فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - در باب چیستی توسعه
مریم ملائی شیوا پروائی هره دشت کاظم رحیمیبا توجه به اهمیت فهم چیستی توسعه و مزایای متعدد این فهم، در متن حاضر به بررسی چیستی توسعه یا به عبارت دیگر مفهوم توسعه پرداخته خواهد شد. برای تحقق این منظور در ابتدا به بیان موضوع پرداخته و مفهوم توسعه را همانند یک مثلث در نظر گرفته که موارد سه‌گانه زیر، اضلاع این مثل چکیده کاملبا توجه به اهمیت فهم چیستی توسعه و مزایای متعدد این فهم، در متن حاضر به بررسی چیستی توسعه یا به عبارت دیگر مفهوم توسعه پرداخته خواهد شد. برای تحقق این منظور در ابتدا به بیان موضوع پرداخته و مفهوم توسعه را همانند یک مثلث در نظر گرفته که موارد سه‌گانه زیر، اضلاع این مثلث را تشکیل می دهند: سیر تطور توسعه در طول زمان، تعاریف توسعه و اهداف توسعه و انتخاب یک هدف عمده که شامل مجموعه ای از اهداف باشد. در اصل می توان گفت بدون موارد بیان شده امکان فهم توسعه وجود ندارد. به منظور بیان ضلع اول، یعنی بررسی سیر تطور توسعه در طول زمان، رهیافت های توسعه را از 1950 تا 2000 از منظر ویلیس (2005) بیان نموده و چگونگی تغییر این رهیافت ها را از اشکال اقتصادی، کلان و بالا به پایین به اشکال اجتماعی-فرهنگی، مردمی، مشارکتی (از پایین به بالا) و خرد توضیح داده شده است. در مورد تعاریف توسعه به نظر صاحبنظران رجوع کرده و تعاریف مختلف توسعه را از نظر تعداد کثیری از دانشمندان بیان نموده ایم، بدیهی است که تعاریف موجود در بسیاری از موارد دارای وجوه تشابه بوده و افتراق تعاریف در اکثر موارد ذکر شده، اندک می باشد. در آخر به منظور بررسی آخرین ضلع، یعنی اهداف توسعه، ابتدا به ذکر اهداف توسعه هزاره پرداخته و با شرح بسیار به این نتیجه رسیده ایم که ارتقا کیفیت زندگی، عمده ترین و کامل ترین هدف توسعه می باشد که مجموعه ای از اهداف دیگر را نیز در برمی گیرد. بعد از بیان موارد ذکر شده، به ترسیم مثلث یعنی بیان مفهوم توسعه پرداخته و این مفهوم در غالب یک تعریف کلی توضیح داده می شود. در بخش نتیجه-گیری، به جمع‌بندی کلی مطالب ذکر شده پرداخته و با تشریح هرچه بیشتر تعریف مورد نظر را تفسیر کرده و مهم ترین مؤلفه های آن را ذکر نموده ایم. لازم به ذکر است که در مطالعه حاضر به تناسب موضوع، از روش اسنادی و کتابخانه ای بهره برده ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - جايگاه كرامت انساني در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
ابراهيم رحماني سيامک مؤذنيقانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، بر اساس ماهيت انقلاب اسلامي، براي کرامت انساني، بهاي ويژه‌اي قائل شده است تا جايي‌که مي‌توان گفت: در مقايسه با قانون اساسي کشورهاي ديگر، يک قانون اساسي "ارزشي" محسوب مي‌شود؛ بدين معنا که قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بر شالوده کرامتي ک چکیده کاملقانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، بر اساس ماهيت انقلاب اسلامي، براي کرامت انساني، بهاي ويژه‌اي قائل شده است تا جايي‌که مي‌توان گفت: در مقايسه با قانون اساسي کشورهاي ديگر، يک قانون اساسي "ارزشي" محسوب مي‌شود؛ بدين معنا که قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بر شالوده کرامتي که از ناحيه اعتقادات ديني حاصل مي‌شود، بنا شده و هدف آن ايجاد بستر مناسب براي شکوفايي استعدادها و نيروهاي مثبت در وجود آدمي براي نزديک شدن به خدا مي‌باشد؛ چرا که خواست عمومي مردم ايران تدوين قانون اساسي براساس موازين اسلامي بود و همچنين کرامت انساني نيز يکي از اصول غيرقابل انکار اسلام است. اما پرسش اساسي اين است که "قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران که مبين حقوق اساسي ملت ايران است، تا چه ميزان خود را متعهد به تضمين و رعايت کرامت انساني نموده است؟" به نظر نگارنده کرامت ذاتي به عنوان بن مايه کرامت انساني به صورت يک قاعده حقوق اساسي، در قانون اساسي جمهوري اسلامي، پذيرفته شده و در اصول متعددي از آن تجلي پيدا کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - فراتحلیلی بر شاخص‌ها و سنجه‌های کیفیت زندگی در ایران با تأکید بر ابعاد مفهومی آن
ايمان فدائي مهدي حسيني دهاقانيکيفيت زندگي، مفهومي نسبتاً نوين در علوم اجتماعي است که همواره در پي تعريف و بازتعريف شرايط آرماني زندگي براي نوع بشر و سنجش وضعيت موجود براي ترسيم راه رسيدن به آرمان‌ها، مي‌باشد. اين مفهوم با استقبالي چشمگير از سوي نظريه‌پردازان و انديشمندان رشته‌هاي مرتبط مواجه شده است چکیده کاملکيفيت زندگي، مفهومي نسبتاً نوين در علوم اجتماعي است که همواره در پي تعريف و بازتعريف شرايط آرماني زندگي براي نوع بشر و سنجش وضعيت موجود براي ترسيم راه رسيدن به آرمان‌ها، مي‌باشد. اين مفهوم با استقبالي چشمگير از سوي نظريه‌پردازان و انديشمندان رشته‌هاي مرتبط مواجه شده است و همان‌طور که انتظار مي‌رود اين شرايط نوعي سردرگمي در ميان انبوه نظريات و تعاريف گوناگون را با خود به همراه داشته است. اين پژوهش سعي کرده است تا با جمع‌بندي نقطه‌نظرات مختلف در اين زمينه، راهي به سوي تعريفي و تا حد امکان جامع و شامل از کيفيت زندگي و شاخص‌هاي آن ارائه دهد و به نوعي فراتحليل دست يازد. در اين مسير ابتدا پژوهش‌هاي مرتبط و منتشر شده در ايران تا سال 1391 جمع‌آوري شده، شاخص‌ها استخراج شده و داده‌ها ترکيب شده و آماده تجزيه در مرحله بعد مي‌شوند. در آخر دسته‌بندي صورت گرفته و نتيجتاً بازتعريفي از مفهوم کيفيت زندگي ارائه شده است و نقدي کلي بر شاخص‌هاي به دست آمده، با توجه به سلسله مراتب نيازهاي مازلو صورت گرفته است که نتيجه حاکي از آن بود که به طور جالب توجهي ميزان تکرار و احتمالاً تأکيد پژوهشگران گوناگون به دسته‌هاي مختلف شاخص‌ها، بر چيدمان سلسله مراتب نيازها در نگاه مازلو منطبق است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسي نقش فعالیت‌های کشاورزی زنان روستایی در توانمندسازی اقتصاد خانوار (مطالعه موردی: بخش برزک شهرستان کاشان)
یوسف قنبری حمید برقیارتقای حضور زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی و برنامه ریزی جهت گسترش مشارکت آنان بویژه در زمینه های اقتصادی، شرطی لازم برای توسعه پایدار است. این امر در نواحی روستایی که زنان از دیر باز و بطور سنتی در کارهای اقتصادی خانواده مشارکت داشته‌اند، از ضرورت بیشتری برخوردار چکیده کاملارتقای حضور زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی و برنامه ریزی جهت گسترش مشارکت آنان بویژه در زمینه های اقتصادی، شرطی لازم برای توسعه پایدار است. این امر در نواحی روستایی که زنان از دیر باز و بطور سنتی در کارهای اقتصادی خانواده مشارکت داشته‌اند، از ضرورت بیشتری برخوردار است. هدف اصلي اين پژوهش بررسی تأثیر فعالیت های کشاورزی زنان روستایی در توانمندسازی اقتصاد خانوار می‌باشد. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و مطالعه ای پیمایشی است که داده های آنان از طریق پرسشگری از زنان روستایی منطقه مورد مطالعه تهیه گردیده است. جامعه آماری مورد نظر شامل 6300 نفر زنان روستایی و تعداد 320 زن روستایی بعنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران مشخص شده اند که با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده مورد پرسشگري قرار گرفته اند. از ضریب آلفای کرونباخ جهت تعیین پایایی پرسشنامه استفاده شد. توصيف و تحليل داده ها از طریق نرم‌افزار SPSS انجام گردید. برای آزمون فرضیه ها از آزمون t تك متغیره و ضريب همبستگي اسپيرمن و روش دو جمله ای استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین سن، بعد خانوار و میزان تحصیلات زنان روستایی با بهبود وضعیت اقتصاد خانواده رابطه معنی داری برقرار است. همچنین فعالیت های اقتصادی زنان روستایی در توسعه پایدار منطقه مؤثر است. این رابطه از نظر مسئولین منطقه با در نظر گرفتن سه بخش آموزش زنان روستایی، حمایت از فعالیت های اقتصادی آنها و تشکیل تعاونی های زنان روستایی مورد بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تأثیر ارزش افزوده بخش صنعت بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران
پروانه سلاطین سمانه محمديهدف اصلی این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری ارزش افزوده بخش صنعت بر ضریب جینی به عنوان شاخص نشان دهنده توزیع درآمد در ایران می‌باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل به روش حداقل مربعات معمولی در دوره زمانی 1390-1363 نشان می‌دهد ارزش افزوده کارگاه‌های صنعتی دارای 10 نفر کارکن تأث چکیده کاملهدف اصلی این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری ارزش افزوده بخش صنعت بر ضریب جینی به عنوان شاخص نشان دهنده توزیع درآمد در ایران می‌باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل به روش حداقل مربعات معمولی در دوره زمانی 1390-1363 نشان می‌دهد ارزش افزوده کارگاه‌های صنعتی دارای 10 نفر کارکن تأثیر منفی و معناداری بر ضریب جینی به عنوان شاخص نشان‌دهنده توزیع درآمد در ایران دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - سنجش سطح توسعه و نابرابری‌های ناحیه‌ای در جنوب شرق ایران(نمونه موردی: شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان)
هادي حکيمي هادي حکيمينابرابريهاي فضايي در توزيع درآمد، خدمات بهداشتي، آموزشي و شاخص‌هاي فقر؛ چالش‌هاي گسترده اقتصادي و سياسي را براي دولت‌هاي بسياري از کشورهاي در حال توسعه بوجود آورده است. اصولاً نابرابري‌هاي منطقه‌اي از دو زمينه اصلي نشأت مي‌گيرند. نخست شرايط طبيعي هر منطقه جغرافيايي و د چکیده کاملنابرابريهاي فضايي در توزيع درآمد، خدمات بهداشتي، آموزشي و شاخص‌هاي فقر؛ چالش‌هاي گسترده اقتصادي و سياسي را براي دولت‌هاي بسياري از کشورهاي در حال توسعه بوجود آورده است. اصولاً نابرابري‌هاي منطقه‌اي از دو زمينه اصلي نشأت مي‌گيرند. نخست شرايط طبيعي هر منطقه جغرافيايي و دوم تصميمات سياستگذاران و برنامه‌ريزان اقتصادي. نکته قابل ذکر در اين مورد اين است که با پيشرفت تکنولوژي از اهميت عامل اول کاسته شده و به اهميت عامل دوم اضافه شده است. بنابراين در ايجاد نابرابري‌هاي منطقه‌اي بيشتر تصميمات سياستگذاران و برنامه‌ريزان تأثير مي‌گذارد. هدف تحقيق حاضر در راستاي ارزيابي و تحليل نابرابري‌هاي منطقه‌اي بين شهرستان‌هاي استان سيستان و بلوچستان بوده که بر اساس 29 شاخص منتخب انجام يافته است. از اين رو ابتدا 29 شاخص منتخب اقتصادي- اجتماعي، بهداشتي- درماني، آموزشي، زيربنائي در مقياس شهرستان از اطلاعات مربوط به سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1390 استخراج گرديد و در ادامه با استفاده از چهار روش، ويکور(vikor) ، تحليل مؤلفه‌هاي اصلي(PCA)، روش موريس و روش امتياز Z استاندارد به تحليل وضعيت شهرستان‌هاي استان با توجه به شاخص‌هاي مذکور پرداخته شد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد که به جزء روش موريس، در سه روش ديگر شهرستان‌هاي زاهدان و زابل با شاخص ترکيبي بالا در سطح برخوردارتر قرار گرفته‌اند و تقريباً در هر چهار مدل شهرستان‌هاي زابلي، دلگان و سرباز به تناوب در رتبه‌هاي پايين‌تر سطح برخورداري قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - جایگاه صنعت در اقتصاد ایران از عصر صفوی تا کنون
سيروس احمديهدف پژوهش حاضر اين است كه جايگاه صنعت را در ايران در دوره‌هاي مختلف تاريخي مورد بررسي قرار دهد. براساس يافته‌هاي تحقيق، قبل از شكل‌گيري انقلاب صنعتي، ايران در دوره صفويه گام‌هاي بلندي به ويژه در صنعت نساجي برداشته بود اما در دوران افشاريه و زنديه، پيشرفتي در فعاليت‌هاي چکیده کاملهدف پژوهش حاضر اين است كه جايگاه صنعت را در ايران در دوره‌هاي مختلف تاريخي مورد بررسي قرار دهد. براساس يافته‌هاي تحقيق، قبل از شكل‌گيري انقلاب صنعتي، ايران در دوره صفويه گام‌هاي بلندي به ويژه در صنعت نساجي برداشته بود اما در دوران افشاريه و زنديه، پيشرفتي در فعاليت‌هاي صنعتي در ايران به وجود نيامد. در دوره قاجاريه كه كارآمدي آشكار اقتصاد صنعتي انگلستان باعث شده بود كشورهاي مختلف به دنبال تكرار تجربه انگلستان باشند، اقداماتي در گسترش صنعت در حوزه‌هاي مختلف اتفاق افتاد، اما ايران در اين دوره اساساً فاقد سياستي مشخص در صنعتي شدن بود و مقدار ناچيزي از توليد ناخالص داخلي آن از فعاليت‌هاي صنعتي به دست مي‌آمد. در دوره پهلوي، اولين قدم‌هاي واقعي در جهت صنعتي كردن ايران برداشته شد و سرمايه‌گذاري‌هاي کلاني در بخش صنعت صورت گرفت. اين روند در دوره جمهوري اسلامي نيز تداوم يافت و سهم صنعت از توليد ناخالص داخلي و اشتغال، به ميزان زيادي افزايش پيدا كرد. اما صنعت ايران در دو دوره اخير اساساً مصرفي، وابسته به درآمدهاي نفت و فاقد رقابت‌پذيري در عرصه بين‌المللي بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیلی بر اثرات اجتماعی و فرهنگی توسعه گردشگری(مطالعه شهرستان بیرجند)
جواد یوسفی محمد شریفی¬تهرانیموضوع اثرات گردشگری در سه حیطه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، و زیست محیطی مورد توجه می‌باشد. آنچه در این تحقیق مورد بحث است اثرات اجتماعی و فرهنگی توسعه صنعت گردشگری در شهرستان بیرجند می‌باشد. تحقیق از نظر روش‌شناسی توصیفی – تحلیلی و از نوع پژوهش‌های پیمایشی می‌باشد. اطلاع چکیده کاملموضوع اثرات گردشگری در سه حیطه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، و زیست محیطی مورد توجه می‌باشد. آنچه در این تحقیق مورد بحث است اثرات اجتماعی و فرهنگی توسعه صنعت گردشگری در شهرستان بیرجند می‌باشد. تحقیق از نظر روش‌شناسی توصیفی – تحلیلی و از نوع پژوهش‌های پیمایشی می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و همچنین منابع کتابخانهای و اینترنتی گردآوری شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها به کمک آزمون T تک نمونه‌ای صورت پذیرفته است. بر اساس نتایج استخراج شده از آزمون باید گفت توسعه صنعت گردشگری به تقویت اثرات مثبت آن در شهرستان بیرجند کمک خواهد کرد ولی از سوی دیگر این توسعه اثرات منفی را نیز در پی خواهد داشت. از جمله راهبردهایی که می‌توان برای خنثی نمودن اثرات منفی توسعه گردشگری به کار برد، می‌توان به جلب مشارکت بیشتر مردم در فعالیت‌های گردشگری، آموزش مردم جهت برقراری ارتباط مؤثر و حل تعارضات، و دادن اطلاعات و آگاهی به گردشگران از طرق مختلف و ... اشاره نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - انفاق و جایگاه آن در توسعه و ترویج علم و دانش با تأکید بر وقف
محمد صادق علمی سولا مهدی قائمی اصل جواد یعقوبی مهسا مسگرانیانفاق به‌عنوان یکی از راه‌های از بین بردن اختلافات طبقاتی غیرعادلانه ناشی از بی‌عدالتی‌های اجتماعی در اسلام تلقی شده که باعث کم‌رنگ‌تر شدن این اختلافات در تمام طبقات می‌گردد. گسترش فرهنگ وقف، به‌عنوان بارزترين مصداق احسان، انفاق، صدقه جاريه، تعاون و ...، يكي از عمده‌تر چکیده کاملانفاق به‌عنوان یکی از راه‌های از بین بردن اختلافات طبقاتی غیرعادلانه ناشی از بی‌عدالتی‌های اجتماعی در اسلام تلقی شده که باعث کم‌رنگ‌تر شدن این اختلافات در تمام طبقات می‌گردد. گسترش فرهنگ وقف، به‌عنوان بارزترين مصداق احسان، انفاق، صدقه جاريه، تعاون و ...، يكي از عمده‌ترین فاکتورهای انهدام تراكم ثروت در جامعه و ايجاد بستر مناسب براي رشد ارزش‌هاي معنوي و الهي، در شكل توزيع عادلانه ثروت، محسوب مي شود. در این مقاله با بررسی جایگاه وقف در منابع اسلامی، موقوفاتی که سبب ارتقاء سطح تحصیلات، به خصوص در سطوح بالاتر دانشگاهی می‌باشد، مورد توجه قرارگرفته است. این مسئله با استفاده از مدل داده های ترکیبی و روش بوت استرپ برای محاسبه خطای استاندارد مدل، طی سال های 1390-1382 برآورد شده که نتایج آن بیانگر اثر معنادار و مثبت هزینه‌های مذهبی به‌عنوان شاخصی از انفاق، بر ترویج علم در مدل مورد بررسی است. دستاورد این تحقیق تلاشی در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی از طریق تشویق به انفاق و افزایش آگاهی از پیامدهای عدم انفاق در جامعه اسلامی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسي ميزان تمايل افراد جوياي كار به انجام فعاليت‌هاي تعاوني و عوامل تأثيرگذار بر آن در شهرستان شیراز
سيد روح الله موسويهدف پژوهش حاضر بررسي ميزان تمايل افراد جوياي كار به انجام فعاليت‌هاي تعاوني و عوامل تأثيرگذار بر آن در شهرستان شيراز بود. جامعه آماري تحقيق، افراد جوياي کار مراجعه‌کننده به مراکز کاريابي شهرستان شيراز بودند که با توجه به زمان و بودجه از بين آنها تعداد 70 نفر به عنوان ن چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسي ميزان تمايل افراد جوياي كار به انجام فعاليت‌هاي تعاوني و عوامل تأثيرگذار بر آن در شهرستان شيراز بود. جامعه آماري تحقيق، افراد جوياي کار مراجعه‌کننده به مراکز کاريابي شهرستان شيراز بودند که با توجه به زمان و بودجه از بين آنها تعداد 70 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب و اطلاعات مورد نياز با استفاده از تکنيک پرسشنامه جمع‌آوري گرديد. روايي محتوايي پرسشنامه نيز با نظرخواهي از کارشناسان و استادان مرتبط با موضوع و پايايي ابزار پژوهش نيز با انجام آزمون مقدماتي و از طريق تکميل 20 پرسشنامه در بين جامعه آماري مورد تأئيد قرار گرفت. ضريب آلفاي کرونباخ قسمت‌هاي مختلف پرسشنامه بين 72/0 تا 81/0 به دست آمد که نشان از قابليت پايايي پرسشنامه دارد. داده‌هاي گردآوري شده با استفاده از نرم افزار spss و روش‌هاي آماري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج آمار توصيفي حاکي از آن است که ميانگين سن افراد جوياي کار 5/29 سال بوده، 3/64 درصد افراد مورد مطالعه مجرد و 7/35 درصد آنها متأهل بوده‌اند. 55 درصد افراد مورد مطالعه مرد و 45 درصد آنها زن بوده‌اند. بيشترين فراواني مربوط به افراد با مدرک تحصيلي فوق ليسانس بوده و کمترين فراواني به افراد با مدرک ليسانس تعلق داشته است. بر مبناي يافته‌هاي تحقيق، در مجموع افراد مورد مطالعه نظر مساعدي نسبت به بخش تعاون و انجام فعاليت‌هاي اقتصادي در بستر نظام تعاوني دارند. بين سن پاسخگويان، سطح تحصيلات، نگرش و دانش آنها نسبت به بخش تعاون با تمايل آنها نسبت به انجام فعاليت‌هاي تعاوني ارتباط معني‌داري وجود دارد. همچنين نتايج رگرسيون چندگانه نشان داد که متغير سطح تحصيلات، تأثيرگذارترين متغير بر گرايش پاسخگويان نسبت به انجام فعاليت‌هاي تعاوني بوده است. پرونده مقاله