کشاورزي بهعنوان يکي از سه بخش اقتصادي هر کشور، نقش مهمي در استقلال معيشتي و حتي استقلال امنيتي آن کشور دارد. کشور ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي و تاريخ اجتماعي و اقتصادي، وابستگي عمدهاي به اين بخش اقتصادي دارد. يافتههاي بهدست آمده از تحليل ثانويه داده هاي سرشمار چکیده کامل
کشاورزي بهعنوان يکي از سه بخش اقتصادي هر کشور، نقش مهمي در استقلال معيشتي و حتي استقلال امنيتي آن کشور دارد. کشور ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي و تاريخ اجتماعي و اقتصادي، وابستگي عمدهاي به اين بخش اقتصادي دارد. يافتههاي بهدست آمده از تحليل ثانويه داده هاي سرشماريهاي 90-1365 نشان ميدهد سهم جمعيت شاغل در بخش کشاورزي مناطق روستايي از 58 درصد در سال 1365 بهترتيب به 48 و 51 درصد در سال هاي 1385 و 1390 کاهش يافته است. اين روند کاهشي محسوس، توأم با تغييراتي در نسبت جنسي و ساختار سني نيروي کار کشاورزي بوده است. در سالهاي مورد مطالعه، به سهم زنان روستايي بهويژه زنان سالمند در مشارکت در بخش کشاورزي بهشدت افزوده شده، بهطوريکه نسبت جنسي نيرويکار کشاورزي روستائيان از 1062 در سال 1365 به 642 در سال 1390 کاهش يافته است. درصد سالخوردگي جمعيت مورد مطالعه نيز در مدت زمان مشابه از حدود 7 به 16 افزايش داشته است. از مهمترين دلايل اين تغييرات ميتوان به تحولات مهاجرتي در مناطق روستايي و سهم عمده جوانان و مردان از مهاجران خارج شده، عدم تمايل جوانان روستايي به انجام فعاليت-هاي کشاورزي و هژموني شهر و سبک زندگي شهري اشاره کرد. ادامه روند اين ترکيب جمعيتي در نيرويکار کشاورزي و نيز وضعيت اقتصادي و اجتماعي روستاها، ميتواند منجر به ضعف ساختاري اين بخش در آينده گردد. با توجه به برآورد مقوله هاي نيرويکار کشاورزي براي همه نقاط روستايي استانها، پيشنهاداتي ارائه شده است تا بتوان زنجيره فقر نيرويکار کشاورزي مناطق روستايي را از بين برد و گام هايي براي توسعه پايدار روستايي برداشت.
پرونده مقاله
هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستانهای اسکو و هشترود در استان آذربایجانشرق چکیده کامل
هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستانهای اسکو و هشترود در استان آذربایجانشرقی و حجم نمونه نیز 769 نفر بوده است. دلیل انتخاب دو شهرستان این بوده است که طی دوره (1385-1375) هشترود مهاجرفرستترین و شهرستان اسکو دارای کمترین میزان مهاجرت در سطح استان بودهاند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای، جوانان ساکن در روستاهای شهرستانهای مذکور مورد مطالعه قرار گرفتند. موقعیت جغرافیایی، دوری و نزدیکی به شهر، شیوه معیشت و تعداد جمعیت، ازجمله ملاکهای تعیین کننده در امر انتخاب خوشهها بودهاند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محققساخته، استفاده شده که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافتههای این پژوهش نشان داد که اکثریت پاسخگویان دارای میزان مشارکت اقتصادی و اجتماعی متوسط به بالایی بودند. افزایش تحصیلات و درآمد، وضعیت شغلی متزلزل (عدم اشتغال) و وضعیت مجرد بودن، باعث کاهش میزان مشارکت اقتصادی در محیط روستا شدهاند که با افزایش سن، میزان مشارکت در روستا افزایش یافته است. یافتههای تحلیلی نشان داد هر چقدر سطح کیفیت زندگی، رضایت از زندگی و وابستگی به محل زندگی بالا باشد، میزان مشارکت اجتماعی و اقتصادی افزایش یافته است. نتایج رگرسیون چندمتغیره هم نشان داد که متغیرهای کیفیت زندگی و وابستگی مکانی توانستهاند در مشارکت اقتصادی تأثیر مثبت و معنادار داشته باشند. بنابراین کسانی که کیفیت زندگی و تعلق مکانی بیشتری در روستای خود داشتهاند میزان مشارکت اقتصادیشان بیشتر بوده است.
پرونده مقاله