تأثیر تحصیلات عالی برهویت اجتماعی زنان درآینده (رویکرد آینده پژوهی- روش تحقیق لایه‌ای علی)
محورهای موضوعی :
ندا خداکرمیان گیلان
1
*
,
محسن نیازی
2
1 - دانشگاه کاشان
2 - گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان
کلید واژه: واژگان کلیدی: آینده‌پژوهی, هویت اجتماعی, زنان, تحلیل‌تم, مراکز آموزش عالی. ,
چکیده مقاله :
آینده‌پژوهی شامل مجموعه تلاش‌هایی است که با جستجوی منابع، الگوها، و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد. آینده‌پژوهی بازتاب‌دهنده چگونگی زایش واقعیت «فردا» از دل تغییر «امروز» است. توسعه مراکز آموزش عالی، تقاضا و رقابت را برای حضور زنان در دانشگاه و تحول هویت اجتماعی آنان فراهم می‌سازد. نهاد دانشگاه باعث شده که بازاندیشی در هویت زنان صورت گیرد و هویت آنان دائماً در حال ساخته شدن است. هدف این پژوهش، آینده پژوهی تحول هویت اجتماعی زنان در نهاد دانشگاه است که تا کنون پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است. لذا به لحاظ موضوعی و رویکرد حاکم بر آن نوآورانه است. جامعه‌ی آماری پژوهش خبرگان حوزه جامعه‌شناسی و کارمندان دانشگاه بود. حجم نمونه 18 نفر و ابزار گردآوری داده‌های مصاحبه بودند. بعد از پیاده‌سازی مصاحبه‌ها به کمک روش تحلیل تماتیک، تم‌های اصلی و فرعی مصاحبه‌ها استخراج گردید و سپس با کاربست تحلیل لایه‌ای علی، مولفه‌ها و ابعاد آن‌ها در 4 سطح لیتانی، علل اجتماعی، گفتمان و اسطوره شناسایی شدند. یافته‌های پژوهش با استفاده از این 4 سطح نشان می‌دهند فضای دانشگاه باعث شده که زنان به طور مداوم به بازاندیشی در هویت خود بپردازند و این امر در آینده هم ادامه دارد. زنان با استفاده از گفتمان‌های مختلف در برابر نابرابری که بین زن و مرد وجود دارد، مقاومت می‌کنند و با ادامه مقاومت آنان، در آینده برابری زن و مرد تبدیل به امری عادی می‌شود. در دانشگاه ساختارهای معنایی زنان تغییر کرده و زنان فعالیت خود را در عرصه اجتماعی افزایش می‌دهند که در این امر فرآیند مدرنیته تاثیر زیادی داشته است.
Abstract Foresight involves a set of endeavors that, by searching for resources, patterns, and factors of change or stability, visualize potential futures and plan for them. Foresight reflects how the reality of "tomorrow" is born from the changes of "today." The expansion of higher education institutions has created demand and competition for women's presence in universities and transformed their social identity. The institution of the university has caused women to rethink their identities, and their identities are constantly being constructed. The aim of this research is to forecast the transformation of women's social identity within the university institution, an area that has not been previously researched. Therefore, it is innovative in terms of its subject matter and the approach adopted. The statistical population of the research consisted of experts in sociology and university employees. The sample size was 18 people, and the data collection tool was interviews. After transcribing the interviews, the main and sub-themes of the interviews were extracted using thematic analysis, and then, by applying causal layered analysis, their components and dimensions were identified at four levels: litany, social causes, discourse, and myth. The findings of the research using these four levels show that the university environment has caused women to constantly rethink their identities, and this will continue in the future. Women resist the inequality between men and women using various discourses, and with their continued resistance, equality between men and women will become a normal matter in the future. In the university, women's semantic structures have changed, and women have increased their activities in the social sphere, in the process of modernization has had a significant impact.
- امیرظاهری، امیر مسعود (1400). چالش‌های هویت اجتماعی زنان در فضای سایبری، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 29، 94 - 100.
- برگر، پیتر (1381). ذهن بی‌خانمان، نوسازی و آگاهی، ترجمه محمد ساوجی، تهران: نشر نی.
- پارسا نسب، محمد؛ شادروی‌منش، محمد؛ صادق‌پور، حافظ (1398). تحلیل هویت اجتماعی مانلی نیما براساس تحلیل انتقادی گفتمان، فصلنامه نقد و نظریه ادبی، سال 4، دوره‌ی 2، 51 - 74.
- حاجیانی، ابراهیم؛ ایروانی، زهرا (1397). آینده‌پژوهی هویت ملی ایران در افق زمانی 1407، فصلنامه‌ی مطالعات ملی، سال 76، شماره 19، 3 - 20.
- خواجه‌نوری، بیژن؛ مرادخانی، مهری؛ براتی، شهناز (1398). مطالعه رابطه سبک زندگی و هویت اجتماعی زنان (مورد مطالعه: زنان شهر ایلام)، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 15، شماره 1، 143 - 168.
- جنکینز، ریچارد (1399). هویت اجتماعی، ترجمه‌ی نازنین میرزابیگی، تهران: نشر آگاه.
- درستکار، آرنوش؛ صابری، هایده؛ باقری، نسرین (1398). ارائه مدل ساختاری مشارکت اجتماعی بر مبنای خودکارآمدی، هویت اجتماعی و تاب‌آوری بر اساس نقش میانجی‌گری امید، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سال 62، 495 - 502.
- رحمانی، جبار؛ طیبی‌نیا، مهری (1397). فرآیند تحول هویت اجتماعی زنان در تجربه گفتمانی نهاد دانشگاه (مورد مطالعه: زنان متاهل، شاغل و دانشجو)، فصلنامه جامعه شناسی نهاد اجتماعی، سال 5، شماره 11، 123-151.
- زندی، بهمن؛ لطیفی، آناهیتا؛ کریمی فیروزجانی، علی؛ احمدخانی، محمدرضا (1399). دگردیسی هویت و تغییر نام اشخاص: یک بررسی نام‌شناختی اجتماعی، مطالعات تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 9، شماره3، 641 - 664.
- شمس، محمد علی؛ شمسائی، سعیده (1398). تبلیغات و هویت اجتماعی زنان ایرانی: تحلیل انتقادی گفتمان کلامی و بصری در آگهی تجاری، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی - فرهنگی، دوره هشتم، شماره‌ی 1، 59 – 83.
- فریدونی، سمیه (1393). روایت دختران از زندگی دانشگاهی (نظریه‌ی بومی تواناسازی زنان از طریق آموزش عالی)، تهران: نشر شیرازه.
- فوکویاما، فرانسیس (1398). هویت (سیاست هویت کنونی و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن)، ترجمه‌ی رحمن قهرمان‌پور، تهران: انتشارات روزنه.
- قلی‌پور، آرین؛ رحیمیان، اشرف و میرزمانی، اعظم (1387). نقش تحصیلات رسمی و اشتغال سازمانی در توانمندسازی زنان تهران، پژوهش زنان، سال 6، شماره 3، 113 – 132.
- قلی‌پور، آرین؛ اسماعیلی، ندا؛ قلی‌پور، فتانه (1398). مدیریت هویت؛ شناسایی راه‌کارهای تقویت هویت اجتماعی زنان در نهاد آموزشی، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره‌ی 8، شماره‌ی 4، 121- 140.
- عنایت‌الله، سهیل؛ میلویه‌یچ، ایرانا (1396). آینده پژوهی با روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها، ترجمه مریم یوسفیان و مهدی مبصری، تهران: انتشارات شکیب.
- علیرضانژاد، سهیلا (1397). زن کشاورز یا زن خانه‌دار: مطالعه‌ای در باب تحول نقش‌ها و هویت اجتماعی زنان روستایی، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 12، شماره 1، 82 - 104.
- لطف‌آبادی، محسن (1399). نقش جغرافیا در هویت ایران دوره ساسانی، مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دوره 21، شماره 3، 3 – 23.
- کریمی، جلیل؛ قلی‌پور، سیاوش؛ علیمرادی، زینب (1399). بازنمایی هویت زن در ضرب‌المثل‌های لکی، فصلنامه علمی جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر، دوره 2، شماره 4، 65 – 88.
- کیانی، مژده؛ نجفی، سیامک (1397). اعتماد اجتماعی و هویت اجتماعی؛ بازاندیشی در هویت اجتماعی زنان تحصیلکرده مورد مطالعه دانشگاه تبریز، فصلنامه زن و جامعه، سال 9، شماره 2، 275- 293.
- معروف‌پور، مینا؛ سفیری، خدیجه (1397). تبیین جامعه‌شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده، فصلنامه زن و خانواده، دوره 6، شماره2، 225-255.
- میمنت‌آبادی، قباد؛ تاجیک اسماعیلی، سمیه؛ هاشمی، شهناز (1399). نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تحول هویت (مورد مطالعه: شهروندان سنندج)، فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی، سال 9، شماره 35، 51 - 78.
- نمازی، محمد مهدی؛ فرهمند، مهناز (1399). بررسی عوامل میدانی مرتبط با هویت دانشگاهی، فصلنامه علوم اسلامی انسانی، دوره 6، شماره 22، 27 - 42.
- نوذری، حسینعلی (1385). نگاهی تحلیلی به روند تحول مفهوم هویت در قالب‌های سه‌گانه هویت سنتی، مدرن و پست مدرن، فصلنامه مطالعات ملی، سال 7، شماره 2.
- همتی عفیف، علی (1398). آینده‌نگاری ورزش با تکیه بر مبانی اسلامی (روش تحلیل علی - لایه‌ای)، پژوهش‌های علم و دین، سال دهم، شماره 1، 205- 230.
- Bourcier, B, Corinne, C, Moal, G (2021). The old and the beautiful: senior women’s exposure to models in advertisements and the impact on their identity, Journal of Consumer Marketing, 38 (4), 747- 751.
- Blount-Hill, K. L. (2021). Exploring a Social identity theory of Shared narrative: insights from resident Stories of police contact in Newark, new Jersey, and Cleveland, Ohio. Criminal Justice and Behavior, 48(6), 810-827.
- Coon, D. (2019). Essentials of psychology: Exploration and application. New York: Wadsworth/Thomson Learning.
- Hall, S. Held, D. Hubert, D. & Kenneth T (2000). Modernity an
introduction to modern societies. Black well Publishers Inc.
- Hogg, M (2020). Social identity theory (pp. 112-138). Stanford University Press.
- Huddy, L. (2011). From social to political identity: A critical examination of social identity theory. Political psychology, 22(1), 127-156.
- Hogg, M. A. (2011). A social identity theory of leadership. Personality and social psychology review, 5(3), 184-200.
- Hao, X, Mai, Sh (2020). Older women’s identity reconstruction in leisure spaces: a case of Guangzhou, China, Journal Leisure Studies, 39 (3), 417 – 432.
- Isaak, B. (2021). Alienating: How the portrayal of Muslim women in US media affects Muslim women’s social identities (Doctoral dissertation).
- Lonsdale, A. J. (2021). Musical taste, in-group favoritism, and social identity theory: Re-testing the predictions of the self-esteem hypothesis. Psychology of Music, 49(4), 817-827.
- Lai, Y. L., & Smith, H. (2021). An investigation of the three‐way joint coaching alliance: A social identity theory perspective. Applied Psychology, 70(2), 489-517.
- Liu, C., & Kozinets, R. V. (2021). Courtesy Stigma Management: Social Identity Work among China’s ‘Leftover Women’. Journal of Consumer Research.
- McLeod, S. (2018). Social identity theory.
- Maxwell-McCaw, D., Leigh, I., & Marcus, A. (2021). Social identity in Deaf culture: A comparison of ideologies.
- Matthews, D., Cryer-Coupet, Q., & Degirmencioglu, N. (2021). I wear, therefore I am: investigating sneakerhead culture, social identity, and brand preference among men. Fashion and Textiles, 8(1), 1-13.
- Steffens, N. K., Munt, K. A., van Knippenberg, D., Platow, M. J., & Haslam, S (2021). Advancing the social identity theory of leadership: A meta-analytic review of leader group prototypicality. Organizational Psychology Review, 11(1), 35-72.
- Perry, E., Mandy, W., Hull, L., & Cage, E. (2021). Understanding camouflaging as a response to autism-related stigma: A Social Identity Theory approach. Journal of Autism and Developmental Disorders, 1-11.
- Rato, D., & Prada, R. (2021). Towards social identity in socio-cognitive agents. Sustainability, 13(20), 113- 90.
- Owen, M (2017). Changing identities: two years on with Women’s Studies, Chapter Into the Melting Pot, 9, eBook ISBN: 9780429450334.
- Khamis, S (2020). Arab Women's Changing Identities, Activisms and Resistances in a Changing Region, Cyber Orient, 8 (1), 4 -6.
- Kevin, M, Caricati, L, Rubin, M, Matos, A, Spears, R (2021). Why do women support socio- economic systems that favor men more? A registered test of system justification- and social identity- inspired hope explanations, Multivariate Behavioral Research, 45, 661-701.
- Williams, M. G., & Lewis, J. A. (2021). Developing a Conceptual Framework of Black Women’s Gendered Racial Identity Development. Psychology of Women Quarterly, 45(2), 212-228.