان اجرایی شدن را دارا هستند.
واژگان کلیدی: توانمندسازی، سکونتگاههای غیررسمی، امکانسنجی، روش تحلیل سلسله مراتبی.
پرونده مقاله