• صفحه اصلی
  • مطالعه تاثیر سیاست پولی بر سرمایه اجتماعی و شادی در ایران

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 1401050238633 بازدید : 5951 صفحه: -

نوع مقاله: پژوهشی

مطالعه تاثیر سیاست پولی بر سرمایه اجتماعی و شادی در ایران

محورهای موضوعی :

علیرضا عرفانی 1 * , صائمه کریمی زارع 2

1 - هیت علمی
2 - دانشگاه سمنان

تاریخ دریافت : 1400/06/14 تاریخ پذیرش : 1400/09/10 تاریخ انتشار : 1401/05/02

کلید واژه: کلمات کلیدی: ( سیاست¬های پولی, سرمایه اجتماعی, تولید ناخالص ملّی, شادی, مدل VAR ),

چکیده مقاله :

مقدمه: شادی بین افراد جامعه به عنوان موتوری برای انجام فعالیتی سودمند و پرثمر اقتصادی می باشد، کشوری که در آن افراد با روحیه مثبت و سرمایه اجتماعی پیشرفته به فعالیت می پردازند مطمئناً دارای بازدهی و رونق بهتر اقتصادی خواهد شد، از این جهت تحقیق حاضر به این سؤال اصلی پاسخ می دهد: ارتباط بین سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادی مردم ایران چگونه است؟ روش: روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش مبتنی برتجزیه و تحلیل سری های زمانی می باشد و مدل اقتصاد سنجی پژوهش مدلVAR می باشد که در این راستا پس از بررسی مانایی متغیر ها، با استفاده از رهیافت خودرگرسیون برداری و هم انباشتگی تحلیل های اقتصادی مرتبط با متغیرهای سری زمانی و استفاده از مدل VAR نتایج تحقیق برآورد می شود. متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق شامل تولید ناخالص ملّی، حجم نقدینگی، طلاق، چک های برگشتی و هزینه تفریحات و سرگرمی خانوارها در دوره زمانی سال 1363 الی1395 در کشور ایران می-باشد. یافته ها: نتایج به دست آمده برای این دوره 32 ساله نشان می دهد: سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های شادی علیت هم دیگر می باشند و سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد و همچنین سیاست های پولی، سرمایه اجتماعی و شادی مردم ایران ارتباط معنادار باهم دارند و به صورتی که در بلندمدت بر همدیگر تأثیرگذار هستند. بحث: مطابق نتایج تحقیق، توصیه های اقتصادی-اجتماعی ارائه شده است از جمله، اعمال سیاست های پولی مناسب با توجه به زمان های خاص هر دوره ،کاهش نرخ بیکاری به منظور رسیدن به کاهش تعداد چک های برگشتی افراد و تلاش در جهت رشد اقتصادی و همچنین ارتقاۀ سرمایه اجتماعی و ثبات تولید ناخالص ملّی کشور.

چکیده انگلیسی:

منابع و مأخذ:
متن کامل:
مكانيزم پاسخگويي

         فصلنامه راهبرد توسعه/ سال هیجدهم/ شماره 1 (پیاپی 69)/ بهار 1401/ 94-72

Quarterly Journal of Development Strategy, 2022, Vol. 18, No.1 (69), 72-94

 

 

        مطالعه تاثیر سیاست پولی بر سرمایه

           اجتماعی و شادی در ایران

                                     

           
علیرضا عرفانی1

صائمه کریمی­زارع2   

 (تاريخ دريافت 14/6/1400  ـ  تاريخ تصويب 10/9/1400)

نوع مقاله: علمی پژوهشی

 

چکیده

 مقدمه: شادی بین افراد جامعه به عنوان موتوری برای انجام فعالیتی سودمند و پرثمر اقتصادی می­باشد، کشوری که در آن افراد با روحیه مثبت و سرمایه اجتماعی پیشرفته به فعالیت می­پردازند مطمئناً دارای بازدهی و رونق بهتر اقتصادی خواهد شد، از این جهت تحقیق حاضر به این سؤال اصلی پاسخ می­دهد: ارتباط بین سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادی مردم ایران چگونه است؟

روش: روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش مبتنی برتجزیه و تحلیل سری­های زمانی می­باشد و مدل اقتصاد سنجی پژوهش مدلVAR  می­باشد که در این راستا پس از بررسی مانایی متغیر­ها، با استفاده از رهیافت خودرگرسیون برداری و هم انباشتگی تحلیل­های اقتصادی مرتبط با متغیرهای سری زمانی و استفاده از مدل VAR نتایج تحقیق برآورد می­شود. متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق شامل تولید ناخالص ملّی، حجم نقدینگی، طلاق، چک­های برگشتی و هزینه تفریحات و سرگرمی خانوارها در دوره زمانی سال 1363 الی1395 در کشور ایران می­باشد.

یافته­ها: نتایج به دست آمده برای این دوره 32 ساله نشان می­دهد: سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های شادی علیت هم دیگر می­باشند و سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد و همچنین سیاست­های پولی، سرمایه اجتماعی و شادی مردم ایران ارتباط معنادار باهم دارند و به صورتی­که در بلندمدت بر همدیگر تأثیرگذار هستند.

بحث: مطابق نتایج تحقیق، توصیه­های اقتصادی-اجتماعی ارائه شده است از جمله، اعمال سیاست­های پولی مناسب با توجه به زمان­های خاص هر دوره ،کاهش نرخ بیکاری به منظور رسیدن به کاهش تعداد چک­های برگشتی افراد و تلاش در جهت رشد اقتصادی و همچنین ارتقاۀ سرمایه اجتماعی و ثبات تولید ناخالص ملّی کشور.     

 

کلمات کلیدی: ( سیاست­های پولی، سرمایه اجتماعی، تولید ناخالص ملّی، شادی، مدل VAR )

 

1- مقدمه

  در سال‌های اخیر توجه بیشتر اقتصاددانان به مسئله شادی باعث شده که عوامل مؤثر بر روی شادی را بررسی کنند. درگذشته بیشتر اقتصاددانان نئوکلاسیک برای اندازه­گیری سطح رفاه و رضایت از زندگی افراد میزان درآمد آن‌ها را موردسنجش قرار می­دانند و ادعا می­کردند هر که درآمد بیشتری داشته باشد در سطح رفاه بالاتری خواهد داشت مطالعات اخیر نشان داده است که مسائل مختلفی ممکن است سطح رفاه و شادی افراد را تحت تأثیر قرار دهد.سیاست­های پولی و سرمایه اجتماعی از جمله عوامل تأثیرگذار بر شادی می­باشد. این دو فرآیند خود شامل متغیرهایی است که قسمت اعتباری آن شامل سیاست­ پولی و اجزای تشکیل‌دهنده آن و قسمت اجتماعی شامل سرمایه اجتماعی می­باشد که این دو عامل از مشخصه­های مهم ایجاد شادی می باشد و اگر شرایط مطلوبی برای این دو عامل در زمان یکسان ایجاد شود می­تواند اثرات مثبتی را برای شادی و نشاط در کشور به ارمغان آورد. این پژوهش به بررسی چگونگی تأثیرگذاری این دو متغیر بر شادی در کشور ایران می­پردازد.

در ادبیات اقتصاد کشورهای پیشرفته، نقش سیاست­های پولی با ملایم کردن چرخه­های اقتصادی همراه است، در مقابل نقش سیاست­های پولی در کشورهای درحال‌توسعه با گسترش اقتصادی و توسعه پیوند خورده است (آل‌عمران و همکاران،7، 95). کاهش تورم و ثبات قیمت­ها از اهداف اعمال سیاست­های پولی است. از جمله آثار زیان‌بار تورم ایجاد فضای نا اطمینانی در اقتصاد است که سبب تأخیر در تصمیم‌گیری‌های تخصیص دهنده منابع و هدایت عوامل تولید به سمت فعالیت­های سفته بازانه و نامولد می‌گردد و به‌تبع آن باعث تأثیر بر روی میزان رفاه و شادی در جامعه خواهد شد. تحلیل­های ویلسون در سال 1967 شادی را دارای سه جزء اساسی می‌دانند که عبارت‌اند از: الف)بعد عاطفی (هیجانی) که در حقیقت خلق‌وخوهای مثبت و خوشایند در افراد را شامل می‌شود. ب) بعد شناختی که نوعی تفکر و پردازش اطلاعات را دربرمی گیرد و به ارزیابی مثبت افراد از زندگی منجر می‌شود. ج) بعد اجتماعی که بیانگر گسترش روابط اجتماعی فرد با دیگران و به دنبال آن افزایش حمایت اجتماعی است. سرمایه اجتماعی به روغنی می‌ماند که در بین اجزای یک موتور مکانیکی وارد می‌شود و سبب تسهیل و افزایش عمر قطعات موتور می‌شود. درواقع باوجود سطح بالای اعتماد در جامعه روابط و قراردادهای اقتصادی تسهیل شده و هزینه مبادله­ای در جامعه کاهش می‌یابد (میرفندرسکی،5، 2010). مطالعات تجربی مختلفی نشان می‌دهد که میزان شادی و رضایت از زندگی انسان از اهمیت ویژه­ای در عملکردهای اقتصادی آن‌ها برخوردار است زیرا رضایت از زندگی سبب بهبود هوش و توانایی و انگیزه و به دنبال آن افزایش بهره‌وری خواهد شد که این عوامل در هر فرد درونی است و در کل کشورهایی شادتر و از زندگی خود راضی­تر هستند که رشد اقتصادی بالاتری خواهند داشت (لی و لو، 2009،4)3 برخی ابعاد و جنبه‌های اشکال سرمایه اجتماعی عبارت‌اند از اعتماد، صداقت، حس تفاهم، سلامتی نفس، همدردی، هم دوستی، فداکاری و...که از آن‌ها به‌عنوان ارزش‌های اجتماعی نیز یاد می­شود و این ابعاد از طریق جریان­ها و اطلاع‌رسانی‌های زیاد مانند آموزش، بهداشت، تبادل اطلاعات، تعهدات و روابط متقابل و...به دست می­آیند. وجود احساس شادی و نشاط در هر جامعه خود باعث ایجاد انرژی، شور و حرکت و پویایی می‌شود. سرمایه اجتماعی یک جامعه دردل این ساختارها جای دارد و اغلب تعیین‌کننده احساس شادی و شادکامی در نظر گرفته شدند. تئوری‌های رشد و توسعه نتوانستند تفاوت کشورها در رشد و شادی را بیان کنند ولی با کمک سرمایه اجتماعی که حلقه گم شده این تئوری‌ها بوده این تفاوت‌ها به خوبی روشن می‌شود. سرمایه اجتماعی می‌تواند بر توسعه انسانی مؤثر باشد و از آنجایی که شاخص توسعه انسانی و شاخص­های تأثیرگذار بر سرمایه اجتماعی شامل زیر بخش‌های سلامت، آموزش، تولید سرانه و نقدینگی است می‌توان اذعان داشت که نتیجه حاضر هماهنگ با بسیاری از مطالعات مورد نظر است و می‌توان با برآورد عوامل سرمایه اجتماعی مانند مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، آگاهی اجتماعی بر روی شادمانی به نتایج مورد نظر در اقتصاد شادی رسید. اهمیت و ارزش این مطالعه به چگونگی بررسی رابطه بین اعمال سیاست­های پولی بر سرمایه اجتماعی و تأثیر آن­ها بر روی سطح شادی می­پردازد. بنابراین با توجه به نقش سرمایه اجتماعی شامل متغیرهایی مانند (مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، آگاهی اجتماعی و...) و نتایج اعمال سیاستهای پولی در کشور به بررسی اثر آنها بر شادمانی مردم ایران پرداخته شده که با عنایت به اهداف تحقیق می‌توان به اهمیت و ارزش این مطالعه پی برد در این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ به سوال زیر هستیم: آیا سیاست­های پولی بر روی سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های اقتصاد شادی تأثیر دارد؟

2- چارچوب نظری

متغیري به نام شادي نه یک شاخص عینی، بلکه یک شاخص ذهنی است، به طوري که این شاخص در تحلیل‌های رفاهی، رفاه ذهنی را مورد بررسی قرار می‌دهد که در آن افراد، سطح رفاه معینی را در ذهن خود و با توجه به اثر فاکتورهاي گوناگون (اقتصادي و غیراقتصادی)  درك و تجربه می‌کنند. که بخش اعتباری آن را می­توان سیاست­های پولی و تولید ناخالص ملی به عنوان منتخبی از بخش اقتصادی و سرمایه اجتماعی را به عنوان منتخبی از بخش غیر اقتصادی دانست و ارتباط آن‌ها را بر شاخص شادمانی مورد ارزیابی قرار داد. به همین دلیل در این تحقیق این نکته مهم حائز اهمیت است که پژوهش‌های مربوط به  اقتصاد شادي  نباید فقط به تحلیل فاکتورهاي اقتصادي بر روي رفاه ذهنی افراد یا همان مقولۀ شادي ، محدود شود و باید تأثیر هر دو مقوله اقتصادی و غیر اقتصادی را با هم و توأماً بر روی شادی مورد سنجش قرار داد. دیدگاه نظری پژوهش مورد نظر در مورد رابطه دو سویه بین شادی و سیاست پولس و سرمایه اجتماعی می­باشد که طبق الگوی نظری سنجی مدل ور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

3- پیشینه پژوهش

 

پیشینه پژوهش داخلی

پیشینه پژوهش خارجی

دل­انگیزان و همکاران (1392)، در کشور ایران نتایج حاصل از تحقیق و تخمین مدل نشان دهنده آن است که نا اطمینانی تورمی بر نرخ بیکاری اثر کاهنده دارد. تأثیر سیاست­های پولی بر بیکاری در شرایط نا اطمینانی تورم کاهش می­یابند و رابطه مثبتی و معنا­داری بین نا اطمینانی تورم و بیکاری وجود دارد.

دی­تلا و مک­کولاچ4 (2006)، به بررسی نقش برخی متغیر­های کلان همچون درآمد، بیکاری و تورم در تعیین رفاه و شادی جامعه پرداخته­اند.آن‌ها از شاخص رضایت از زندگی به عنوان نشان­دهنده رفاه جامعه استفاده نمودند. نتایج نشان­دهنده این است که رضایت از زندگی رابطه مثبت با درآمد دارد و همچنین بیکاری و تورم باعث کاهش رضایت از زندگی می­شود.

نصرتی نژاد و همکاران(1394)، با توجه به اینکه شبکه­های اجتماعی و انسجام اجتماعی، عوامل اساسی در ایجاد حمایت­های اجتماعی هستند و این‌ها خود از عوامل مهمی در ایجاد شادی و نشاط در جامعه می­باشند به همین سبب است افرادی که دارای شرایط اقتصادی خوبی هستند اما از شبکه­های اجتماعی مطلوبی برخوردار نیستند خود را چندان شادکام نمی­یابند.

بلانچفلوور5(2007)، هم بیکاری و هم تورم، رضایت از زندگی را کاهش می­دهد و همچنین بیکاری بیشتر از تورم از دیدگاه زندگی افراد می­باشد.

یارخدا(1395)، یافته­ها نشان دهنده این است که سرمایه اجتماعی می­تواند عامل اثرگذار بر سطح شادکامی جوانان باشد. به گزارش سی و یکم تیرماه 1393 خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) ایران در ردیف ناشادترین کشور­های جهان قرار دارد. در سال 2013 مؤسسه گالوپ گزارشی مبنی بر وضعیت خشنودی و خوشحالی در بین 138 کشور جهان را منتشر کرد که بنابراین گزارش عراق نخستین کشور غمگین جهان و پس از عراق کشور­های ایران، مصر، یونان، سوریه به ترتیب به‌عنوان ناشادترین کشورهای جهان معرفی شده­اند. بنا به گزارش همان روز ایرنا، گالوپ در خبری که این نظر سنجی را منتشر کرده و به ایرانیان حق داده تا احساس غمگینی داشته باشند با توجه به بیکاری بالا، نرخ تورم بالا و تحریم­های جهانی را به عنوان دلایلی نام برده که از نظر این مؤسسه می­تواند در احساس نکردن شادی مردم ایران مؤثر باشد.

( بارتولینی6 و همکاران (2008)، (آیا کاهش سرمایه اجتماعی از شادی آمریکایی­ها می­کاهد؟) حاکی از آن است که میان شاخص­های سرمایه اجتماعی و مقدار شادی و نشاط رابطه معنا­داری موجود است بدین ترتیب که با افزایش سرمایه اجتماعی مقدار و اندازه شادی و نشاط افزایش می­یابد.

جعفری(1396)، در کشورهای اسلامی عوامل تأثیرگذار بر شادی را بدین صورت تفکیک بندی نموده: الف) با افزایش درآمد سرانه شادی نیز افزایش می­یابد. ب) بیکاری و تورم اثر کاهنده برشادی دارند. ج) افزایش محدودیت­های دولت و خصومت­های اجتماعی به عنوان شاخص­های اندازه­گیری محدودیت‌های مذهبی با شادی کمتری همراه شده است. د) امید به زندگی با اثر­گذاری مثبت، بیشترین تأثیر را بر میزان شادمانی داشته است. ادبیات تجربی موجود نشان می­دهد که ارتباط مثبت بین سرمایه اجتماعی و رشد اقتصادی بدون تمایز اقتصاد خرد از کانال­های کلان اقتصادی وجود دارد. در واقع اغلب مطالعات از تعریف سرمایه اجتماعی، اندازه­گیری اعتماد از سوی بانک جهانی استفاده می­شود برای مثال فوکویاما 7(1995) بین رشد اقتصادی و سطح اعتماد در کشورهای مختلف یک رابطه مثبت پیدا می­کند.

موگیلنر،8 (2010) دراین‌باره اقتصاددانان با مطالعات بسیاری در طول 50 سال انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که با افزایش ثروت مادی کشور، سطح خوشبختی آمریکاییان در طول همان دوره­ی زمانی ثابت مانده است.

 

هیشه9 (2011)، رابطه بین پول و شادی بهزیستی ذهنی، به هیچ وجه تک خطی و مثبت نیست. بنابر نظر دیگر محققان اهمیت مقایسه اجتماعی بر رابطه بین پول و شادی اثر می­گذارد.

 

ساکس10 و همکاران( 2012)، نشان دادند ادراک و برداشت فرد از در­آمد­های خود به درآمد او در گذشته و درآمد افراد دیگر بستگی دارد، بنابراین بهزیستی ذهنی فرد بستگی به درآمد مقایسه­ای خود دارد. ساکنان کشور­های ثروتمندتر از کشور­های فقیر شادترند. یافته این پژوهشگران "پارادوکس استرلین" را که به مدت سه دهه رایج بوده است به چالش کشید. بر اساس این دیدگاه افزایش تولید ناخالص داخلی به معنای رفاه بیشتر مردم نیست. در نتیجه یافته این پژوهشگران نادرستی پارادوکس استرلین را اثبات می­کند.

 

هان سه هی11 (2014) سطح فردی سرمایه اجتماعی بر شادکامی و کار داوطلبانه اثرگذار است و حس سودمندی و مشارکت سازمانی در سطح همسایگی، تأثیری مثبت بر شادکامی دارد.

 

(تامسون12 (2018) سرمایه اجتماعی شامل شبکه اعتماد است که این همکاری و اشتراک اطلاعات بین عوامل اقتصادی را تسهیل می­کند و از این رو برای فعالیت­های نوآورانه ضروری است و نوآوری موتور اصلی رشد اقتصادی است وقتی سرمایه اجتماعی فعالیت­های نوآورانه را تحریک می­کند منجر به افزایش سود انحصاری می­شود که سرمایه اجتماعی بالاتری را در مکانیسم خود تقویت می­کند و سود رقابت رقبای انحصاری رشد می­کند و مدل پیش­بینی می­کند که رشد اقتصادی با نسبت تولیدکنندگان به نوآوران افزایش می­یابد.

 

 

4- روش پژوهش

ارزیابی میزان سیاست پولی و سرمایه اجتماعی و شادی در ایران با استفاده از الگوی خود رگرسیون برداری انجام می­گیرد، به این صورت که متغیر­های شاخص سرمایه اجتماعی که تشکیل‌شده از متغیر طلاق و متغیر چک­های بلا وصول یا برگشتی می­باشند که بعد از نرمال‌سازی مورداستفاده قرار می­گیرد. شاخص سیاست­های پولی که در این تحقیق از متغیرحجم نقدینگی (M2) که به قیمت‌های سال 1383 حقیقی، شده مورد استفاده قرار می­گیرد و شاخص شادی در این پژوهش متغیر نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی خانواده­های شهری به‌کل هزینه­های غیرخوراکی می­باشد و متغیر تولید ناخالص ملی نیز به‌عنوان بخش کلان اقتصاد در مدل موجود می­باشد، تحت مدل زیر برآورد می­گردند:

img0 img0                                

M2  : حجم نقدینگی، شاخص مورداستفاده متغیر سیاست پولی می­باشد که میزان حجم نقدینگی برحسب اجزای تشکیل‌دهنده آن می­باشد که به قیمت­های سال 1383 حقیقی شده است.

SC : شاخص سرمایه اجتماعی که از نرمال‌سازی متغیر­های طلاق به‌عنوان یک شاخص منفی سرمایه اجتماعی و تعداد چک­های بلا وصول به‌عنوان شاخص منفی دیگر سرمایه اجتماعی که نشان‌دهنده عدم اعتماد می­باشد، تشکیل شده است.

GNP : تولید ناخالص ملی برحسب فعالیت­های اقتصادی به‌صورت سالانه به قیمت­های سال 1383 می­باشد.

HP : شاخص شادی، که متغیر مورداستفاده این شاخص نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی خانواده­های شهری به کل هزینه­های غیر خوراکی خانوار می­باشد.

 

img0 

 

سپس عکس­العمل ضربه یا عکس­العمل متغیر­ها به یک شوک موردبررسی قرار می­گیرد و نتایج حاصل می­شود و مورد تحلیل قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که به منظور حذف خطای ناشی از ناهمسانی واریانس در برآورد­ها، متغیر­های مدل به صورت لگاریتمی در نظر گرفته شده است.

        img0                                                               

img0 : لگاریتم تولید ناخالص ملی به قیمت بازار به قیمت­ها سال 1383 را نشان می­دهد. (Y1) 

img0 : لگاریتم حجم نقدینگی به قیمت­های سال 1383.) (Y2

: img0  لگاریتم نسبت هزینه تفریحات خانواده­ها به‌کل هزینه­های غیر­خوراکی سالانه. (شاخص شادی).(Y3)

img0: لگاریتم شاخص سرمایه اجتماعی. (Y4)

    شایان ذکر است داده­های مربوط به متغیر­های تحقیق شامل حجم نقدینگی(M2) که نسبت به قیمت­های سال 1383 حقیقی شده است، طلاق، چک­های بلا وصول (چک­های برگشتی)، نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی خانوار به کل هزینه­های غیرخوراکی، تولید ناخالص ملی در نظر گرفته‌شده است. داده­های مربوط به حجم نقدینگی و تولید ناخالص ملی و تعداد چک­های بلا وصول از سایت بانک مرکزی جمع‌آوری‌شده است. داده­های مربوط به طلاق و هزینه تفریحات و سرگرمی خانوار­ها از سایت سازمان آمار به‌دست‌آمده است.

 

5- یافته­های پژوهش

الف)تحلیلی

در جدول شماره1 اطلاعاتی آماري در مورد مقدار متوسط، حداقل، حداکثر، انحراف معیار و ضریب تغییرات هر متغیر در کشور ایران مشاهده می‌شود . براساس جدول مذکور، بیش‌ترین و کم‌ترین پراکندگی به ترتیب مربوط به متغیرهای حجم نقدینگی و نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی خانوار به کل هزینه­های غیرخوراکی می­باشد. بیشترین مقدار شاخص شادی 0.019 و کمترین مقدار این شاخص 0.008 می­باشد با توجه به آمار موجود می‌توان متوجه شد که نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی به کل هزینه­های غیرخوراکی در ایران بسیار پایین است. در مورد حجم نقدینگی بیشترین مقدار آن 2295586.1 و کمترین مقدار آن 1459.14 می­باشد و با توجه به آمار موجود که نشان‌دهنده افزایش این متغیر در طول سال­های مذکور می­باشد حکایت از رشد تورم در کشور می­باشد که در نتیجه اتخاذ سیاست­های پولی نامناسب در کشور بوده است. در مورد متغیر­های چک­های برگشتی و طلاق که به عنوان شاخص سرمایه اجتماعی انتخاب شده­اند بیشترین مقدار آن‌ها 6564 و173590 و کمترین مقدار آنها 381.28 و29311 می­باشد که رشد منفی سرمایه اجتماعی را نشان می­دهد. در مورد تولید­ناخالص­ملّی که از مهم‌ترین متغیر­های کلان اقتصادی کشورها جهت سنجش توسعه و پیشرفت آن‌هاست و به این دلیل در تحقیق به کاررفته است، بیشترین مقدار آن2416150.989 و کمترین مقدار آن 593840.1 می­باشد و در سال‌های مورد مطالعه دارای افت‌وخیزهای بسیاری بوده است و این هشداری منفی در خصوص عدم ثبات اقتصادی و امنیت اقتصادی در کشور می­باشد و این مسئله از مشکلات اساسی برای تصمیم­گیری­هایی جهت کسب توسعه می­باشد


 

جدول شماره(1).شاخص­های آماری متغیر­های مدل طی سال­های 1363-1395

 

 

حجم حقیقی نقدینگی به قیمت­های سال 1383

(میلیارد ریال)

طلاق

تعداد ثبتی

چک‌های بلا وصول

(هزار برگ)

نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی خانواده­ها به‌کل هزینه­های غیرخوراکی

 

تولید ناخالص ملی

(میلیارد ریال)

میانگین

 

329050.4

76351.4

2857.4

0.013

1392728.7

حداکثر

 

2295586.1

173590

6564

0.019

2416150.989

حداقل

 

1459.14

29311

381.28

0.008

593840.1

میانه

 

45624.7

53797

2632

0.013

1147903.2

انحراف معیار

573901.5

48481.7

1829.4

0.003

572119.1

ضریب پراکندگی

1.7

0.63

0.64

0.23

0.41

تعداد مشاهدات

32

32

32

32

32

منبع: یافته­های پژوهش

5-1-آزمون ریشه واحد دیکی­-فولر تعمیم یافته

به دلیل اینکه در کلیه متغیر­های الگو، یک رابطه مثبت با زمان مشاهده می­شود لذا، برای اجتناب از بروز رگرسیون کاذب، لازم است، ابتدا مانایی و یا به عبارت بهتر وجود ریشه­ی واحد، با استفاده از آزمون­های اقتصاد سنجی­، مورد بررسی و آزمون قرار گیرد. جهت آزمون مانایی- متغیر­های سری زمانی در این پژوهش از آزمون دیکی-فولر تعمیم‌یافته 13(ADF) استفاده نموده­ایم. سری­هایی که در سطح نا مانا باشند شناسایی‌شده و با تفاضل گیری مجدداً مانایی آن­ها را مورد آزمون قرار می­دهیم، سپس در مدل از آن‌ها استفاده می­شود. به منظور ارزیابی مانایی، این آزمون تحت مقادیر بحرانی 0.01 و 0.05 و 0.1 برای هر یک از متغیر­ها انجام می­گیرد. همچنین، این آزمون برای کلیه­ی سری­های زمانی مدل، معناداری عرض از مبدأ را مورد ارزیابی و بررسی قرار می­دهد.

با مقایسه­ی مقادیر بحرانی با جدول آماره دیکی-فولرِ به دست آمده ، برای هر کدام از متغیر­های الگو ملاحظه می­شود که، همه­ی متغیر­ها در سطح نا مانا می­باشند. برای ارزیابی مانایی در مرحله بعد آزمون ریشه واحد، برای تفاضل مرتبه­ی اول سری­ها انجام می­گیرد. ملاحظه می­شود، همه­ی متغیر­های مدل با یک بار تفاضل گیری به صورت مانا در آمده­اند. لذا متغیر­های به کار رفته در مدل همگی انباشته از درجه اول می­باشند. به منظور تعیین وقفه­ی بهینه مدل با متغیر­های لگاریتمی از آماره شوارز- بیزن14 ، حنان کوئین15 و آکائیک16 استفاده می­شود، که خلاصه­ی نتایج آن در جدول شماره 2 قابل مشاهده است.

 

جدول شماره (2). خلاصه نتایج تعیین وقفه بهینه مدل

 

وقفه

معیار آکائیک AIC

معیار شوارز بیزین SC

معیار حنان کوئین HQ

0

-4.589639

-4.404608

-4.529323

1

-13.98449 ¯¯

-13.05934 ¯¯

-13.68291 ¯¯

2

-13.71940

-12.05412

-13.17656

منبع: یافته­های پژوهش

 

آزمون وقفه­ی بهینه بین وقفه­های صفر تا دو انجام شده است، که با توجه به هر سه آماره آکائیک، شوارز-بیزن، حنان کوئین وقفه یک به عنوان وقفه­ی بهینه مدل انتخاب می­شود. بنابراین وقفه­ی بهینه یک مبنای تخمین مدل­های سری زمانی در مراحل بعدی می­باشد. در مرحله بعد از پایایی و تعیین وقفه بهینه، جهت شناسایی تعیین رابطه علی و معلولی میان متغیرهاLsc ,Lhp , LM2  , LGNP  و به عبارتی y4,y3,y2,y1 لازم است از الگوی VAR و آزمون علیت گرنجر استفاده گردد. جهت استفاده از الگوهای فوق شش رابطه به صورت ذیل تعریف می­گردد:

img0                                                                                      

img0img0 img0 

img0                                                                                       

img0                                                                                          img0  img0 img0  

img0                                                                                          img0 img0 

img0                                                                                             img0 img0 img0 

 

در این آزمون که کاملاً متفاوت از آزمون برون­زایی می­باشد به بررسی تأثیر مقادیر گذشته هر متغیر بر مقدار حال متغیر دیگر می­پردازیم. و موضوع اصلی این است که جهت علیت از سوی کدام متغیر است یعنی در بررسی متغیرها کدام یک از دو متغیر مورد نظر، باعث تغییرات دیگری می­شود. در آزمون علیت گرنجر مورد بررسی فرضیه­های حاکی از قبولی فرضیه H0 در تمامی موارد مورد بررسی می­باشد. همان‌طور که نتیجه شده تمامی فرض­ها دو طرفه برقرار می­باشند جز دو مورد اول: حجم نقدینگی علیت گرنجر تولید ناخالص ملی هست درصورتی‌که تولید ناخالص ملی علیت حجم نقدینگی نبود. دوم: شاخص سرمایه اجتماعی علیت تولید ناخالص ملی هست درصورتی‌که تولید ناخالص ملی علیت شاخص سرمایه اجتماعی نبود.

 

جدول شماره (3). خلاصه نتایج آزمون اثر برای تعیین تعداد بردارهای هم­انباشته (الگوی سوم)

 

تعداد بردار هم انباشته بر اساس فرضیه صفر

تعداد بردار هم انباشته بر اساس فرضیه­ی      مقابل

 

آماره آزمون

 

مقدار بحرانی در سطح

0.01

 

مقدار بحرانی در سطح

0.05

img0 

img0 

54.30669

54.68150

47.85613

img0 

img0  img0

24.06187

35.45817

29.76707

img0    img0

img0 

10.62513

19.93711

15.49471

img0 

img0 img0

1.537700

6.634897

3.841466

 

در قسمت ذیل با توجه به مفهوم هم­انباشتگی، به دنبال آزمونی در رابطه با وجود و یا عدم وجود یک رابطهِ تعادلی بلند مدت، بین میزان تولیدناخالص ملی، حجم نقدینگی، شاخص شادی و شاخص سرمایه اجتماعی هستیم. به همین منظور از آزمون هم انباشتگی یوهانسون17استفاده می کنیم. بنابراین با توجه به اینکه در الگوی سوم تعداد بردار هم انباشته از نظر آماری معنی‌دار است،لذا نتایج آن در جدول (شماره 3) آمده است.

 

جدول شماره(4). آزمون حداکثر مقدار ویژه برای تعیین تعداد بردارهای هم­انباشته

 

تعداد بردار هم انباشته بر اساس فرضیه صفر

تعداد بردار هم انباشته بر اساس فرضیه­ی      مقابل

 

آماره آزمون

 

مقدار بحرانی در سطح

0.01

 

مقدار بحرانی در سطح

0.05

img0 

img0 

30.24482

32.71527

27.5843

img0 

img0  img0    img0

13.43674

25.86121

21.13162

img0 

img0 

9.087433

18.52001

14.26460

img0 

img0 

1.537700

6.634897

3.841466

منبع: یافته­های پژوهش

 

جدول (شماره 4) نتایج آزمون حداکثر مقدار ویژه بر اساس الگوی سوم می­باشد. بدین ترتیب، با مقایسه­ی آماره آزمون با مقدار بحرانی در هر دو جدول به این نتیجه می­رسیم، که تنها یک بردار هم­انباشته برای این مدل وجود دارد، که نشان می­دهد، متغیرها در بلند مدت با هم در ارتباط هستند. با توجه به در نظر گرفتن متغیرها به صورت لگاریتمی و مفهوم بردار هم­انباشته، که رابطه­ای بلندمدت بین متغیر­های مدل بیان می­کند، جدول (شماره 5) به شکل زیر تعریف می­گردد، که در آن ضرایب متغیر­های مستقل بیانگر مقدار کشش بلندمدت آن­ها نسبت به هم می­باشد.

 

جدول شماره (5). برآورد ضرایب کشش­های بلندمدت مدل

متغیر

LGNP (Y1)

LM2              (Y2)

Lhp                (y3)

Lsc               (y4)

ضرایب

1.000000

5.037747

10.48720

-9.211610

منبع: یافته­های پژوهش

به دلیل اینکه تمامی متغیر­های در نظر گرفته این مدل درون­زا می­باشند می­توان تأثیر آن‌ها بر هم را به صورت دو به دو نیز در نظر گرفت در این مدل بیشترین تأثیرگذاری مربوط به شاخص شادی می­باشد بعد از آن حجم نقدینگی و کم­ترین تأثیرگذاری مربوط به شاخص سرمایه اجتماعی می­باشد این علامت منفی در تحلیل به معنی این نمی­باشد که با رشد تولید ناخالص ملی، ایجاد سیاست پولی مناسب و افزایش شادی، سرمایه اجتماعی کاهش می­یابد بلکه بدان معناست که با رشد عوامل فوق در بلند مدت سرمایه اجتماعی بهبود خواهد یافت و نکته این تفسیر در این می­باشد که ما شاخص­های منفی سرمایه اجتماعی را برای این پژوهش در نظر گرفته بودیم (شاخص چک­های برگشتی و شاخص طلاق) بنابراین کاهش این شاخص سرمایه اجتماعی به منزله افزایش و بهبود سرمایه اجتماعی با توجه به رشد عوامل فوق می­باشد و همان‌طور که از نمودار­های مربوط به این شاخص مشخص بود این شاخص در کشور منفی می باشد. در این قسمت و با توجه به خروجی­های آماری و سنجی تحقیق فرض اول پژوهش که عنوان می­نمود سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد تأیید گردید و صحیح می­باشد.

5-2- تخمین و تحلیل مدل با روش خود رگرسیون برداری (VAR)

  نتایج آزمون­های مقدماتیِ انجام شده، نشان می­دهد که می­توان از روش خود رگرسیون برداری با یک وقفه برای تخمین و تحلیل رابطه میان سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادی در ایران استفاده نمود. لذا متغیر­ها در غالب بردار به شکل زیر در نظر گرفته می­شوند:

img0           img0                                                                       

 هر دو رابطه فوق به یک معنا می­باشند. و مدل خود رگرسیون برداری به شکل ذیل برآورد می گردد، که در آن K تعداد وقفه­های بهینه­ی مدل می­باشد:

img0                                                           

خلاصه نتایج حاصل، در جدول شماره 6 بیان شده است. باید توجه داشت، که در تخمین دستگاه معادلات ضرایب و درصد توضیح دهندگی پارامتر­های الگو، اهمیت روش تک معادله­ای را نخواهد داشت و انتظاری مبنی بر اینکه کلیه­ی ضرایب برآورد شده­ی مربوطه به وقفه­های متغیر­ها معنی­دار باشد نیست، اما ممکن است که ضرایب، در مجموع بر اساس آماره F معنی دار بوده باشد.( نوفرستی، 1378، 112) مطابق نتایج حاصل از مدل خود رگرسیون برداری جدول شماره 6، لگاریتم حجم نقدینگی تأثیر معنادار و مثبتی با تولید ناخالص ملّی دارد و بیان کننده این است با افزایش حجم نقدینگی، تولید ناخالص ملّی افزایش یافته است. شاخص شادی نیز اثر مثبت و معناداری با تولید ناخالص ملّی دارد که بیان کننده این می­باشد که با افزایش تولید ناخالص ملّی شادی نیز افزایش پیدا می­کند. بر اساس نتایج به دست آمده افزایش حجم نقدینگی تأثیر منفی و معناداری بر روی شادی مردم دارد و همان‌طور که واضح است افزایش حجم نقدینگی در جامعه باعث تشدید و ازدیاد تورم در جامعه خواهد شد و این مسئله باعث کاهش شاخص شادی در جامعه خواهد شد. شاخص سرمایه اجتماعی نیز اثر معنادار و منفی با تولید ناخالص ملّی دارد زیرا همان‌طور که در بخش قبل ذکر شد به دلیل استفاده از شاخص منفی سرمایه اجتماعی، کاهش این شاخص با توجه به رشد تولید ناخالص ملّی به معنای بهبود وضعیت سرمایه اجتماعی در کشور است.

 

جدول شماره (6). خلاصه­ی نتایج حاصل از تخمین الگو به روش خودرگرسیون برداری( var) 

(y4) Lsc

(Y3) Lhp

(Y2) LM2

(Y1) LGNP

 

0.217558-

0.204815-

0.029372 -

0.427224

Y1(-1)

LGNP(-1)

(0.20790)

(0.21655)

(0.07892)

(0.13652)

img0 

[1.04644]

[0.94581-]

[0.37220-]

[3.12929]

T

 

 

 

 

 

0.017673

0.109549-

0.991250

0.186871

Y2(-1)

LM2(-1)

(0.09052)

(0.09429)

(0.03436)

(0.05944)

img0 

[0.19523]

[1.16186-]

[28.8486]

[3.14364]

T

 

 

 

 

 

0.045649

0.604805

0.052528

0.279396

Y3(-1)

Lhp(-1)

(0.15164)

(0.15794)

(0.05756)

(0.09958)

img0 

[0.30104]

[3.82930]

[0.91262]

[2.80588]

T

 

 

 

 

 

0.820339

0.240874

0.047306

0.137351-

Y4(-1)

Lsc(-1)

(0.13566)

(0.14130)

(0.05149)

(0.08909)

img0        img0     img0

[6.04692]

[1.70465]

[0.91866]

[1.54178-]

T

 

 

 

 

 

1.393141-

1.162185

0.449969

3.075788

C

(1.09361)

(1.13909)

(0.41511)

(0.71815)

img0 

[1.27389-]

[1.02027]

[1.08398]

[4.28296]

T

 

 

 

 

 

0.984255

0.702731

0.999512

0.958927

R-Squared

0.981922

0.658691

0.999440

0.952843

Adj.R-Squared

421.9443

15.95667

13832.30

157.5935

F-Statistic

منبع: یافته­های پژوهش

 

مقدار R2  به دست آمده در تحقیق نشان می­دهد تولید ناخالص ملّی 95% ، حجم نقدینگی 99% ، شاخص شادی %70 ، شاخص سرمایه اجتماعی 98% توسط سه متغیر دیگر و وقفه آن‌ها و همچنین وقفه خود قابل دفاع و قبول می­باشد.

در نهایت آماره F معناداری توأم ضرایب را تأیید می­کند به این معنا که سیاست پولی و سرمایه اجتماعی شاخص کلان تولید ناخالص ملّی و شادی بر هم اثر معناداری دارند.

ب) تحلیلی

بدین ترتیب نتایج حاصل از تخمین مدل توسط روش خودرگرسیون برداری، تأییدی بر عدم رد فرضیه­ی سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادمانی مردم ایران ارتباط معناداری با هم دارند می­باشد. یعنی وجود ارتباطی معنادار را بین سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادمانی مردم ایران در بازه­ی سال­های 1363 الی 1395 را نمی­توان رد کرد. با توجه به نتایج به دست آمده فرضیه­ی دوم تحقیق نیز تأیید می­شود. در گام بعدی، در جهت ارزیابی نحوه­ی آثار متقابل متغیر­ها، از روش توابع عکس­العمل آنی18و تجزیه­ی خطای پیش­بینی19استفاده می­کنیم.

5-3- تحلیل توابع عکس­العمل آنی

واکنش متغیر تولید ناخالص ملّی به اثر شوک وارد شده از طرف خود متغیر مثبت می­باشدو نسبت به تکانه حجم نقدینگی ابتدا افزایش سپس کاهش و در نهایت اثر مثبت دارد، نسبت به تکانه متغیر شاخص شادی نیز در ابتدا افزایش سپس کاهش ولی روند مثبتی دارد و نسبت به تکانه شاخص سرمایه اجتماعی روندی مثبت امّا رو به کاهش دارد.

واکنش و عکس­العمل متغیر حجم نقدینگی به تکانه تولید ناخالص ملّی مثبت می­باشد، نسبت به تکانه متغیر حجم نقدینگی مثبت امّا رو به کاهش، نسبت به تکانه متغیر شاخص شادی اثر مثبت و نسبت به تکانه متغیر شاخص سرمایه اجتماعی نیز مثبت است.

واکنش عکس­العمل متغیر شاخص شادی به تکانه تولید ناخالص ملّی مثبت ولی با روندی کاهشی، نسبت به تکانه حجم نقدینگی روندی کاهشی داشته و در نهایت شوک ایجاد شده منفی می­باشدو نسبت به تکانه خود متغیر روندی مثبت امّا رو به کاهش داشته و در نهایت نسبت به تکانه متغیر شاخص سرمایه اجتماعی روندی مثبت دارد.

واکنش عکس­العمل متغیر شاخص سرمایه اجتماعی به تکانه تولید ناخالص ملّی مثبت است ولی رو به کاهش، نسبت به تکانه حجم نقدینگی شوک ایجاد شده منفی می­باشد، و نسبت به تکانه متغیر شاخص شادی مثبت می­باشد و در نهایت نسبت به تکانه خود متغیر شوک ایجاد شده مثبت می­باشد.

5-4- تجزیه­ی واریانس خطاهای پیش­بینی

   روش دیگر برای بررسی آثار متقابلِ متغیر­های مدل، تجزیه واریانس خطاهای پیش­بینی است. در این روش می­توان اثر هر متغیر را بر روی متغیر­های دیگر در طول زمان بررسی کرد. بدین صورت سهم تکانه­های وارد شده به متغیر­های مختلف الگو در واریانس خطای پیش­بینی یک متغیر، در کوتاه مدت و بلندمدت مشخص می­شود. بدین صورت با تجزیه­ی واریانس خطای پیش­بینی، سهم نوسانات هر متغیر، در واکنش به تکانه­ی وارد شده، بین متغیر­های الگو تقسیم می­شود. در نتیجه، می­توانیم سهم هر متغیر را بر روی تغییرات متغیر­های دیگر در طول زمان اندازه­گیری کنیم.(کمپبل)20

در تجزیه واریانس متغیر تولید ناخالص ملی در تمامی دوره­ها ماکزیمم توضیح­دهی نوسانات متغیر تولید ناخالص ملّی از سوی خود متغیر می­باشد سپس از دوره دوم به بعد شاخص شادی می­باشد.

تجزیه واریانس متغیر سیاست­های پولی در تمامی دوره­ها ماکزیمم توضیح­دهی نوسانات متغیر از سوی خود متغیر می­باشد سپس متغیر حجم نقدینگی و بعد از آن متغیر شاخص سرمایه اجتماعی و شاخص شادی می­باشد.

در مورد تجزیه واریانس شاخص شادی در تمامی دوره­ها ماکزیمم توضیح دهی نوسانات توسط خود متغیر صورت گرفته سپس توسط متغیر شاخص سرمایه اجتماعی و بعد از آن توسط متغیر حجم نقدینگی می­باشد.

در مورد تجزیه­ی واریانس شاخص سرمایه اجتماعی ماکزیمم توضیح دهی نوسانات توسط خود متغیر صورت گرفته است سپس توسط متغیر شاخص شادی و بعد از آن توسط متغیر تولید ناخالص ملّی صورت گرفته است.

 

6- نتیجه گیری

شادی در کشور ایران از جمله موارد فراموش شده می­باشد و این نکته که وجود شادی و به عبارتی افزایش این شاخص، در کشور باعث بهبود بسیاری از عوامل من جمله، وضعیت اقتصادی کشور می­شود، غافل شده است. با توجه به اعمال سیاست­های پولی مناسب در زمان­های صحیح می­توان نرخ جرم و بیکاری را کنترل کرده و باعث کاهش میزان استرس و عوامل منفی روانی در کشور شد. همچنین با عنایت به روابط اجتماعی و تسهیل امور اقتصادی خانوار­ها می­توان شادی را به آن‌ها برگرداند و از این طریق باعث رشد و شکوفایی اقتصاد کشور شد.

 آزمون فرضیه (سیاست پولی و سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد) : جهت بررسی این فرض، ابتدا متغیر­های مورد استفاده در مطالعه شامل لگاریتم شاخص شادی که نسبت هزینه تفریحات و سرگرمی خانوارها به کل هزینه­های خانوار می­باشد و لگاریتم شاخص سرمایه اجتماعی که فرم نرمال شده تعداد طلاق و چک­های برگشتی می­باشد. از لحاظ پایایی مورد آزمون قرار گرفتند. سپس با توجه به نتایج به دست آمده در جدول مدل، نشان داده شده که با افزایش میزان مؤلفه‌های اقتصاد شادی استفاده شده در مدل باعث کاهش شاخص سرمایه اجتماعی مورد استفاده در مدل می­باشد و به دلیل اینکه این شاخص، من جمله شاخص­های منفی سرمایه اجتماعی می­باشد بنابراین کاهش آن به منزله­ی بهبود وضعیت سرمایه اجتماعی در کشور می­باشد. بر این اساس و با توجه به یافته­های تحقیق مدل این فرضیه که سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد وجود دارد و تأیید می­گردد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از جداول و برآورد مدل و همچنین جداول مربوط به تکانه­های هر متغیر صورت پذیرفته است. با بررسی آزمون هم انباشتگی وجود یک رابطه بلندمدت معنادار بین متغیر­های مدل تأیید می­گردد سپس با بررسی مدل VAR و آزمون F معناداری توأم ضرایب تأیید می­گردد به این معنا که سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادمانی مردم ایران ارتباط معناداری با هم دارند تأیید می­گردد.

     به صورت کلی با توجه به جدول حاصل از برآورد مدل نشان داده می­شود رابطه میزان تولید ناخالص ملّی در یک دوره حاضر تحت تأثیر میزان حجم نقدینگی یک دوره قبل قرار می­گیرد و رابطه مثبت معناداری با هم دارند و این تأثیر با ضریب 0.18 می­باشد. رابطه بین تولید ناخالص ملّی حال حاضر نیز تحت تأثیر شاخص شادی در دوره قبل می­باشد و این رابطه مثبت و معناداری می­باشد و میزان ضریب آن 0.27 می­باشد به این معنا که افراد با توجه به میزان شادی که در زندگی برخوردار می­باشند کارکرد اقتصادیشان تغییر کرده و باعث بهبود تولید ناخالص ملّی کشور خواهند شد. توابع عکس­العمل، تکانه و تجزیه واریانس به وضوح تأثیر تکانه­های هر متغیر در دوره­های قبل را بر هم بیان داشته و با گذشت ده دوره مورد بررسی قرارگرفته­اند که در مورد تولید ناخالص ملّی به شوک خودش مثبت بوده و به شوک متغیر حجم نقدینگی تأثیر مثبت و به شوک متغیر شادی مثبت و به شوک سرمایه اجتماعی نیز مثبت بوده است. در مورد حجم نقدینگی به شوک تولید ناخالص ملّی مثبت، به شوک خودش مثبت، به شوک متغیر شاخص شادی مثبت و به شوک شاخص سرمایه اجتماعی نیز مثبت بوده است. در مورد متغیر شاخص شادی به شوک تولید ناخالص ملّی مثبت امّا به شوک حجم نقدینگی منفی و به شوک سرمایه اجتماعی مثبت بوده است. در مورد متغیر شاخص سرمایه اجتماعی به شوک تولید ناخالص ملّی تأثیر مثبت و به شوک حجم نقدینگی تأثیری منفی و به شوک شاخص شادی مثبت و به شوک خودش نیز تأثیری مثبت داشته است.

به همین ترتیب تجزیه واریانس­ها نیز بیان می­کنند که نوسانات هر متغیر بیشتر توسط خود متغیر در دوره­های قبل توضیح داده می­شود. در مورد متغیر تولید ناخالص ملّی بعد از خود توسط متغیر شاخص شادی، در مورد متغیر حجم نقدینگی بعد از خود توسط متغیر سرمایه اجتماعی، در مورد متغیر شاخص شادی بعد از خود توسط متغیر شاخص سرمایه اجتماعی، در مورد متغیر شاخص سرمایه اجتماعی بعد از خود توسط متغیر شاخص شادی توضیح داده می­شوند.

در یک جمع بندی کلّی می­توان گفت سرمایه اجتماعی تأثیری مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد و همچنین سیاست پولی، سرمایه اجتماعی و شادمانی مردم ایران ارتباط معناداری با هم دارند. در نتیجه سیاست پولی و سرمایه اجتماعی ارتباطی معنادار با متغیر شادی در ایران دارد نتایج به دست آمده نشان می­دهد: سیاست پولی و سرمایه اجتماعی تأثیر مثبت بر مؤلفه‌های اقتصاد شادی دارد همچنین ارکان تشکیل دهنده این متغیرها در ایران ارتباط معناداری باهم دارند به صورتی­که در بلندمدت بر همدیگر تأثیرگذار هستند.

7- پیشنهادات

  در ارتباط بین سیاست­های پولی و سرمایه اجتماعی و میزان شادی و شاخص­های کلان کشوری باید راهکارهایی ارائه شود که از طریق آن در نهایت بتوان به یک کشوری پویا و شاد با توجه به معیارهای اصیل فرهنگی و اسلامی دسترسی پیدا کرد که در آن همه­ی افراد با انگیزه بیشتر و انرژی مضاعف و مثبت روحی به کار و فعالیت اقتصادی بپردازند و در نهایت باعث رشد و توسعه اقتصادی کشور شوند.

1)- تلاش در جهت رشد اقتصادی و تولید ناخالص ملّی بالاتر به منظور کاهش میزان تعداد چک­های برگشتی.

2)- کاهش نرخ بیکاری با رویکرد افزایش کارآفرینی برای رسیدن به آمارهای کمتر از تعداد چک­های برگشتی و بهبود شاخص سرمایه اجتماعی در کشور.

3)- کاهش فاصله طبقاتی و نابرابری درآمدی با دادن مهلت زمانی قانونی برای عودت بدهی و یا با پرداخت وجه مورد نظر بدهی به صورت دادن قرض­الحسنه از سوی بانک­های تخصصی قرض­الحسنه به صاحب چک برگشت‌خورده به منظور کاهش جرائم حوزه اقتصاد جرم به ویژه چک­های برگشتی.

4)- با توجه به وجود رابطه بلند مدت میان متغیر­های مدل می­توان با اتخاذ سیاست­های پولی مناسب و پیشبرد اهداف در جهت رشد سرمایه اجتماعی به جامعه­ای شادتر و در نتیجه سطح رفاه اقتصادی بالاتری دست یافت.

5)- در نهایت تلاشی مضاعف برای کاهش نرخ تورم و بهبود شرایط شاخص سرمایه اجتماعی در کشور.

8- زمینه­های تحقیقات بعدی

     این پیشنهادها برای استفاده در پژوهش‌های آتی ارائه می­شود:

·       بررسی کلیه­ی شاخص­های سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر روی میزان شادی.

·       بررسی تک‌تک سیاست­های پولی (انقباضی-انبساطی) در زمان­های مشخص بر روی سرمایه اجتماعی و شادی.

·       بررسی عوامل تأثیرگذار شاخص شادی بر روی رشد و تعالی کشور و افزایش تولید ناخالص ملّی.

 

منابع 

-       Al Omran, Roya, and Al Omran, Sayed Ali, (2012). Assessment of Central Bank's Liquidity Volume Control Management in Iran. Journal of Financial Knowledge in Securities Analysis, (15), 11-1.

-       Al Omran, Roya, and Al Omran, Sayed Ali, (2016). The Impact of Monetary Policy and Financial Development on Iran's Trade Balance. Quarterly Journal of Economics and Finance, 11 (38), 119-99.

-       Abuuni, Esmaeil, and Eskandari, Jamal, (1395). Comparing the effects of inflation and unemployment on happiness. Journal of Economic Policy Research, 8 (15), 152-137.

-       Bidram, messenger. (1381). Ivywes guide to synchronization with econometrics. Publication of the Charter of Productivity.

-       Bakhtiari, Sadegh, and Fatah Abadi, Mehdi, (2010). The Relationship between Unemployment and Inflation with Happiness and Welfare: An Experimental Study for Selected Asian Countries. Deputy of Economic Research, Strategic Report. 131.

-       Forgiveness, Alireza, and Mortazavi, Mahnaz, and Haeri, Mahmoud, (2011). A Comparative Study of Happiness and Joy from the Perspective of Islam and Psychology. Culture in Islamic University, 1. 101-84.

-       .7Jeffrey. Um. Wooldridge. Translator: Ali Reza Erfani. (1390). Introductory Econometrics: A New Approach. Semnan University Press.

-       Jafari, Mohammad. (1396). Assessing Factors Affecting Happiness in Islamic Countries. Journal of Macroeconomics Research, 11 (22), 65-84.

-       Delangizan, Sohrab, and Sharif Karimi, Mohammad, and Amiriani, Parastoo, (2013). The Impact of Monetary Policy on Unemployment in Inflationary Uncertainty. Journal of Economic Research in Sustainable Development, 17 (1), 21-21.

-       Rezaei, Ibrahim, and Jalili, Zahra, (2012). An Investigation on the Impact of Monetary Policy on the Credit System of the Banking System in the Iranian Economy. Money and Economics Quarterly, 7, 201-169.

-       Suri, Ali. (1393). Social Capital and Growth in Iran. Journal of Economic Research and Policies. 23 (69). 64-49.

-       Suri, Ali. (1395). Advanced Econometrics. Tehran: Cultural publication.

-       Sweet Bakhsh, Shamsallah, and Bloodthirsty, Zahra. (1384). Application of Ivyz Dose Econometrics. Publisher: Institute of Economic Affairs.

-       Shakeri, Abbas. (1395). Introduction to Iranian Economy. Publisher: Rafe Publications.

-       Seyfouri, Vida, and Falahati, Ali, (2011). Investigating the Importance and Necessity of Happiness and Joy from the Viewpoint of the Qur'an and Traditions and Religious Teachings. Journal of Culture in Islamic University, 47, 110-84.

-       Safatian, the Savior. (1395). Comparing the effects of government spending on happiness in two groups of developing and developed countries. Master thesis. Department of Economics. Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences. Semnan University.

-       Alavi, Sayed Babak. (1380). Social capital. Tadbir Monthly, (12) 116, October 2001

-       Gujarat, Damodar. Translation: Hamid Abrishami. (1395). The Basics of Econometrics. Tehran: University of Tehran Publication.

-       Mirfendarski, Sayed Mohammad Maysam. (2010). The Impact of Social Capital on Financial Development in Iran. Master thesis. Department of Economics. Faculty of Administrative Sciences and Economics. University of Esfahan.

-       Maqiqi Mazlaghani, Nazanin. (1391). The Relationship between Macroeconomic Indicators and Return Checks in Iran. Master thesis. Faculty of Economics and Administrative Sciences. Semnan University.

-       Faithful to the tribe, Masumah. (1393). Analysis of marriage and divorce indicators in the country. Analytical Research Bulletin. Iranian Statistical Center, 2 (2). 22-18.

-       Mohammadi Mansour, Sahebah, and Golghand, Davood, and Khansari, Mojtaba, and Golghand, Abolqasem, (2015). Analysis of socioeconomic factors affecting happiness (an econometric analysis with religious constraints). Welfare and Social Development Planning Quarterly, 7 (25), 163-125.

-       Nofersti, Mohammad. (1378). The Root of a Coherent Unit in Econometrics. Publication: Rasa Cultural Services Institute.

-       The Exalted One, Evin. Translation: Mohammad Reza Manzeb. (1389). Economic Development. Tehran: Asim.

-       Nosrati Nezhad, Farhad, and Sadeghi, Ayoub, and Sharifi, Hojjat, (2015). A Study of the Relationship between Youth Social Capital and Their Happiness. Journal of Socio-Cultural Development Studies, 4 (2), 167-143.

-       Yarkhoda, Seyed Jamal. (1395). An Analytical Study of Joy and Happiness and its Affecting Factors and Level of Influence of the Most Important Factors Among School Teachers. New Research in Management and Accounting, 2 (4), 41-55.

-       Blanchflower, D.G.(2007). In unemployment more costly than inflation? (No.W 13505). National Bureau of Economic Research.

-       Bartolini,S. & Bi Lanchini, E. & Pugno,M. (2008). Did the Deline in social capital depress Americans Happiness? University of siena-department of Economic and University of casino –department of Economic sciences.

-       Cesar A. & Corredor Velandia. (2009).Credit channel in developing countries: the case of Colombia: Universidad del nort, Brranquilla. 1-38.

-       Ditella, R. & Macculloch,R. (2006). Some uses of happiness data in Ecnomics. The journal of Economic perspectives,20(1),25-46.

-       Fukuyama, F. (1995). Trust. The social capital virtues and the creation of prosperity. Free press New York

-       Hsieh, chang – Ming. (2011). Money and Happiness: Dose age make a difference? Ageing & society, Cambridge University press: 1-18.

-       Hansechee. (2014). Social capital and subjective Happiness: witch contexts matter? Springrescience + business media Dordrecht.

-       Hasan, I.,Hoi,Co, Wu, Q, Zhang,H.,(2017). Social Capital and debt Contracting: evidence from bank loans and public bonds. J.Financ. Quant. Anal. 52(3), 1017-1047.

-       J. Ruprah, Inder . & Luengas, Pavel. (2011). Montary policy and happiness. The Jornal of socio-Economics, 40(1), 59-66.

-       Li, B. & Lu, Y.(2009). Happiness and Development: the effect of mental well-being on Economic growth.Conferance on Improving the humman Destiny. 11-12 June 2009. Ling nan university. 1-17.

-       Mogilner, C. (2010). The pursuit of happiness time, money and social connection, psycholhgical science, 21(9), 1348-1354.

-       Maria Thompson.(2018). Social capital, Innovation and Economic growth. Journal of behavioral and Exprimental Economics,73, 46-52.

 

 

[1] -  استاد گروه اقتصاد دانشگاه سمنان. aerfani@semnan.ac.ir (نویسنده مسئول)

[2] - کارشناس ارشد اقتصاد از دانشگاه سمنان   

[3]  -LI&LU

[4]  -Di tella & Maccolloch

[5]  Blanchflower

[6]  Bartolinimm

[7]  Fukuyama

[8] - Mogilner

[9]  Hsieh

[10] - Sacks

[11] - Sehee han

[12] - Thompson

[13]  Augmented Dicky-Fuller

[14]  -Schwarz-bayesian

[15]  -Hannan-Quinn

[16]  -Akaike

[17] - -Johansen Cointegration Test

[18]  -Impluse Response Function (IRF)

[19]  -Variance Decompositions of forecast errors

[20]  -John Y. Campbell


حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات رایمگ است.
حق نشر © 1403-1396

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره رایمگ| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]