کد مقاله : tscr-46617 بازدید : 2319 صفحه: 314 - 334

نوع مقاله: پژوهشی

 تأثیر فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش در ادارات ورزش و جوانان شمال غرب کشور

محورهای موضوعی :

طاهر جباری دستجرد ¹ , کاظم مهری ^{2
*} , محمد نصیری ³

1 - دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل،
2 - هیات علمی گروه تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نقده
3 - استادیارمدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

تاریخ دریافت : 1402/07/05 تاریخ پذیرش : 1402/08/06 تاریخ انتشار : 1403/02/16

کلید واژه: کلید واژه ها: فراموشی سازمانی هدفمند, عملکرد سازمانی , مدیریت دانش, ادارات ورزش و جوانان.,

چکیده مقاله :

چكيده هدف از پژوهش حاضر تاثیر فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش در ادارات ورزش و جوانان شمال غرب کشور بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود که به روش میدانی اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران و کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان های شمال غرب کشور بود. تعداد 301 شرکت کننده به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. داده¬ها از طریق پرسشنامه جمع¬آوری شد (ضریب آلفا بالای 8/0 بود). برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از آمار توصیفی (مثل جدول، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری) با استفاده از دو نرم افزار SPSS و PLSاستفاده شد. نتایج نشان داد که فراموشی هدفمند، تأثیر مثبت و معناداری بر مدیریت دانش داشت (001/0=p). همچنین مدیریت دانش و فراموشی هدفمند، اثرات مثبت و معناداری بر عملکرد سازمانی داشتند (001/0=p و 001/0=p). در این تحقیق ما نقش میانجی مدیرت دانش و همچنین نوآوری را در ارتباط بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی را مورد بررسی قرار دادیم که نتایج تحقیق نشان داد مدیریت دانش ارتباط بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی را میانجی می کند. نتایج بیانگر آن است که از طریق فراموشی سازمانی اثربخش، سازمان¬ها قادرند دانش را به محصول، خدمت و فرآیندی نو تبدیل کنند که این امر نتایج نوآورانه مدیریتی و عملیاتی را به همراه دارد.

چکیده انگلیسی:

Taher Jabbari Dastjerd Kazem Mehri Mohammad Nasiri Abstract The purpose of this research was the effect of targeted organizational forgetting on organizational performance with the role of knowledge management mediator in sports and youth departments in the northwest of the country. The current research was of a descriptive-correlation type and applied in terms of purpose, which was carried out by the field method. The statistical population of this research included all managers and employees of sports and youth departments in the northwestern provinces of the country. 301 participants were selected as a statistical sample using random sampling method. The data was collected through a questionnaire (alpha coefficient was above 0.8). For data analysis, descriptive statistics (such as tables, mean, standard deviation) and inferential statistics (Pearson correlation coefficient, confirmatory factor analysis and structural equation modeling) were used using SPSS and PLS software. The results showed that purposeful forgetting had a positive and significant effect on knowledge management (p=0.001). Also, knowledge management and purposeful forgetting had positive and significant effects on organizational performance (p=0.001 and p=0.001). In this research, we investigated the mediating role of knowledge management as well as innovation in the relationship between organizational forgetfulness and organizational performance, and the research results showed that knowledge management mediates the relationship between organizational forgetfulness and organizational performance. The results show that through effective organizational forgetting, organizations are able to transform knowledge into a new product, service and process, which brings innovative managerial and operational results.

منابع و مأخذ:

منابع
اورک، ناهید،؛ ایمانی، محمدنقی؛ و ناظم،فتاح. (1398). بررسی رویکرد مدل‌یابی معادلات ساختاری در تبیین روابط بین سبک‌های رهبری، یادگیری سازمانی، عملکرد سازمانی و فراموشی سازمانی. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 13(3)، 9-27.
کرمی, خاطره, سلیمی, سلطان حسینی, محمد. (2019). تبیین و پیاده‌سازی مدل ترکیبی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده‌ها در ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی هیئت‌های ورزشی. مطالعات مدیریت ورزشی, 11(54), 205-242.‎
براتی, مهری, مستحفظیان, جعفری, رهبری. (2019). طراحی مدل رابطه بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان ادارة کل ورزش‌وجوانان استان اصفهان. مطالعات مدیریت ورزشی, 11(57), 217-238.‎
بهنام، محسن. (1394). مدل ارتباطی مدیریت دانش مشتری با وفاداری مشتریان در صنعت خدمات ورزشی. رساله دکتری، دانشکده تربیت بدنی وعلوم ورزشی، دانشگاه تهران.
صابری,علی ؛ گودرزی، صمد (2019). تأثیر مدیریت دانش بر اثربخشی کارکنان وزارت ورزش‌وجوانان با تأکید بر نقش میانجی خرد سازمانی. پژوهش در ورزش تربیتی, 7(16), 149-168.‎
سلیمی مهدی؛ موسوی، زهره (1398). رابطه اخلاق حرفه ای با یادگیری و فراموشی سازمانی هدفمند: نقش میانجی تسهیم دانش. اخلاق در علوم و فناوری.; ۱۴ (2) :۷۴-۸۲
صلواتی، عادل؛ باغبانیان، مصطفی وزندی،رزان(1392). فراموشی سازمانی و مقاومت در برابر تغییر.فصلنامه علمی – پژوهشی، مطالعات مدیریت(بهبود و تحول)، سال 23، (7): 49-73.
میرزایی مسعود؛ اسلامبولچی، علیرضا؛ خورشیدی ،سیما (1397). تحلیل ارتباط بین فراموشی سازمانی هدفمند و خلاقیت فردی با نوآوری سازمانی (مورد مطالعه: بیمارستان شهید چمران کنگاور)، دومین کنفرانس بین المللی تحولات نوین ر مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
کشته گر, عاطفه ؛ ناستی زایی, ناصر. (1399). تأثیر رهبری اخلاقی بر فراموشی سازمانی هدفمند با نقش میانجی یادگیری سازمانی. فصلنامه مدیریت دانش سازمانی, 3(4), 171-211.
مصلحی, گودرزی؛ محمود, علی دوست قهفرخی؛ ابراهیم, خدیور. (2021). شناسایی راهبرد مدیریت دانش در وزارت ورزش و جوانان با استفاده از رویکرد پویا. پژوهش در ورزش تربیتی, 9(24), 17-42.‎
مشبکی, ربیعه, و مسعود. (2021). فراموشی سازمانی هدفمند (استراتژیک): اکسیر رقابت‌پذیری درسازمان. پژوهش های مدیریت در ایران, 13(4), 194-218.‎
عیدی حسین، عباسی همایون، عیدی پور کامران(1394) پیش‌بینی بی تفاوتی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه از طریق هوش راهبردی مدیران. رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، ۳ (۹) :۷۱-۸۱

Delshab, V., and Sadeghi Boroujerdi, S. (2018), “Investigating the influence of unlearning on knowledge management in sport organizations”, Kybernetes, Vol. 47 No, 10, pp. 2025-2040.
Delshab, V., Winand, M., Sadeghi Boroujerdi, S., Hoeber, L., & Mahmoudian, A. (2022). The impact of knowledge management on performance in nonprofit sports clubs: The mediating role of attitude toward innovation, open innovation, and innovativeness. European Sport Management Quarterly, 22(2), 139-160.
-Gholipour. R., Esmaeili. M.R., Honari. H., Ghorbani. M.H. (2017). Codification the Development Model of Knowledge Management in Ministry of Youth and Sports by Using Grounded Theory. Research on Educational Sport, 5(13), 193-214. (In Persian). Doi: 10.22089/res.2017.3566.1242.
-Huang, D., Chen, S., Zhang, G. and Ye, J. (2018). Organizational forgetting, absorptive capacity, and innovation performance: A moderated mediation analysis", Management Decision, 56(1), 87-104.
Schüffler, A. S., Thim, C., Haase, J., Gronau, N., & Kluge, A. (2020). Information Processing in Work Environment 4.0 and the Beneficial Impact of Intentional Forgetting on Change Management. Zeitschrift für Arbeits-und Organizations psychology a&O.
Vos, S., Breesch, D., and Scheerder, J. (2012), “Undeclared work in non-profit sports clubs: A mixed method approach for assessing the size and motives”, VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 23, 846–869.
-Winand, M., Scheerder, J., Vos, S., and Zintz, T. (2016), “Do non-profit sport organizations innovate? Types and preferences of service innovation within regional sport federations”, Innovation, Vol. 18 No. 3, pp. 289-308.
-Trequattrini, R., Del Giudice, M., Cuozzo, B., and Palmaccio, M. (2016), “Does sport innovation create value? The case of professional football clubs”, Technology, Innovation and Education, Vol. 2 No. 1, p. 11.
-Vos, S., and Scheerder, J. (2014), “Fact or fiction? An empirical analysis of cooperation between mass sport providers at the local level”, European Journal for Sport and Society, 11, 7–34.
-MohammadEsmaeil, S., & seyed vakili, S. R. (2018). A Study Impact of Organizational Forgetting on Implementing Knowledge Management. Management Studies in Development and Evolution, 27(89),
.Nazarian Madavani, A., & mokhtari dinani, M. (2016). The Prediction of Organizational Performance through Knowledge Management in Sports Organizations. Sport Management Studies, 8(36), 73-92.
-Wenhui, H., and Zhen, Z. (2011). Innovation of management model of sport event based on knowledge management, In Product Innovation Management (ICPIM), 6th International Conference on Product Innovation Management (ICPIM 2011), 644-649. doi:10.1109/ICPIM.2011.5983745.
Wemmer, F., Emrich, E., and Koenigstorfer, J. (2016), “The impact of coopetition-based open innovation on performance in nonprofit sports clubs”, European sport management quarterly, Vol. 16 No. 3, pp. 341-363.

متن کامل:

مكانيزم پاسخگويي

فصلنامه راهبرد توسعه/ سال نوزدهم/ شماره 4 (پیاپی76)/ زمستان 1402/ 334-314

Quarterly Journal of Development Strategy, 2024, Vol. 19, No.4 (76), 314-334

        تأثیر فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی
             با نقش میانجی مدیریت دانش در ادارات ورزش و
             جوانان شمال غرب کشور

طاهر جباری دستجرد¹
کاظم مهری²
محمد نصیری³

(تاريخ دريافت 5/7/1402 ـ تاريخ تصويب 6/8/1402)

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چكيده

هدف از پژوهش حاضر تاثیر فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش در ادارات ورزش و جوانان شمال غرب کشور بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود که به روش میدانی اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران و کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان های شمال غرب کشور بود. تعداد 301 شرکت کننده به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامه جمعآوری شد (ضریب آلفا بالای 8/0 بود). برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی (مثل جدول، میانگین، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری) با استفاده از دو نرم افزار SPSS و PLSاستفاده شد. نتایج نشان داد که فراموشی هدفمند، تأثیر مثبت و معناداری بر مدیریت دانش داشت (001/0=p). همچنین مدیریت دانش و فراموشی هدفمند، اثرات مثبت و معناداری بر عملکرد سازمانی داشتند (001/0=p و 001/0=p). در این تحقیق ما نقش میانجی مدیرت دانش و همچنین نوآوری را در ارتباط بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی را مورد بررسی قرار دادیم که نتایج تحقیق نشان داد مدیریت دانش ارتباط بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی را میانجی می کند. نتایج بیانگر آن است که از طریق فراموشی سازمانی اثربخش، سازمانها قادرند دانش را به محصول، خدمت و فرآیندی نو تبدیل کنند که این امر نتایج نوآورانه مدیریتی و عملیاتی را به همراه دارد.

کلید واژه ها: فراموشی سازمانی هدفمند، عملکرد سازمانی ، مدیریت دانش، ادارات ورزش و جوانان.

1-مقدمه

با توجه به نقش مهم ادارات ورزش و جوانان در توسعه و گسترش هر رشتة ورزشی و این نکته که فعالیت و سرمایه گذاری در هریک از ادارات ورزشی سرمایه گذاری برای این نسل و نسلهای بعدی است، منابع و امکانات مختلفی در اختیار هیأت ها قرار گرفته اند تا رﺅسای ادارات از همة منابع و امکانات موجود برای دستیابی به کارایی و درپی آن اثربخشی و رسیدن به عملکرد مطلوب، بیشترین استفاده را کرده و چگونگی استفاده از منابع را نیز بررسی و ارزیابی کنند (کرمی، سلیمی و سلطان حسینی، 1398). ادارات ورزش و جوانان ﺑﺎ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻦ نیروی انسانی، ﺑﻮدﺟﻪ و ﺳﺮاﻧﻪ به عنوان وروديﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮد، ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﺸﺎن را آﻏﺎز و ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺮح وﻇﺎﻳﻒ تعیین ﺷﺪه ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ، ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را در زﻣﻴنة رﺷﺘﻪﻫﺎﻳﻲ همچون؛ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ورزش ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ، ورزش ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ، آﻣﻮزش رشته های ورزﺷﻲ، آموزش داوري، ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ و ﺑﺮﮔﺰاري روﻳﺪادﻫﺎي ورزﺷﻲ، ﺳﺎﺧﺖ و اﺣﺪاث ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ورزﺷﻲ ﺟﺪﻳﺪ، اﻋﺰام ورزﺷﻜﺎران و ﺗﻴﻢ ﻫﺎي ورزﺷﻲ اﺳﺘﺎن ﺑﻪ رویدادهای ورزﺷﻲ، ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ورزﺷﻲ و ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎنﻫﺎ اراﺋﻪﻣﻲدهند (بهنام، محسن، 1394). این سازمانهای ورزشی برای اینکه بتواند خود را در محیط پر تلاطم اطراف حفظ کند، باید از قالب‌های غیر پویا خارج و به سمت سازمان یاد گیرنده متحول شود. بنابراین؛ بایستی به دنبال استراتژی‌های جدید و نو آورانه باشد تا بتواند محیط را برای به روز کردن اطلاعات و حفظ دانش و فراموش کردن دانش بیهوده، تجهیز نماید. یا ناآگاهانه (تصادفی) بخشی از دانش موجود سازمان را از دست میدهد( صلواتی و همكاران، 1392). دانش، مانند منابع دیگر، می تواند به سرعت کهنه شود؛ بنابراین، مدیران باید بطور مداوم دانش خود را جهت همگام شدن با تغییرات مداوم در محیط به روزرسانی کنند (سپتاکاریون و همکاران⁴ ، 2015). دراین شرایط، سازمان باید با اجرای فراموشی سازمانی هدفمند، دانشی را که به هر دلیلی منسوخ و کهنه شده و دارای اثرات منفی احتمالی است، به شکل آگاهانه شناسایی نموده و اقدامات و فعالیتهای مناسبی را جهت کاهش یا حذف میزان وابستگی به آن انجام دهد (لیال رودریگز ⁵ ، 2015). مفهوم فراموشی سازمانی هدفمند با ناتوانی سازمان در یادگیری یا فراموشی تصادفی سازمانی متفاوت است و اشاره به فرآیند کنار گذاشتن آگاهانه باورها، قواعد و رویه های قدیمی غیرمفید سازمانی دارد (سگارا نا وارو و ونسلی⁶ ، 2019). در واقع، فراموشی سازمانی هدفمند چارچوبی می باشد که شرایط لازم برای کنارگذاشتن روشها و ارزشهای غیر ضروری ایجاد کرده، موجب ایجاد فضای اضافی برای یادگیری دانش جدید، و مهم تر از همه منجر به تشویق و ترغیب مدیران به اجرای این فعالیتها میباشد (تسانق⁷ ، 2017). فراموشی سازمانی هدفمند اشاره به مجموعه اقداماتی دارد که یک سازمان انجام میدهد تا فراموشی داده های غیر لازم را تسهیل کرده و از نابودی داده های مفید جلوگیری نماید. این مجموعه اقدامات در سه حوزه برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی صورت می پذیرد (صادقیان و همكاران، 2012). بنابراین فراموشی سازمانی، توانایی حذف دانش منسوخ و ناکارآمد است و بخش مهمی از پویایی دانش در سازمان ها محسوب می شود، و با پویایی دانش مرتبط است (جیانگ⁸ 2010). از سوی دیگر اعتقاد بر این است که فراموشی سازمانی، تکمیل کننده یادگیری سازمان است (میرزایی و همکاران 1397). دیدگاه دانش به عنوان یک منبع برای توسعه سایر منابع سازمانی، گویای این است که مدیریت دانش، محرک بسیار مهم نوآوری و عملکرد کسب و کار است(فرارسی و همکاران، 2012). مدیریت دانش با ساختاردهی و دسترسی به تجربه، دانش و مهارت هایی که قابلیت های جدیدی را به وجود می آورد، سازمان را به سمت نوآوری تشویق کرده و عملکرد سازمان را ارتقا می دهد(عبدی و شنین ،2015). در واقع، فعالیت های مدیریت دانش بر میزان انگیزش کارکنان، توانایی های نوآورانه، رضایت و موفقیت مالی سازمان تأثیر می گذارد(وانینی و بوچرت⁹ ، 2014). از این رو، ایجاد زمینة فراموشی سازمانی هدفمند به عنوان ابزاری اساسی می باشد تا آنها صحیح تر عمل کنند. لذا، اهمیت وجود فراموشی سازمانی هدفمند به عنوان ابزاری اساسی برای ارائه خدمات نوآورانه و بهبود عملکرد ادارات ورزش و جوانان امری ضروری است. سازمانهای ورزشی مانند باشگاه ها و فدراسیونهای ورزشی در رقابت برای افزایش عضویت و کسب منابعی همچون حامیان مالی، کمک هزینه ها، تسهیلات و داوطلبان با چالش هایی مواجه هستند (ووس و اسکادر¹⁰ ، 2014، 10). با توجه به فشار رقابتی موجود در سازمانهای ورزشی و ضرورت تمایز خود را از ارائه دهندگان خدمات ورزشی تجاری، این سازمان ها نیاز به بسیج منابع، دانش و مهارت های شخصی جهت اجرای ایده های جدید و نوآوری دارند (ویناند و همکاران¹¹ ، 2016، 290). در حقیقت در سازمانهای ورزشی، هرگونه نوآوری فنی و تاکتیکی که توسط مدیران و مربیان ارائه می شود، نمی تواند پاسخگوی تقلید آن ها شود و تنها نوآوریهایی که شامل مجموعه ای از مهارت های مناسب که با دانش عجین شده اند منجر به مزیت رقابتی در درازمدت می شود (ترکاترینی¹² ، 2016، 11). سازمانهای ورزشی عصر حاضر درمعرض تغييرات ناپيوسته قرار دارند. ارتباط و تعامل این سازمانها با عوامل مختلفی چون دولت، بخش خصوصی، حاميان مالی، فدراسيونها و هيئتهای ورزشی و سایر سازمانهای ورزشی بين المللی و مهمترازهمه، عوامل اجتماعی، اقتصادی، سياسی و فرهنگی همگی دست به دست هم داده اند تا محيطی پرتلاطم را برای وزارت ورزش وجوانان ایجاد کنند (براتی وهمکاران، 1398). در چنين شرایطی، اگر کارکنان دانش لازم را نداشته باشند، احتمالاً پاسخگوی محيط پرتلاطم داخلی و رقبای بيرونی که با سرعتی فزاینده بسمت یادگيری و سازمان یادگيرنده درحال حرکت هستند، نخواهند بود و به اثربخشی لازم نخواهند رسيد. توجه به این نکته نيز مهم است که سازمانهای ورزشی به ویژه با توجه به تفاوت آنها با سازمانهای غيرورزشی، در توليد محصول نهایی که در محيط ورزش اغلب محصولات آنها غيرملموس و از نوع خدمات هستند، نيازمند حذف ابعاد زاید سازمانی و اطلاعات قدیمی و به روزکردن چرخة ارایه خدمات هستند (عیدی وهمکاران، 2018). استفاده مناسب از مدیریت دانش می تواند ورزش کشور را توسعه داده و انواع مختلف مدال و دستاوردهای ورزشی را ایجاد کند. همچنين، سازمان ورزشی غیر انتفاعی با ايجاد دانش و استراتژي هاي توسعه ورزش در جامعه و ارائه شواهدي در مورد ارزش و مزاياي ورزش در جامعه، مشارکت افراد در ورزش را بیشتر می کنند. علاوه بر این، به دلیل ماهیت سرویس گرا و مسئولیت مسائل مربوط به سلامت جامعه، انتظارات مختلفی نسبت به اهداف سازمان ورزشی غیر انتفاعی وجود دارد و باید یک تعریف مدرن برای آنها که در آن یکی از موضوعات اصلی باید مورد بحث قرار گیرد، مدیریت دانش به دلیل تغییرات سریع جامعه است . مدیریت دانش برای افزایش عملکرد در ابعاد سازمانی (مانند: مهارت کارکنان، عملکرد داخلی) نیز ضروری است (عاشوری و همکاران، 2015).بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین تاثیر فراموشی سازمانی بر عملکرد سازمانی در ادارات ورزشی از طریق مدیریت دانش در ادارات ورزش و جوانان شمالغرب کشور بود.

2-ادبیات و پیشینه پژوهش

براتی و همکاران (1398) در پژوهشی به بررسی رابطه بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان ادارة کل ورزش وجوانان استان اصفهان پرداختند. نتایج پژوهش نشان می دهد که همبستگی بین فراموشی سازمانی هدفمند با اثربخشی سازمانی کارکنان برابر با 32/0 و همبستگی بین فراموشی سازمانی هدفمند با چابکی سازمانی کارکنان برابر با 23/0 بود که در سطح 05/0 معنی دار بود. با توجه به این یافته ها مدیران وزارت ورز ش وجوانان باید توجه خاصی به عامل فراموشی سازمانی و چابکی سازمانی و ارائة شیوه های خلاق برای اصلاح ساختار سازمان درجهت نیل به اثربخشی سازمانی داشته باشند.

صابری و گودرزی (1398) در پژوهشی نشان دادند که مدیریت دانش بر اثربخشی سازمانی ادارات ورزش وجوانان تأثیر مستقیم دارد. همچنین، مدیریت دانش ازطریق خرد سازمانی بر اثربخشی سازمانی بصورت غیرمستقیم تأثیر داشت. با توجه به نتایج بدست آمده مدیران سازمانهای ورزش پیشنهاد می شود که از خرد سازمانی به عنوان متغیری اثرگذار بر اثربخشی بیشتر مدیریت دانش بر اثربخشی سازمانی بهره گیرند.

هدف از پژوهش سلیمی و موسوی (1398) بررسی رابطه اخلاقی حرفه ای با یادگیری و فراموشی سازمانی هدفمند کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان اصفهان، با توجه به نقش میانجی متغیر تسهیم دانش بود. نتایج نشان داد اخلاق حرفه ای به طور مستقیم با تسهیم دانش؛ با یادگیری سازمانی؛ و با فراموشی سازمانی هدفمند، ارتباط مثبت و معناداری دارد. همچنین اخلاق حرفه ای به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر میانجی تسهیم دانش با یادگیری سازمانی رابطه مثبت و معنادار را گزارش نمودند.

نتایج پژوهش اورک و همکاران (1398) در پژوهشی با عنوان بررسی رویکرد مدل‌یابی معادلات ساختاری در تبیین روابط بین سبک‌های رهبری، یادگیری سازمانی، عملکرد سازمانی و فراموشی سازمانی نشان دادند که مسیر مستقیم رهبری تحولی بر عملکرد سازمانی و فراموشی سازمانی، مسیر مستقیم رهبری عدم مداخله و یادگیری سازمانی بر عملکرد سازمانی و مسیر مستقیم عملکرد سازمانی بر فراموشی سازمانی معنادار و مسیر غیرمستقیم رهبری تحولی، رهبری عدم مداخله و یادگیری سازمانی با واسطه عملکرد سازمانی بر فراموشی سازمانی معنادار بود.

احمدی و شیخ السلامی (1398) در تحقیقی با عنوان تاثیر نوآوری بر عملکرد سازمان با نقش میانجی گری فناوری اطلاعات بیان کردند که رادیکالیته نوآوری بر عملکرد سازمانی از حیث میزان فروش تاثیر مثبت و مستقیم و میزان نوآوری بر عملکرد سازمانی از حیث میزان فروش تاثیر مثبت و مستقیم بوده است. همچنین وسعت نوآوری خارجی دارای نقش تعدیلگر در تاثیر انعطاف پذیری فناوری اطلاعات بر رادیکالیته نوآوری نبوده است؛ در نهایت، تاثیر یکپارچگی فناوری اطلاعات بر میزان نوآوری به میزان 567/0 گزارش شده که نوآوری خارجی نقش تعدیلگر داشته است.

کشته گر و ناستی زایی (1399) در پژوهشی با عنوان تأثیر رهبری اخلاقی بر فراموشی سازمانی هدفمند با نقش میانجی یادگیری سازمانی، نتیجه گیری کردند که مدیران سازمان با مشارکت دادن کارکنان در تصمیم گیریها، تشویق آنان به یادگیری و تبادل دانش با یکدیگر، و حاکم کردن محیط اخلاقی و حمایتی در سازمان می توانند قابلیت یادگیری سازمانی و فراموشی سازمانی را بهبود ببخشند.

شافلر و همکاران¹³ (2020) پژوهشی با عنوان پردازش اطلاعات در محیط کار و تأثیر فراموشی عمدی بر مدیریت تغییر انجام دادند. یافته ها نشان داد فراموشی سازمانی رابطه پردازش اطلاعات در محیط کار با مدیریت تغییر را تعدیل می کند.

آنتونز و پین هیرو (2020) در پژوهشی با عنوان پیوند مدیریت دانش، یادگیری سازمانی و حافظه سازمانی دریافتند که بین مدیریت دانش، یادگیری و حافظه سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین یادگیری سازمانی و حافظه سازمانی رابطه مثبت و معنادری وجود داشت.

دلشب و همکاران (2020) در تحقیقی با عنوان تأثیر فراموشی سازمانی بر عملکرد سازمانی از طریق مدیریت دانش، مورد مطالعه: باشگاه‌های خصوصی ورزشی در ایران دریافتند که زمینه‌ی فراموشی سازمانی تأثیر مثبتی بر مدیریت دانش و عملکرد سازمانی دارد. همچنین مدیریت دانش نقش میانجی نسبی را در رابطه بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی ایفا نمود. سازمان‌های ورزشی غیر انتفاعی باید از مزیت ارتقاء زمینه‌های ‌آموزشی برای تسهیل کسب، ایجاد، اشتراک، ذخیره‌سازی و کاربرد دانش جدید در بین اعضا استفاده کنند که به نوبه خود می‌تواند به عملکرد بهتر آنها کمک کند.

مرور ادبیات و پیشینه تحقیق در این زمینه نشان می دهد که فراموشی سازمانی و یادگیری نقش مهمی در نوآوری و خلاقیت ایفا میکنند. از سوی دیگر اکثر تحقیقات در حوزه خارج از ورزش و سازمان های متولی ورزش به ویژه هیئت های ورزشی در استان ها که می توانند ورزش استان را هدایت کنند، صورت گرفته است و توجه به بحث مدیریت دانش در سازمان های ورزشی خیلی مورد توجه قرار نگرفته است. از سوی دیگر به نقش میانجی یادگیری سازمانی در ارتباط بین فراموشی و نوآوری سازمان به جز چند تحقیق محددود، توجه ویژه نشده است.

3-مواد و روش ها

با توجه به ماهیت و ویژگیهای این پژوهش و به منظور تحقق اهداف مطرح شده، تحقیق حاضر از نوع توصیفی-همبستگی و از نظر هدف کاربردی، که به روش میدانی توسط محقق در سال 1401 انجام گرفت. به منظور بررسی تأثیر فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی ادرات ورزش و جوانان شمالغرب کشور با تأکید بر نقش میانجی نوآوری در خدمات و مدیریت دانش از پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری در قسمت کمی شامل کلیه مدیران و کارکنان ادارات ورزش و جوانان استانهای شمالغرب کشور به تعداد 1395 نفر بودند. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه ‌برداری تصادفی و براساس فرمول کوکران تعداد301 نفر انتخاب شدند. در این مطالعه، فراموشی سازمانی هدفمند به عنوان متغیر مستقل و عملکرد سازمانی ادارات ورزش و جوانان شمالغرب کشور به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. متغیر میانجی این مطالعه نیز نوآوری در خدمات و مدیریت دانش بود.

جهت سنجش فراموشی سازمانی هدفمند محقق ساخته توسط مشبکی، بستام و دهیادگاری (2012، 99)، 2 مولفه مدیریت یادگیری زدایی و پرهیز از عادات بد شامل 5 سوال بود که به صورت 5 مقیاس لیکرتی از خیلی کم تا خیلی زیاد در نظر گرفته شد. به منظور اندازهگیری نوآوری در خدمات از پرسشنامه ویناند و همکاران¹⁴ (2013، 57) با 7 سوال استفاده شد. جهت اندازه گیری متغیر عملکرد سازمانی از پرسشنامه ویناند و همکاران (2014، 125) با 15 سوال در پنج بعد عملکرد مالی، ورزشی (شامل حرفه ای و همگانی)، مشتری، استراتژیک، ارتباطات و تصویر برند سازمانی که به عنوان ابعاد اصلی عملکرد در مطالعات سازمانهای ورزشی شناخته شده اند، استفاده شد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه استفاده شد. با استفاده از سایت کافه پردازش، ‌پرسشنامه به صورت آنلاین طراحی شد. لینک پرسشنامه به گروهها و کانالهای تلگرامی مربوط به ادارات ورزش و جوانان استانهای شمالغرب کشور ارسال شد و از کارکنان خواسته شد تا از طریق لینک به پرسشنامه پاسخ دهند. پرسشنامههای آنلاین برگشت داده شده از طریق نرمافزار کافه پردازش در فایل اکسل ذخیره شدند. پس از یادآوری های مکرر و تشویق اعضا، فایل اکسل پرسشنامه ها دانلود شده و به نرمافزار اس پی اس اس منتقل شدند.

در این مطالعه برای تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده از آمارهای توصیفی و استنباطی با مشورت اساتید متخصص آمار استفاده شد. در بخش آمار توصیفی از شاخصهایی مثل جدول فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و سایر پارامترهای لازم جهت خلاصه نمودن و دسته بندی داده ها استفاده شد. در ادامه برای بررسی و تحلیل فرضیههای تحقیق و برازش مدل، از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری که جزو روشهای آمار استنباطی هستند، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو نرم افزار اس پی اس اس ¹⁵ و پی ال اس¹⁶ در سطح معناداری 5 صدم استفاده شد. بدین منظور، ابتدا پرسشنامهها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفتند و پس از مشخص شدن قدرت اندازهگیری هر یک از سوالات، برای اندازهگیری روابط علّی میان متغیرهای تحقیق، وارد مدل معادلات ساختاری در نرم افزار شدند. بنابراین تجزیه و تحلیل دادهها به دو بخش تقسیم شد: بخش اول شامل بررسی پرسشنامهها و بخش دوم شامل بررسی مدل ساختاری به منظور تحلیل فرضیههای تحقیق بود.

4-یافته ها

با بررسی متغیرهای جمعیت شناختی بر اساس اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه های پژوهش، یافته های توصیفی جمعیت شناختی مرتبط با مطالعه حاضر به دست آمد که در جدول 1 ارائه شده است.

جدول (1)- اطلاعات جمعیت شناختی

جنسیت	فراوانی	درصد فراوانی	انباشتگی
مرد	190	1/63	1/63
زن	111	9/36	100
سن
30-20	79	2/26	2/26
40-31	160	2/53	4/79
> 40	62	6/20	100
تحصیلات
کارشناسی	84	9/27	9/27
کارشناسی ارشد	199	1/66	94
دکتری	18	6	100
نوع استخدامی
پیمانی – رسمی	214	1/71	1/71
قرار دادی	87	9/28	100
تعداد نمونه	301	100

در ادامه ساختار عاملی ابزار ها مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، باتوجه به نتایج جدول 2، تمامی متغیرها از سطح آلفا (بالاتر از 70/0) و پایایی مرکب مورد قبولی ( بالاتر از 80/0) قرار داشتند، لذا قابلیت اعتماد پرسشنامه مورد تآیید قرار گرفت.

جدول (2)- برآورد روایی همگرا و پایایی

متغیر	آلفا	پایایی مرکب	میانیگن واریانس
عملکرد سازمانی	899/0	918/0	531/0
فراموشی هدفمند	816/0	859/0	501/0
مدیریت دانش	847/0	877/0	512/0

بر اساس نتايج جدول 3 نیز مقدار روایی واگرا در سطح مطلوبی می باشد، بر اساس ماتريس روشها و خصیصهها مبنی بر نقطه برش مطلوب باید کمتر از 85/0 يا 9/0 برای هر خصیصه باشد. نتایج نشان داد که تمامی شاخص‌ها از میزان روایی واگرای مطلوب برخوردارند، لذا مدل مفهومی حاضر از جهت روایی (واگرا) شرط لازم جهت انجام تحلیل را دارا بود.

جدول (3)- ارزیابی روایی واگرا

متغیر	عملکرد سازمانی	فراموشی هدفمند	مدیریت دانش
عملکرد سازمانی
فراموشی هدفمند	892/0
مدیریت دانش	768/0	773/0

مفروضه هم خطی بر اساس شاخص ضریب تورم واریانس¹⁷ برای متغیرهای برون زای مدل مورد بررسی قرار گرفت، نتایج (فراموشی هدفمند، 77/2، مدیریت دانش، 95/1) نشان داد که تمامی متغیرها از میزان دامنة (5 یا 5/2) نیز پایین تر هستند. براساس این معیار نیز شرط عدم هم خطی بین سازه‌ها نیز برقرار است؛همچنین فرض برقراری رابطه همبستگی بین متغیرهای مدل نیز در جدول 4 گزارش شده است.

جدول( 4)- همبستگی متغیرهای مکنون

متغیر	عملکرد سازمانی	فراموشی هدفمند	مدیریت دانش
عملکرد سازمانی	1
فراموشی هدفمند	796/0	1
مدیریت دانش	720/0	679/0	1

با توجه به رعایت مفروضه های فوق، مدل آزمون شده در حالت استاندارد در شکل 1 نشان داده شده است.

شکل (1)- مدل در حالت ضرایب استاندارد

$C:\Users\User\Desktop\1.jpg$

نتایج آزمون مدل ساختاری نشان داد که ضرایب مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم در سطح معنی دار می باشند (001/0=p) که در جدول 5 ارائه شده اند.

جدول(5)- ضرایب اثرات مستقیم و غیر مستقیم مدل آزمون شده مطالعه

متغیرها	coefficient	t	p
فراموشی هدفمند ~ مدیریت دانش	679/0	126/9	001/0
فراموشی هدفمند ~ عملکرد	203/0	149/2	001/0
مدیریت دانش ~ عملکرد	215/0	020/3	001/0
فراموشی هدفمند ~ مدیریت دانش~ عملکرد	146/0	727/2	001/0

5-بحث و نتیجه گیری

امروزه با رقابتی شدن فضای موجود در ادارات ورزشی و مواجهه با مشتریانی با سلایق متفاوت و رقابت سازمانهای ورزشی با دیگر فعالیتهای اوقات فراغتی، توجه به نوآوری جهت تمایز در خدمات در این سازمانها بیش از پیش احساس می‌شود. در محیطی که مشتریان آگاهی یافته‌اند و قدرت انتخاب می‌یابند، دیگر غفلت از خواسته های جدید آن‌ها امکان پذیر نیست. در چنین فضایی سازمان‌های ورزشی بایستی به دنبال راه کارهایی جهت کسب و اجرای دانش جدید و به روز رسانی خود یعنی فراموشی هدفمند باشند تا بتوانند با ارائه خدماتی نوآورانه و متناسب با نیازهای مشتریان، گامی مهم در جهت رقابت پذیری و بهبود عملکرد سازمانی خود بردارند. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر فراموشی سازمانی بر عملکرد سازمانی از طریق مدیریت دانش در ادارات ورزش و جوانان استانهای شمالغرب کشور بود. نتایج این مطالعه نشان داد که داده‌ها براساس شاخص‌های برازش از تناسب خوبی با مدل فرض شده برخوردار بودند. همچنین، نتایج برگرفته از آزمون مدل مطالعه ما نشان داد که فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی اثر معناداری داشت، اندازه اثر بدست آمده برابر 093/0 می باشد که بر طبق نظر کوهن (1988) مقادر 02/0، 15/0 و 35/0 به ترتیب، اندازه اثر ضعیف، متوسط و قوی یک سازه بر سازة دیگر است. نکته ای که وجود دارد این است که به هر اندازه این معیار از مقدار بالاتری برخودار باشد، میزان برآورد رگرسیونی (اثر یک سازه بر سازه دیگر) آن که در ادامه آورده خواهد شد بیشتر خواهد بود. یافته ها نشان میدهد که اندازه اثر فراموشی هدفمند و نوآوری با مقدار 912/0، دارای بیشترین مقدار و فراموشی هدفمند – عملکرد با 093/0؛ دارای کمترین اندازه اثر است. این یافته مطالعه ما با نتایج مطالعات مشبکی، بستام و دهیادگاری (2012، 93)، میرزایی و همکاران (2018، 1) و عیدی و عباسی (2015، 11) همسو بود. در این راستا، به نظر میرسد مدیران باشگاه ها قادرند درک بهتری از رابطه بین فراموشی سازمانی با عملکرد سازمانی داشته باشند. بنابراین مدیران بایستی اهداف و انتظارات شفافی برای اعضا و کارکنان خود تنظیم کرده و درک بهتری از انگیزه های آنها داشته و تلاشهای کارکنان را تشویق کنند. مفهوم فراموشی سازمانی ابزاری ضروری به منظور سازگاری بموقع با تغییرات محیطی، ایجاد بینش و چارچوبی برای تغییر عادات فردی است که این امر اطلاعات مفیدی درباره خواسته ها و ملزومات مشتریان در اختیار باشگاه ها قرار می دهد (مانند طراحی مجدد فعالیت ها و برنامه های باشگاه ها بر اساس علاقه و نیاز مشتریان). همچنین از طریق چارچوبی برای تثبیت مفاهیم جدید، مدیران می توانند زمان ایجاد کارکردهای جدید و یا بازبینی شده را کاهش دهند و از این طریق برتری رقابتی (مانند پیشگامی در توجه به نیازهای متغییر محیطی) کسب کنند. در تبین این یافته‌ها می توان چنین اظهار نظر کرد که ادارات ورزشی باید سریعتر از رقبا، فرآیندها، فرآوردهها و خدمات خود را با استفاده از دانش جدید در سازمان خود به روز کنند. در واقع، این سازمانهاي ورزشی در معرض تغییرات ناپیوستهاي قرار دارند. ارتباط و تعامل این سازمانها با عوامل مختلفی مانند فدراسیونها، ادارات ورزش و جوانان، بخش خصوصی، حامیان مالی و سایر هیأتهاي ورزشی و سازمانهاي ورزشی بینالمللی و از همه مهمتر عوامل اجتماعی، اقتصادي، سیاسی و فرهنگی همگی دست به دست هم دادهاند تا محیطی پرتلاطم براي این سازمانها ایجاد کنند. در چنین شرایطی، اگر مدیران و کارکنان از دانش جدید مورد نیاز برخوردار نباشند، احتمالاً جوابگوي محیط پرتلاطم داخلی و رقباي بیرونی که با سرعت فزایندهاي به سمت یادگیري و سازمان یادگیرنده در حال حرکت هستند، نخواهد بود. بنابراین ایجاد فراموشی سازمانی هدفمند عاملی اصلی برای رقابت پذیری و عملکرد هیأت های ورزشی در نظر گرفته می شود. در همین راستا، میرزایی و همکاران (2018، 1) در تحقیق خود به دنبال تحلیل ارتباط بین فراموشی سازمانی هدفمند و خلاقیت فردی با نوآوری سازمانی (مورد مطالعه: بیمارستان شهید چمران کنگاور) بودند. نتایج آنها نشان داد که بین فراموشی هدفمند و خلاقیت فردی با نوآوری سازمانی مدیران ارتباط معنادار و مثبتی وجود داشت. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که فراموشی سازمانی هدفمند و خلاقیت، 193/. از واریانس نوآوری سازمانی را پیش بینی کرد. لذا به منظور افزایش نوآوری در سازمان توجه به خلاقیت و فراموشی هدفمند به عنوان عاملی مهم به منظور حذف هدفمند دانش قدیمی و مرتفعسازی نیازهای جدید سازمان در راستای تحقق اهداف ضروری به نظر میرسد.

در پژوهش حاضر اثر فراموشی سازمانی هدفمند بر مدیریت دانش نیز مورد تائید قرار گرفت. نتایج مطالعه ما نشان داد که فراموشی سازمانی تأثیر مثبتی بر مدیریت دانش در ادارات ورزشی داشت که به نوبه خود عملکرد سازمانی را بهبود می‌بخشد. نتایج این فرضیه با نتایج محمد اسماعیل و سید وکیلی (2018، 39) و مشبکی، بستام و دهیادگاری (2012، 93) همسو بود. در همین راستا، محمد اسماعیل و سید وکیلی (2018، 39) در پژوهشی با عنوان تاثیر فراموشی سازمانی بر استقرار مدیریت دانش بیان کردند که فراموشی سازمانی عمدي بر خلق، ذخیره، اشتراك و بکارگیري دانش اثر مثبت داشته و فراموشی سهوي بر عوامل مذکور اثر منفی دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که اهمیت نسبی مدیریت دانش در ادارت ورزشی تحت‌تاثیر یک فراموشی سازمانی هدفمند است. بر این اساس، برای استفاده از فرآیندهای مدیریت دانش و جریان دانش به عنوان یک دارایی نامشهود در ادارات ورزشی، مدیران باید به طور منظم دانش منسوخ شده در حافظه سازمانی خود را حذف کرده و ادراک اعضا را نسبت به فراموشی هدفمند تقویت کنند. این امر پیچیدگی فرآیندهای یادگیری و فراموشی سازمانی را تأیید می کند، جایی که توانایی ایجاد دانش جدید و به دست آوردن مزیت رقابتی پایدار به توانایی مدیر برای آماده کردن زمینه برای فراموشی هدفمند بستگی دارد. بنابراین، نتایج بر اهمیت یادگیری در سطح فردی (یعنی دانش آشکار، دانش ضمنی، مدل‌های ذهنی) تأکید می‌کند. از طرفی، صنعت ورزش (اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی) در وضعیت تغییر و نوآوری قرار دارد که در آن فشاری برای مدیران ورزشی وجود دارد که در مورد عملکرد و خدمات مدیریتی خود در محیطی متنوع تر و فراگیرتر فکر کنند. اگر قرار است این ارزش‌های جدید در عملکرد سازمانی گنجانده شوند، نتایج حاصل از این مطالعه از این ایده حمایت می‌کند که مدیران ادارات ورزشی به ترویج زمینه فراموشی سازمانی هدفمند برای تسهیل حذف ارزش‌های قدیمی و دانش منسوخ و پیاده‌سازی دانش جدید در بین اعضا نیاز دارند.

امروزه سازمانها دانش را به عنوان ارزشمندترین و راهبردیترین منبع برای خود قلمداد کرده و بر این باورند که برای ماندگاری رقابت باید قابلیتها و منابع فكری خود را مدیریت کنند. از این رو، در دنیای پر رقابت امروزی، سازمانهایی موفّق خواهند بود که سهم بیشتری از دانش سازمانی را به خود اختصاص داده باشند. هیئتهای ورزشی در هر استانی به عنوان متولی ورزش خود در استان نقش مهمی در پرورش استعدادها و گرایش مردم به ورزش و رشد ورزش همگانی دارند. بنابراین برای رسیدن به اهداف متعالی باید دانش نوین را در اختیار داشته باشند تا بتوانند نوآوری را در کار خود گسترش دهند. از طرفی، فراموشی سازمانی به عنوان مفهومی جدید در مدیریت دانش از این امر مستثنا نیست. به عبارت دیگر، رقابت پذیری تنها در خصوص یادگیری و کسب دانش مطرح نبوده است بلكه شامل فراموش کردن مطالبی در زمان مناسب نیز میشود. در این صورت فراموشی سازمانی بخصوص فراموشی سازمانی هدفمند بر رقابت پذیری و نوآوری یک سازمان موثّر است و به طورکلی مدیریت مناسب فراموشی سازمانی در هر دو بُعد اجتناب از عادات بد و یادگیری زدایی امری اجتناب ناپذیر برای افزایش رقابت پذیری و نوآوری سازمان در محیط متلاطم امروزی است. با توجه به اهمیت بُعد درک شرایط سازمان در ایجاد فراموشی سازمانی هدفمند، پیشنهاد میشود مدیران و مربیان جهت آشنایی با روشهای جدید باشگاه داری و مدیریت باشگاه، از طریق دورهها و کلاسهای آموزشی دانش جدید برای ارائه خدمات نوین را یادگرفته و آگاه شوند. همچنین باشگاهها قبل از بکارگیری روشهای جدید با انتشار بروشورها و یا استفاده از سایر روشها مانند گفتگو و ملاقات حضوری در جهت آگاه سازی بیشتر کارکنان با خدمات نوآورانه اقدام نمایند. بعلاوه، به منظور آشنایی بیشتر کارکنان با فرآیند فراموشی سازمانی بایستی با برگزاری جلسه های هم اندیشی به بررسی و بیان مزایا و معایب ارائه خدمات جدید و قدیم پرداخته و افراد را به پذیرش ارائه خدمات جدید ترغیب کرد. علاوه براین، با توجه به اهمیت بعد تغییر در عادت های فردی در ایجاد فراموشی سازمانی هدفمند، پیشنهاد می شود مدیران با کلامی واضح و روشن و یا با تهیه آیین نامه هایی مبنی بر اینکه انجام چه کارهایی بعد از اجرای متد جدید تخلف هست، موانعی را در تکرار عادات و تجربیات قدیمی ایجاد کنند و با انتشار برگههای نظرسنجی در بین اعضای سازمان، نظر آنها را در زمینة دانش سنتی و منسوخ تغییر داده و سعی در تقویت درک و انتظار کارکنان از تغییرات را فراهم کنند.

نتایج دیگر فرضیه مطالعه ما نشان داد که مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی تاثیرگذار بود. به عبارت دیگر، مدیریت دانش تأثیر مستقیم و قابلتوجهی بر عملکرد سازمانی در ادارات ورزشی داشت. نتایج این فرضیه با یافتههای نظریان مادوانی و مختاری دینانی (2016، 92)، صابری و گودرزی (2019، 149)، ون هوی و وژن (2011، 644) و ومر و همکاران (2016، 341) همسو بود. نظریان مادوانی و مختاری دینانی (2016، 92) در مطالعه مرتبط با مدیران وزارتخانۀ ورزش و جوانان، كمیتۀ ملیالمپیک و پاراالمپیک، آكادمی ملیالمپیک و رؤساي فدراسیونهاي ورزشی نشان دادند كه بین عملكرد سازمانی با مدیریت دانش ارتباط معناداري وجود داشت. همچنین، مشخص شد كه در بین ابعاد مدیریت دانش، خرده مقیاسهای تعیین اهداف دانشی یعنی كسب دانش، توسعۀ دانش، اشتراک و توزیع دانش و بكارگیري دانش با عملكرد سازمانی ارتباط معناداري وجود داشت، اما میان خرده مقیاسهاي ارزیابی دانش، شناسایی دانش و نگهداري دانش با عملكرد سازمانی ارتباط معناداري مشاهده نشد. به طوركلی، یافتههاي پژوهش بیانگر این است كه مدیریت دانش یک پیشبین مهمی براي عملكرد سازمانی است و باید مدیران سازمانهاي ورزشی نسبت به برگزاري دورههاي دانشافزایی تخصصی مرتبط با زمینههاي مختلف ورزشی در سازمان اقدام نمایند. این امر نیاز به تلاش بیشتر در ایجاد ظرفیت ادارات ورزشی در به اشتراکگذاری دانش و کسب دانش برای بهبود عملکرد سازمانی آنها را تایید میکند (ومر و همکاران، 2016، 341). مدیریت دانش میتواند ابزار مهمی در ادارات ورزشی باشد که در آن مدیران ادارات باید ثبات مالی و توسعه عضویت مثبت خود را مدیریت کنند، اهداف استراتژیک خود را بهبود ببخشند (به عنوان مثال، بهبود صلاحیت های منابع انسانی و عملکرد باشگاه)، قابلیتهای برنامهریزی، توسعه و فرآیندهای یادگیری را افزایش دهند (قلیپور، اسماعیلی، هنری و قربانی، 2017، 196) و به اهداف کلی سازمانی خود (مانند ورزش تفریحی و پرورشی و توسعه ورزش حرفهای و قهرمانی) دست پیدا کنند.

در این مطالعه، ما نقش میانجی مدیرت دانش را در ارتباط بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی مورد بررسی قرار دادیم. نتایج مطالعه ما نشان داد که مدیریت دانش ارتباط بین فراموشی سازمانی و عملکرد سازمانی را میانجیگری میکند. نتایج این فرضیه با نتایج هوانگ و همکاران (2018، 78) و دلشب و همکاران (2020، 25) همسو بود. این یافته نشان میدهد که تقویت ادراکات در ادارات ورزش مبنی بر اینکه اجرای موفقیتآمیز فراموشی سازمانی هدفمند، فرآیندهای مدیریت دانش را تسهیل کرده و در نتیجه عملکرد سازمان را بهبود میبخشد. این یافته برای ادارات ورزشی قابلتوجه است، زیرا سازمانهای ورزشی ممکن است با چالش ها و مشکلات در به کارگیری مدیریت دانش در عمل به دلیل تغییرات مداوم در قوانین، مقررات و سیاستها مقابله کنند. همچنین از نتایج این بخش میتوان استنباط کرد که فراموشی سازمانی هرگاه با اجرای برنامه مدیریت دانش همراه باشد، تاثیر مثبتی بر عملکرد سازمانی دارد. در واقع، هرگاه کارکنان و بطور کلی سازمان مسیر فراموشی هدفمند را طی کنند و فضا برای یادگیری و کسب دانش جدید مهیا باشد، در این شرایط هست که اجرای سیستم مدیریت دانش میتواند عملکرد سازمانی را ارتقاء دهد.

بر اساس يافته‌هاي پژوهش و روابط بدست آمده جهت بکارگيري و بهره‌برداري از اثرات مهم فراموشی سازمان هدفمند، ادارات ورزشی با برنامه‌ريزي‌هاي مدون باید زمينة مناسب‌تري جهت بکارگيري و توسعه خدمات مطلوب ايجاد کنند. از آنجايي که ادارات ورزشی، نهادی است که خدمات عمومي و گسترده را ارائه مي‌دهد، براساس نتايج اين نهاد نياز دارد که با توجه به نحوه برخورد جامعه با آن، و گستردگي وسيع و در نتيجه نقد‌پذيري و نظريه‌پردازي‌هاي خالي از علم، فراموشی سازمانی را در سازمان خود به شدت تقويت کند تا بتواند به ايجاد دانش مطلوب و انتشار آن در بين کارکنان و مشتريان خود موفق باشد. با توجه به اينکه مديريت ورزشي يک عامل مجزا از مديريت‌ هاي ديگر است و تعريف مستقل دارد. از طرفی، سازمانهای ورزشي متاثر از چندين بخش شامل بخش‌هاي خاص بودن، سياسي بودن، تأثير رسانه‌ها، تبليغات، عموميت داشتن مسئله ورزش و ...) هستند، لذا سازمان ابعادی را نياز دارد که مانع از ورود اين عوامل شده و يا اينکه اگر وارد شدند، توانايي کنار گذاشتن اين بخش ها را داشته باشد. ادارات ورزشی در طول روز مورد تهاجم اطلاعات بيخودي و تکه‌هاي دانش اضافي قرار مي‌گيرد و سازمان به متغيري که بتواند آن را حفظ کند، نياز دارد تا بتواند دانش را توسعه داده و توانايي مقابله را داشته باشد. به همين خاطر، در سازمان‌هاي ورزشي کشورهايي مثل ايران که سياسي بودن ورزش خيلي به چشم مي‌خورد، اصلي‌ترين متغير، فراموشی سازمانی است که آن را بکار بسته تا در خدمات نوآور موفق باشد. بنابراين، ابعاد فراموشی سازمانی هدفمند را در اين سازمان به عنوان عامل تاثيرگذار بر نوآوری و عملکرد سازمانی در خدمات بايستي مورد توجه قرار گرفته و آموزش داده شوند. با توجه به یافته های مطالعه حاضر، جهت افزایش فرآیندهای نوآوری و درنتیجه عملکرد موفقیتآمیز سازمان، بایستی سرمایهگذاری در ایجاد زمینة فراموشی سازمانی هدفمند صورت گیرد. به طورکلی، از طریق فراموشی سازمانی اثربخش، سازمانها قادرند که محصول و خدمات جدید و فرآیندهایی را ارائه دهند که این امر نتایج نوآورانه مدیریتی و عملیاتی را به همراه دارد.

از آنجا که موضوع فراموشی سازمانی هدفمند از مفاهیم نوظهور در ادبیات مدیریت ورزشی است (مانند بسیاری از مفاهیم دیگر میتواند پیشایند، پیامد یا میانجی سایر متغیرها قرار گیرد)، لذا این موضوع را به لحاظ نظری میتوان گامی مهم در جهت توسعه و تعمیق این مفهوم در مدیریت ورزشی دانست. به لحاظ نتیجه کاربردی این مطالعه، چنین می توان اظهار نظر کرد که فراموشی سازمانی یک پیشآیند کلیدی برای نوآور بودن و بهبود عملکرد سازمانها هست که مورد تأکید محققان می باشد. همانطور که قبلا نیز بدان اشاره شد، اگر اهمیت فراموشی سازمانی و فرآیندهای نوآوری در ادارات ورزشی را بر اساس بررسیهای متعدد بشناسیم، به تبع آن می توان میزان مشارکت مشتریان در ورزش (بصورت همگانی و قهرمانی)، بهبود فرآیندهای داخلی، کسب منابع مالی و اسپانسر، رشد و یادگیری سازمانی و در نهایت کیفیت بالای کارکنان و کارکردهای مناسب سازمانی را پیش بینی کرد. در این راستا، مطالعه حاضر از لحاظ برنامهریزی راهبردی در مدیریت و بازاریابی ورزشی میتواند اهمیت گسترده تری داشته باشد. بنابراین، پیشنهاد میشود مدیران سازمانها فرهنگ سازمانی را به سمت تقویت ایجاد فراموشی سازمانی تنظیم کرده و ساختار سازمانی ادارات را برای اجرای فراموشی سازمانی هدفمند آماده و مهیا کنند. مدیران باید فرآیند مدیریت دانش را در سازمان ها اجرایی کرده و از نوآوری و ایدههای خلاق حمایت کنند و آنها را مورد تشویق قرار دهند. برای محققان جوان در راستای مطالعات آتی پیشنهاد میگردد که مقایسه سازمان های ورزشی انتفاعی مثل ادارات ورزشی با سازمان های ورزشی غیر انتفاعی مثل باشگاه های ورزشی را مورد بررسی قرار دهند. علاوه بر این، تاثیر متغیرهایی مانند اندازه سازمانی، فرهنگ سازمانی و سطح حمایت مالی برای تحقیقاتی آتی پیشنهاد میگردد. تاثیر ویژگی های جمعیت شناختی را به عنوان متغیرهای تعدیل گر مورد بررسی قرار دهند. و درنهایت، با توجه به اجرای این مطالعه در ادارات ورزشی شمالغرب کشور، مطالعات آتی میتواند مشابه این موضوع را در سایر استان های کشور مورد بررسی قرار دهد.

تشکر و قدردانی

نویسندگان این مقاله از تمامی شرکت کنندگان این مطالعه کمال تشکر و قدردانی خود را اعلام می کنند.

منابع

- اورک، ناهید،؛ ایمانی، محمدنقی؛ و ناظم،فتاح. (1398). بررسی رویکرد مدل‌یابی معادلات ساختاری در تبیین روابط بین سبک‌های رهبری، یادگیری سازمانی، عملکرد سازمانی و فراموشی سازمانی. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 13(3)، 9-27.

- کرمی, خاطره, سلیمی, سلطان حسینی, محمد. (2019). تبیین و پیاده‌سازی مدل ترکیبی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده‌ها در ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی هیئت‌های ورزشی. مطالعات مدیریت ورزشی, 11(54), 205-242.‎

- براتی, مهری, مستحفظیان, جعفری, رهبری. (2019). طراحی مدل رابطه بین فراموشی سازمانی هدفمند و چابکی سازمانی با اثربخشی سازمانی کارکنان ادارة کل ورزش‌وجوانان استان اصفهان. مطالعات مدیریت ورزشی, 11(57), 217-238.‎

- بهنام، محسن. (1394). مدل ارتباطی مدیریت دانش مشتری با وفاداری مشتریان در صنعت خدمات ورزشی. رساله دکتری، دانشکده تربیت بدنی وعلوم ورزشی، دانشگاه تهران.

- صابری,علی ؛ گودرزی، صمد (2019). تأثیر مدیریت دانش بر اثربخشی کارکنان وزارت ورزش‌وجوانان با تأکید بر نقش میانجی خرد سازمانی. پژوهش در ورزش تربیتی, 7(16), 149-168.‎

- سلیمی مهدی؛ موسوی، زهره (1398). رابطه اخلاق حرفه ای با یادگیری و فراموشی سازمانی هدفمند: نقش میانجی تسهیم دانش. اخلاق در علوم و فناوری.; ۱۴ (2) :۷۴-۸۲

- صلواتی، عادل؛ باغبانیان، مصطفی وزندی،رزان(1392). فراموشی سازمانی و مقاومت در برابر تغییر.فصلنامه علمی – پژوهشی، مطالعات مدیریت(بهبود و تحول)، سال 23، (7): 49-73.

- میرزایی مسعود؛ اسلامبولچی، علیرضا؛خورشیدی ،سیما (1397). تحلیل ارتباط بین فراموشی سازمانی هدفمند و خلاقیت فردی با نوآوری سازمانی (مورد مطالعه: بیمارستان شهید چمران کنگاور)، دومین کنفرانس بین المللی تحولات نوین ر مدیریت، اقتصاد و حسابداری.

- کشته گر, عاطفه ؛ ناستی زایی, ناصر. (1399). تأثیر رهبری اخلاقی بر فراموشی سازمانی هدفمند با نقش میانجی یادگیری سازمانی. فصلنامه مدیریت دانش سازمانی, 3(4), 171-211.

- مصلحی, گودرزی؛ محمود, علی دوست قهفرخی؛ ابراهیم, خدیور. (2021). شناسایی راهبرد مدیریت دانش در وزارت ورزش و جوانان با استفاده از رویکرد پویا. پژوهش در ورزش تربیتی, 9(24), 17-42.‎

- مشبکی, ربیعه, و مسعود. (2021). فراموشی سازمانی هدفمند (استراتژیک): اکسیر رقابت‌پذیری درسازمان. پژوهش های مدیریت در ایران, 13(4), 194-218.‎

- عیدی حسین، عباسی همایون، عیدی پور کامران(1394) پیش‌بینی بی تفاوتی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه از طریق هوش راهبردی مدیران. رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، ۳ (۹) :۷۱-۸۱

- Delshab, V., and Sadeghi Boroujerdi, S. (2018), “Investigating the influence of unlearning on knowledge management in sport organizations”, Kybernetes, Vol. 47 No, 10, pp. 2025-2040.

- Delshab, V., Winand, M., Sadeghi Boroujerdi, S., Hoeber, L., & Mahmoudian, A. (2022). The impact of knowledge management on performance in nonprofit sports clubs: The mediating role of attitude toward innovation, open innovation, and innovativeness. European Sport Management Quarterly, 22(2), 139-160.

- -Gholipour. R., Esmaeili. M.R., Honari. H., Ghorbani. M.H. (2017). Codification the Development Model of Knowledge Management in Ministry of Youth and Sports by Using Grounded Theory. Research on Educational Sport, 5(13), 193-214. (In Persian). Doi: 10.22089/res.2017.3566.1242.

- -Huang, D., Chen, S., Zhang, G. and Ye, J. (2018). Organizational forgetting, absorptive capacity, and innovation performance: A moderated mediation analysis", Management Decision, 56(1), 87-104.

- Schüffler, A. S., Thim, C., Haase, J., Gronau, N., & Kluge, A. (2020). Information Processing in Work Environment 4.0 and the Beneficial Impact of Intentional Forgetting on Change Management. Zeitschrift für Arbeits-und Organizations psychology a&O.

- Vos, S., Breesch, D., and Scheerder, J. (2012), “Undeclared work in non-profit sports clubs: A mixed method approach for assessing the size and motives”, VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 23, 846–869.

- -Winand, M., Scheerder, J., Vos, S., and Zintz, T. (2016), “Do non-profit sport organizations innovate? Types and preferences of service innovation within regional sport federations”, Innovation, Vol. 18 No. 3, pp. 289-308.

- -Trequattrini, R., Del Giudice, M., Cuozzo, B., and Palmaccio, M. (2016), “Does sport innovation create value? The case of professional football clubs”, Technology, Innovation and Education, Vol. 2 No. 1, p. 11.

- -Vos, S., and Scheerder, J. (2014), “Fact or fiction? An empirical analysis of cooperation between mass sport providers at the local level”, European Journal for Sport and Society, 11, 7–34.

- -MohammadEsmaeil, S., & seyed vakili, S. R. (2018). A Study Impact of Organizational Forgetting on Implementing Knowledge Management. Management Studies in Development and Evolution, 27(89),

- .Nazarian Madavani, A., & mokhtari dinani, M. (2016). The Prediction of Organizational Performance through Knowledge Management in Sports Organizations. Sport Management Studies, 8(36), 73-92.

- -Wenhui, H., and Zhen, Z. (2011). Innovation of management model of sport event based on knowledge management, In Product Innovation Management (ICPIM), 6th International Conference on Product Innovation Management (ICPIM 2011), 644-649. doi:10.1109/ICPIM.2011.5983745.

- Wemmer, F., Emrich, E., and Koenigstorfer, J. (2016), “The impact of coopetition-based open innovation on performance in nonprofit sports clubs”, European sport management quarterly, Vol. 16 No. 3, pp. 341-363.

[1] - دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ، ایران

[2] - استادیارمدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد نقده، دانشگاه آزاد اسلامی، نقده، ایران(نویسنده مسئول)

kazem.mehri@iau.ac.ir

[3] - استادیارمدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

[4] - Cepeda-Carrión

[5] - Leal-Rodríguez

[6] - Cegarra-Navarro & Wensley

[7] - Tsong

[8] -Jyong

[9] - Vanini, U., and Bochert

[10] - Vos and Schederder

[11] - Winand,et al

[12] - Trequattrini

[13] - schafler

[14] - Winand,et al

[15] - SPSS

[16] -PLS

[17] - Variance Inflation Factor(VIF)

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

 تأثیر فراموشی سازمانی هدفمند بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش در ادارات ورزش و جوانان شمال غرب کشور